Woorden, het Woord van God en 'woorden'

19 oktober - dag 292

De acteur David Suchet, bekend vanwege zijn titelrol in 'Poirot', vertelde hoe hij een paar jaar geleden in bad lag in een hotel in Amerika en opeens een onbedwingbaar verlangen voelde om in de Bijbel te lezen. Er lag een Gideon-bijbel in het nachtkastje en hij begon in het Nieuwe Testament te lezen. Tijdens het lezen leerde hij Jezus Christus kennen. Hij zei:

'Ergens vandaan kreeg ik het verlangen om de Bijbel opnieuw te lezen. Dat is het belangrijkste aspect van mijn bekering. Ik begon met de Handelingen van de Apostelen en ging verder met de brieven van Paulus aan de Romeinen en de Korintiërs. Pas daarna kwamen de evangeliën aan de beurt. Plotseling ontdekte ik in het Nieuwe Testament de juiste manier van leven.'

In de Bijbel staan de krachtigste woorden ooit geschreven. Woorden zijn een belangrijk thema in de Bijbel; het woord 'woord' wordt op verschillende manieren gebruikt in de gedeelten voor vandaag.

Ten eerste wordt het gebruikt voor onze woorden. De dingen die we zeggen kunnen goed of slecht zijn (Spreuken 25:11-20).
Ten tweede wordt het gebruikt voor het Woord van God. Dit is bij uitstek Jezus Christus (Johannes 1:1, Hebreeën 1:2), maar verwijst ook naar het Woord van God in de Schriften en in de verkondiging en het onderricht (1 Timotheüs 4:1-16).
Ten derde wordt in de Bijbel ook de zinsnede 'woord van de HEERE' gebruikt in de zin van profetie (Jeremia 42:7). God spreekt nog steeds tot de kerk door middel van profetische boodschappen (1 Timotheüs 4:14). We moeten natuurlijk wel onderscheid maken tussen de profeten van het Oude Testament en de profetische 'woorden' van vandaag. De 'woorden' van de oudtestamentische profeten zijn zonder twijfel 'het woord van de Heer' en zijn nu opgenomen in de Schriften. De profetische woorden van vandaag moeten worden getoetst aan de Schriften.

Gebruik je woorden ten goede

Goede woorden
Wat we zeggen is belangrijk. Soms hebben onze woorden een heel goede uitwerking. Als iemand de juiste woorden vindt in een bepaalde situatie, heeft dit iets heel moois: 'De juiste woorden op het juiste moment zijn prachtig, net als gouden appels op een zilveren schaal' (v.11, BGT).

'Een wijze vermaning voor een luisterend oor' (v.12a, NBV) vinden we misschien niet altijd even fijn om te horen, maar die is wel even waardevol. Kritiek krijgen is altijd moeilijk, maar de schrijver van Spreuken zegt: 'Een goed advies is heel waardevol, net als een mooie ring van zuiver goud' (v.12, BGT). Vrienden die zoveel van ons houden dat ze ons ook wijzen op onze fouten zijn onbetaalbaar.

Dat geldt ook voor betrouwbare vrienden; 'Een betrouwbare boodschapper maakt zijn baas blij, net zoals ijskoud water op een warme dag mensen blij maakt' (v.13, BGT).

De tong heeft zoveel kracht: 'Met geduld wordt een leider overgehaald, en een zachte tong kan beenderen breken' (v.15). In De Bijbel in Gewone Taal staat: 'met vriendelijke woorden maak je zelfs een vijand kalm' (v.15b).
Slechte woorden
Woorden kunnen ook op manieren worden gebruikt waarvoor de schrijver van Spreuken ons waarschuwt. Loze beloften brengen teleurstelling: 'Het is vervelend als mensen dingen beloven, maar ze niet doen, net zo vervelend als regenwolken die geen regen brengen' (v.14, BGT).

