Hechte vriendschap

2 februari - dag 33

Nick Hills is een van de slimste mensen die ik ken. Hij is wetenschapper en een intellectueel. Hij heeft een briljante geest. We zaten samen op school en op de universiteit. Ongeveer drie maanden nadat ik (als eerstejaarsstudent) Jezus Christus had leren kennen, had hij ook een ontmoeting met Jezus. (Sterker nog, daarna heeft hij Justin Welby, die nu aartsbisschop van Canterbury is, geholpen om Jezus te vinden). Hij ging onmiddellijk vuistdikke theologische boeken lezen.

Ik weet nog dat ik hem vroeg wat hij aan het lezen was. Hij antwoordde dat hij las over de 'transcendentie en immanentie' van God. Ik had geen flauw idee waar hij het over had. Ik moest allebei de woorden opzoeken in het woordenboek.

'Transcendentie' en 'immanentie' beschrijven de bijna paradoxale aard van onze relatie met God. De ‘transcendentie’ van God betekent dat God bestaat 'boven en buiten het zintuiglijk waarneembare zijn'. Hij is boven en buiten ons, overstijgt en overtreft ons en is in alle opzichten onze meerdere.

Aan de andere kant betekent de ‘immanentie’ van God dat het mogelijk is om een hechte vriendschap met Hem te hebben. In het gedeelte uit het Oude Testament voor vandaag spreekt Job over de ‘vertrouwelijke omgang met God' (Job 29:4).

Pas als je de transcendentie van God begrijpt, zie je hoe geweldig zijn immanentie is, en wat een enorm voorrecht het is om van de vertrouwelijke omgang met God te genieten.

Aanbid de transcendente God en geniet van zijn geweldige nabijheid

David heeft het over de geweldige aanwezigheid van God: 'Toen daverde en beefde de aarde, de fundamenten van de bergen sidderden (...) de lichtglans, die vóór Hem was, (...) De HEERE deed het in de hemel donderen, de Allerhoogste liet Zijn stem klinken' (vv.8,13-14).

In deze psalm zien we zowel de macht als de woede van de transcendente God: 'de fundamenten van de bergen sidderden (…),
omdat Hij in toorn ontstoken was.' (v.8). Gods woede (die nooit kwaadaardig is) is zijn persoonlijke reactie op zonde.

Als we onverschillig staan tegenover racisme, mensenhandel, kindermishandeling, marteling en ander afschuwelijk onrecht, dan schieten we tekort in liefde. Verontwaardiging over het kwaad is een essentiële factor van goedheid. In deze psalm zien we dat Gods woede de keerzijde is van zijn liefde.

En toch noemt David in deze psalm zijn hechte vriendschap met God. Hij begint met 'Ik heb U hartelijk lief, HEERE, mijn sterkte' (v.2). David vond dit niet vanzelfsprekend. Hij begreep dat het een enorm voorrecht was om de transcendente God als vriend te hebben.

Neem Gods uitnodiging aan en geniet van zijn hechte vriendschap

De afgelopen jaren hebben we in Groot-Brittannië twee grote koninklijke bruiloften gevierd: Prins William met Catherine Middleton en Prins Harry met Meghan Markle. Stel je eens dat je een uitnodiging voor hun bruiloft had gekregen. Jezus zegt dat wij allemaal een uitnodiging krijgen voor de grootste koninklijke bruiloft ooit.

Jezus beschrijft het koninkrijk van God als een wijngaard en als een bruiloftsmaal. Deze beelden laten allebei zien hoe vrijgevig God is en hoeveel Hij van je houdt.

Maar Gods liefde is niet sentimenteel. Ook hier zien we de keerzijde van Gods liefde en genade, zijn oordeel over mensen die zijn liefde afwijzen en slechte dingen doen (21:35 ev.). Toen de wijnbouwers zijn knechten grepen, de ene mishandelden, de andere doodden en de derde stenigden (v.35), en als klap op de vuurpijl zijn zoon grepen, hem uit de wijngaard gooiden en doodden (v.39), volgde er een oordeel (vv.43-44).

Jezus profeteert hier over zijn eigen dood. Hij is de 'zoon' en 'erfgenaam' (vv.37,38) die God heeft gezonden. En toch doodden ze Hem (v.39). Hij is de steen die de bouwers afkeurden en die de hoeksteen is geworden (v.42). Hij is degene die het oordeel ten uitvoer brengt (v.44). Het oordeel volgde op hun afwijzing van Jezus (ze zochten naar een gelegenheid om Jezus gevangen te nemen, v.46).

Ook bij het bruiloftsmaal stuurt God een uitnodiging aan iedereen om een hechte vriendschap met Hem aan te gaan. De uitnodiging voor deze koninklijke bruiloft is zo'n groot voorrecht (22:2). Het is een uitnodiging voor een groot feest (v.4), een uitnodiging die geldt voor iedereen (vv.9-10). Iedereen mag komen. De uitnodiging wordt steeds herhaald (vv.3,4,9).

