Er zijn maar weinig echt goede leiders. Als we kijken naar de wereld van vandaag, hebben maar weinig landen goede leiders.

De psalmdichter duikt in de Hebreeuwse geschiedenis en ook daar waren goede leiders dun gezaaid. Het is een opeenvolging van opstanden tegen God, van ontrouw en afgoderij (v.57, HB).

God was op zoek naar een man naar zijn hart. God leidde zijn volk als een herder: 'Zijn volk liet hij wegtrekken als een kudde, hij voerde hen door de woestijn als schapen en geiten, hij leidde hen veilig, zij hadden niets te vrezen' (vv.52-53a).

Uiteindelijk vond Hij David, een zeldzaam voorbeeld in het Oude Testament van een goede (maar niet perfecte) leider: 'Zijn keuze viel op David, zijn dienaar (...) [hij] maakte hem herder van Jakob, zijn volk, van Israël, zijn eigen bezit' (vv.70-71). 'David weidde het volk met een oprecht hart en gaf het kundig leiding' (v.72, HB).

David wist wat het was om herder te zijn. God 'riep hem weg bij de schapen, haalde hem achter de zogende ooien vandaan' (v.70). Hij gebruikte deze vaardigheden om het volk van God te leiden en te weiden:

• Een oprecht hart
  
  Oprechtheid is het tegenovergestelde van schijnheiligheid. Een ander woord voor oprechtheid is 'integriteit', wat is afgeleid van het Latijnse woord 'integer' dat 'heel' betekent. Het betekent dat je een onverdeeld leven hebt dat wordt gekenmerkt door eerlijkheid en consequentheid. Het betekent dat je je houdt aan de waarden en normen die je zegt aan te hangen.
  
  Voor de pastorale zorg voor het volk van God is een oprecht hart nodig. Dit is de allerbelangrijkste eigenschap van een goede leider. De mensen zeiden tegen Jezus: 'Meester, we weten dat u oprecht bent' (Marcus 12:14a). Veel leiders hebben nagedacht over het belang van oprechtheid voor hun functie:
  
  Voormalig president Eisenhower van de Verenigde Staten en opperbevelhebber van de geallieerde strijdkrachten in West-Europa tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft gezegd: “De allerbelangrijkste eigenschap van een goede leider is ongetwijfeld integriteit. Zonder integriteit kan je niet slagen, wat je ook probeert te doen, of je nou op een voetbalveld of op het slagveld staat of achter een bureau werkt.”
  

• Deskundigheid
  
  David was een geoefend en kundig herder. Hij had geleerd om zijn kudde te beschermen met zijn slinger. Ook het volk Israël leidde hij met grote vaardigheid. Sommige leiderschapsvaardigheden moet je leren.
  
  We leren deze vaardigheden door naar goede voorbeelden te kijken, door te luisteren naar de wijze woorden van anderen, door vragen te stellen aan mensen die we bewonderen, door samen met collega's te leren, en vooral in de praktijk.

Ik geniet er altijd van als de leiders van de 169 landen in de wereld waar Alpha wordt gegeven bij elkaar komen tijdens de Alpha Global Week om samen te leren, te dienen en elkaar te bemoedigen. Als alle leiders uitgebreid vertellen wat God allemaal heeft gedaan door hen, moet ik altijd aan dit gedeelte denken.

Hier lezen we hoe ‘Paulus uitgebreid verslag [deed] over wat God door hem onder de andere volken had gedaan. De mensen luisterden aandachtig en prezen en eerden God. Zij hadden ook een verhaal te vertellen: 'U ziet, broeder, dat hier vele duizenden Joden in Jezus zijn gaan geloven' (v.20, HB).

Gisteren lazen we dat Paulus tegen de oudsten zei dat ze opzieners waren van Gods gemeente en hun vroeg om te zorgen voor de hele kudde (20:28). Vandaag zien we voorbeelden hiervan in de praktijk:

• Liefde
  
  Liefde en leiderschap gaan hand in hand. Als je van mensen houdt, blijf je dicht bij hen in de buurt, zodat de geur van de schapen om je heen hangt, zoals paus Franciscus het uitdrukt. Paulus was een voorbeeld van een goede herder. Overal waar hij kwam, ging hij naar de leerlingen toe (21:4,7). Hij bad met hen (v.5). Hij hield zo veel van hen dat hij grote moeite had om zich van hen los te maken als hij weer verder moest (v.1).
  
  Uit liefde voor hen waarschuwde Paulus hen voor wilde wolven (20:29). Maar Paulus toont zijn liefde ook in zijn bemoediging en de versterking van hun geloof. Hij deed 'uitgebreid verslag over wat God door hem onder de andere volken had gedaan' (21:19, HB).
  

• Dienstbaarheid
  
  De profeet Agabus waarschuwde Paulus voor wat hem in Jeruzalem te wachten stond. Zijn vrienden smeekten Paulus om niet naar Jeruzalem te gaan, maar Paulus zei: 'Waarom al die tranen? Waarom maken jullie het mij moeilijk? Ik ben niet alleen bereid me in Jeruzalem te laten binden, maar ook voor de Here Jezus te sterven' (v.13, HB).
  
  Jezus is het rolmodel voor dienend leiderschap (zie bijvoorbeeld Marcus 10:45). Paulus was bereid het voorbeeld te volgen van Jezus, de goede herder die zijn leven geeft voor de schapen (Johannes 10:11). Oswald Sanders, een schrijver van boeken over het leven als een christen, heeft geschreven: 'Goed leiderschap is geen kwestie van mensen ten dienste van jezelf stellen, maar jezelf belangeloos ten dienste van de mensen stellen.'

• Fijngevoeligheid
  
  We kijken vaak naar Paulus' geestdrift en stoutmoedige aanpak, maar hij houdt ook rekening met de heersende cultuur in Jeruzalem. Hij reinigde zichzelf en zijn metgezellen volgens de geldende wetten, zodat niets Gods werk in de weg zou staan (Handelingen 21:24-26).

In dit gedeelte zien we waarom het beeld van de herder zo vaak voorkomt in de Bijbel. Schapen waren een prominent onderdeel van de cultuur. 'Koning Mesa van Moab was schapenfokker. Hij moest aan de koning van Israël jaarlijks honderdduizend lammeren afstaan en honderdduizend ongeschoren rammen' (3:4).

De gebeurtenissen waarover we lezen vonden plaats in de negende eeuw voor Christus. Joram regeerde van 852 tot 841 v. Chr. Naast de vele oorlogen had hij duidelijk ook binnenlandse problemen en was er veel onrecht in Israël. De manier waarop de weduwe en haar zoons zouden worden meegenomen als slaaf is hier een voorbeeld van (4:1).

Elisa treedt op als redder in de nood. Zoals het een goede herder betaamt, houdt hij van het volk en zorgt hij voor de mensen. Hij vraagt: 'Wat kan ik voor u doen?' (v.2). Hij redt deze weduwe van de verschrikking van grote schulden en de dreigende slavernij.

• Mededogen
  
  Elisa, de 'godsman' (v.9), heeft ook mededogen met de Sunemese vrouw die geen kinderen kon krijgen. Zij had gehoord dat God luistert naar gastvrije mensen. Hij spreekt het woord van de Heer tegen haar en zij wordt zwanger (vv.15-17).
  

• Gebed
  
  Als haar zoon sterft, bidt hij tot de Heer (v.33). Hij geeft de jongen een soort bovennatuurlijke mond-op-mondbeademing waarna hij weer tot leven komt en zeven keer niest (vv.34-35).