De woorden die je zegt kunnen leven geven, maar ook verwoestend zijn.

Woorden kunnen grote problemen veroorzaken. 'Een slecht mens is een konstante bron van ruzie en een stiekeme roddelaar weet zelfs de beste vriendschap kapot te maken' (16:28, HB). Roddels kunnen ervoor zorgen dat vriendschappen kapotgaan.

Het is van levensbelang om je tong in bedwang te houden: 'Beter een geduldig mens dan een vechtjas, beter zelfbeheersing dan een stad veroveren' (v.32).

De woorden die je zegt zijn jouw verantwoordelijkheid, maar je moet er ook op letten naar wiens woorden en naar welke woorden je luistert. 'Een boosdoener is gespitst op kwaadaardige woorden, een bedrieger luistert graag naar verderfelijke taal' (17:4). Bedenk dat iemand die tegen je roddelt, waarschijnlijk ook over je roddelt. Zoals heling van gestolen goederen voor de wet net zo'n zware overtreding is als diefstal, zo is ook het luisteren naar roddel en achterklap net zo schadelijk als zelf roddelen.

Hoe je praat en luistert bepaalt de sfeer in huis: 'Beter een stuk droog brood en vrede dan een huis vol met voedsel en ruzie' (v.1).

Jouw woorden bezitten veel kracht. Neem je voor om vandaag positieve, bemoedigende, opbouwende woorden te spreken en zo zegen te brengen waar je ook gaat.

Het mooiste wat je voor iemand anders kunt doen is hem of haar in contact brengen met Jezus. God heeft je de krachtigste woorden toevertrouwd die iemand kan uitspreken. De boodschap van Jezus heeft de kracht om levens te veranderen.

Mensen ervaren een enorme kracht als ze luisteren naar het woord van God. Paulus verwijst naar een van de gedeelten van het Oude Testament die het meest worden geciteerd (Jesaja 6:9-10): 'Ga naar het Joodse volk (...) en zeg: 'Jullie horen wel, maar verstaan het niet' (...) Zij hebben hun oren dichtgestopt (...) Zij willen niet horen' (Handelingen 28:26-27, HB).

Het evangelie verdeelt de mensen die het horen vaak in twee groepen. Zoals Paulus zei: 'Sommigen lieten zich overtuigen door zijn woorden, maar anderen bleven ongelovig' (v.24). Zoals Jesaja had voorzegd verhardt het hart van sommige mensen zich en laten ze de boodschap niet toe, terwijl anderen zien met hun ogen, horen met hun oren en begrijpen met hun hart waarna ze tot inkeer komen en God hen geneest (v.27).

Paulus' gevangenisstraf lijkt nu meer op huisarrest. Hoewel hij nog steeds boeien draagt (v.20), kan hij wel de leiders van de Joden bij elkaar roepen (v.17) en een grote menigte om zich heen verzamelen (v.23). Hij geeft ons het goede voorbeeld door zijn huis open te stellen zodat zoveel mogelijk mensen het evangelie kunnen horen (vv.30–31).

Overal ter wereld zien we in onze tijd grote weerstand tegen en onderdrukking van christenen en het christelijk geloof. Paulus stond onder huisarrest vanwege zijn overtuiging. Ze zeiden: 'Wij horen niet veel goeds over de partij waar u bijhoort' (v.22, HB).

De aanklacht tegen Paulus was verzonnen en werd afgewezen. Toch werd hij lange tijd gevangengehouden, net als veel christenen in onze tijd.

Tegen deze achtergrond wordt de buitengewone kracht van de woorden van Paulus duidelijk. 'Van 's morgens tot 's avonds sprak hij vol vuur over het Koninkrijk van God. Hij probeerde hen aan de hand van de boeken van Mozes en de profeten, ervan te overtuigen dat Jezus de Christus is' (v.23, HB). Sterker nog, 'twee volle jaren (...) liet [hij] geen kans voorbijgaan om over het Koninkrijk van God te spreken. Met grote vrijmoedigheid sprak hij over de Here Jezus Christus' (vv.30-31, HB).