Ik vind de vergelijking tussen het koninkrijk van God en een feest heel pakkend. Vaak denken mensen heel anders over God, de kerk en het geloof. Ze denken dat het zwaar, saai en vervelend is. Maar Jezus zegt dat het koninkrijk van God een feest is. Het is een vrolijke gelegenheid met veel plezier, gelach en eten en drinken.

Maar ook bij de hernieuwde uitnodiging 'sloegen [sommigen] er geen acht op en gingen weg, de één naar zijn akker, de ander naar zijn zaken' (22:5, HSV). Hun bezittingen en hun werk waren belangrijker voor ze dan een band met Jezus. Er waren er zelfs die bijzonder grof en vijandig waren; zij 'namen zijn dienaren gevangen, mishandelden en doodden hen' (v.6). Jezus zegt: 'De koning ontstak in woede' (v.7).

Je kunt niet onverschillig je schouders ophalen bij Gods geweldige uitnodiging. Het is een enorm voorrecht dat de transcendente God jou uitnodigt om een hechte band met Hem aan te gaan. Maar er wordt meer van je verwacht dan dat je alleen maar komt. Je moet wel de juiste kleren aantrekken (vv.11-13). Je kunt het koninkrijk van de hemel niet binnengaan op jouw voorwaarden, maar alleen op Jezus' voorwaarden. Gelukkig heeft Jezus met zijn dood en opstanding en met de Heilige Geest gezorgd voor de kleding die je nodig hebt.

Gods transcendentie en zijn immanentie

Voel je je wel eens overweldigd door de problemen en moeilijkheden die op je pad komen? Twijfel je er wel eens aan of God je wel kan en wil helpen?

Job begreep Gods transcendentie. Hij zegt: 'Ik zal jullie onderwijzen aangaande de hand van God' (27:11a, HSV). Hij zegt dat alles wat we in de wereld om ons heen zien van de hand van God, slechts een fractie van zijn werk is.

God kan je dus wel degelijk helpen.

God is niet alleen machtig genoeg om je te helpen, Hij houdt ook genoeg van je om dat te doen. Job was zich absoluut bewust van de immanentie van God. Hij had ervaring met de 'vertrouwelijke omgang met God’ (29:4, HSV) waarin ware wijsheid gevonden wordt.

'Ontzag voor de HEER – dat is wijsheid; het kwaad mijden – dat is inzicht' (28:28). Ontzag voor de Heer betekent respect voor God. In deze respectvolle relatie met God vind je wijsheid. We weten nu dat Jezus Christus de wijsheid van God is. In een hechte band met Jezus vind je de ware wijsheid.

Job beschrijft de onschatbare waarde van wijsheid: 'Maar de wijsheid – waar moet je haar zoeken (...) De wijsheid is niet te koop voor enig goud, noch kan ze in zilver worden afgewogen. (...) God kent haar wegen en hij weet waar ze verblijft. (...) Ontzag voor de Heer – dat is wijsheid; het kwaad mijden – dat is inzicht' (28:12,15,23,28).

Wat betekent dit voor ons leven? Het betekent dat we het kwaad uit de weg moeten gaan (v.28) en de armen moeten helpen (29:12). Volgens Job leiden we een waarlijk rechtvaardig leven als we de armen, de vaderloze kinderen, de stervenden, de weduwen, de blinden, de lammen, de behoeftigen en de vreemdelingen helpen (vv.12-16). Job gaf niet alleen om armoede, maar ook om gerechtigheid: 'Ik kleedde mij in gerechtigheid en deze kleedde mij, het recht was mij een mantel en een tulband. (...) Ik brak de kaken van de boosdoener en ontrukte de prooi aan zijn tanden' (vv.14,17).

Als je steeds dichter bij God komt in een hechte vriendschap, ga je de dingen die Hij belangrijk vindt zelf ook belangrijk vinden. Je wilt, net als Job, de armen, de kinderen zonder vader, de dak- en thuislozen en de weduwen helpen. Je wilt slachtoffers van onrecht redden. Je wilt zorgen voor de blinden, de lammen, de behoeftigen en de vluchtelingen in je land.

Job was zijn hechte band met God niet echt kwijtgeraakt. Maar voor zijn gevoel was dat wel zo. Zijn leed was onbeschrijfelijk. Het leek hem alsof God mijlenver weg was. Misschien heb jij dat gevoel nu ook. Put in dat geval moed en kracht uit het verhaal van Job.

Aan het eind van het boek Job beseffen we dat God hem nooit in de steek heeft gelaten. God zou hem rijker zegenen dan hij ooit had kunnen vragen of zich zelfs maar had kunnen voorstellen. God zou het gevoel van hun hechte vriendschap weer herstellen.

Door Jezus kunnen we allemaal een hechte band hebben met de transcendente God en zijn zegen over ons leven ervaren.