Paulus' woorden hadden zoveel overtuigingskracht omdat ze draaiden om Jezus. Bij het lezen van de evangeliën zien we dat het centrale thema van alles wat Jezus onderwijst het koninkrijk van God is. Bij het lezen van de rest van het Nieuwe Testament zien we dat de Heer Jezus Christus het centrale thema is van alles wat de apostelen onderwijzen. Als ze vertellen over Jezus, vertellen ze over het koninkrijk van God. De twee zijn bijna synoniem, zoals we hier zien.

De geschiedenis leert ons dat woorden de kracht hebben om een volk te veranderen. Koning Manasse (696-641 v. Chr.) was een slechte koning. 'Hij gaf zich over aan de verfoeilijke praktijken van de volken die de HEER voor de Israëlieten verdreven had (...) [het volk liet] zich door Manasse verleiden nog meer kwaad te doen dan de volken die de HEER voor hen had uitgeroeid (...) hij [vergoot] ook onschuldig bloed, zo veel dat Jeruzalem ervan overvloeide' (21:2-16). Zijn zoon Amon (641-639 v. Chr.) ging op dezelfde voet verder (vv.20-22).

In het boek Kronieken wordt gesuggereerd dat er zelfs voor Manasse hoop was aan het einde van zijn leven. Het is nooit te laat en de zonde is nooit te groot om vergeving te krijgen van God (zie 2 Kronieken 33).

Na deze reeks slechte koningen kwam Josia (639-609 v. Chr.). Hij was een jongeman die zijn volk grote geestelijke vernieuwing bracht; hij herstelde de eredienst en leidde het volk terug naar een goede band met God. Hij was pas acht jaar oud toen hij koning werd (2 Koningen 22:1) en 'volgde in alle opzichten het voorbeeld van zijn voorvader David en hield zich daaraan: hij deed wat goed is in de ogen van de HEER' (v.2).

Woorden had een groot effect op Josia en het volk:  

• De kracht van het geschreven woord
  
  Terwijl ze de tempel herstelden, vond Chilkia, de hogepriester, een boekrol met de tekst van de wet (v.8). Dat was waarschijnlijk het boek Deuteronomium.
  
  Safan leest de boekrol (v.8). Daarna leest hij hem voor aan de koning. 'Bij het horen van de tekst van het wetboek scheurde de koning zijn kleren' uit berouw (v.11). Hij besefte dat het volk zich niet aan de woorden in dit boek had gehouden (v.13). Hierdoor veranderde hijzelf en met hem het hele volk.
  
  Zo belangrijk is het geschreven woord van God. Jullie die de uitdaging zijn aangegaan om de hele Bijbel te lezen in een jaar, zijn bezig met iets wat niet alleen interessant en leerzaam is, maar wat ook je leven zal veranderen.
  

• De kracht van het gesproken woord
  
  God sprak niet alleen tegen Josia en het volk via zijn geschreven woord, maar ook door profetie. Interessant genoeg koos hij de profetes Chulda, de vrouw van Sallum (v.14). Dit laat zien dat ook in het Oude Testament en in de geschiedenis van het volk van God vrouwen een rol speelden.
  
  Chulda's taak was invloedrijk. Haar echtgenoot stond in haar schaduw met zijn wat meer pragmatische rol als beheerder van de priesterkleding (v.14).
  
  Haar gesproken woorden zijn niet in tegenspraak met de geschreven woorden in de Schriften, maar vullen deze aan en zetten deze kracht bij: 'Dit zegt de HEER, de God van Israël: Jij hebt je hart opengesteld voor de woorden die je hebt gehoord (...) Daarom heb ook ik naar jou geluisterd – spreekt de Heer' (vv.18-19).
  
  Ze zei tegen hen dat God hun woorden had gehoord en erop had gereageerd omdat Hij had gezien hoe zij hadden gereageerd op het geschreven woord van God. Hun reactie op het woord van God heeft de loop van de geschiedenis veranderd.