Over het algemeen geldt dat het niet goed is om al te veel met één persoon of één groep mensen te praten: 'Ga niet te dikwijls bij een vriend op bezoek, anders krijgt hij genoeg van je, krijgt hij een hekel aan je' (v.17, GNB). Onze relaties moeten in balans zijn. Je moet woorden verstandig overbrengen.

Een andere manier waarop woorden slecht gebruikt worden is ‘een vals getuigenis’, onwaarheden spreken (v.18). Dit kan worden gegeven tijdens een rechtszaak, maar ook in een gesprek of online: 'Het is slecht om iemand vals te beschuldigen. Dat is even erg als wanneer je hem aanvalt met wapens' (v.18, BGT). Het is heel kwetsend om dingen over onszelf te lezen of te horen die gewoon niet waar zijn.

Wijd jezelf aan het Woord van God

Het is spijtig en teleurstellend als belijdende christenen afdwalen van hun geloof. Paulus schrijft dat sommigen het geloof opgeven en 'zich zullen wenden tot misleidende geesten en leringen van demonen' (v.1).

Bescherm jezelf tegen bedrog, door de waarheid te lezen die door de Heilige Geest wordt geopenbaard in het Woord van God.

Paulus waarschuwt voor valse onderwijzers die ons leren dat we niet mogen trouwen en bepaald eten niet mogen eten (v.3). Hij schrijft: 'De heilige Geest heeft duidelijk gezegd (...) Alles wat God gemaakt heeft, is goed. (...) Daarom mogen we alles eten, als we hem er maar voor danken. Gods woorden en ons gebed maken al het voedsel rein' (vv.1,4-5, BGT).

Paulus spoort Timotheüs aan om ‘de goede leer' door te geven die hij heeft ontvangen (v.6). Een voorbeeld van de goede leer is ’een betrouwbaar woord’ (v.9) dat God 'de redder is van alle mensen, bovenal van de gelovigen' (v.10, NBV).

Timotheüs krijgt de opdracht: 'Dit moet u hun bijbrengen en hierin moet u hen onderrichten' (v.11, WV). 'Wees een voorbeeld voor de gelovigen door je woorden en je gedrag, door je liefde, je geloof en je zuiverheid' (v.12b, GNB). Paulus spoort hem aan om zich toe te leggen op het voorlezen uit de Schrift, op de prediking en het onderricht (v.13, NBV). Dit moeten altijd de belangrijkste taken zijn voor christelijk leiders (zie 5:17).

Dit alles maakt deel uit van je training om vroom te leven (4:7, NBV). Het is goed om te bewegen en fit te blijven: 'Het is best nuttig om oefeningen te doen voor je lichaam (v.8a, BGT), maar het is veel belangrijker om jezelf te trainen in 'godsvrucht' (v.8, HSV) dan om je lichaam te trainen; 'Maar het is pas echt zinvol om jezelf te oefenen om Gods wil te doen' (v.8b, BGT).

In je leven als christen is het niet zo dat je leeftijd iets zegt over je rijpheid. Paulus schrijft: 'Niemand mag op je neerkijken omdat je zo jong bent' (v.12a, GNB). Je kunt het goede voorbeeld geven door je manier van leven, hoe oud of jong je ook bent. Leeftijd is ook geen belemmering om het Woord van God te onderwijzen.

Paulus spoort Timotheüs aan: 'Blijf zorg besteden aan uzelf en aan uw onderricht; houd daaraan vast' (v.16a, WV). Waak over je leven en je lippen. 'Houd je bezig met jezelf en met het onderricht' (v.16, NB).

Paulus noemt ook een geschenk dat Timotheüs heeft gekregen in de vorm van profetische woorden die de raad van oudsten onder handoplegging over hem heeft uitgesproken (v.14). Dit is een voorbeeld in het Nieuwe Testament van een 'woord van de HEERE' dat door de gave van profetie wordt gegeven.

Luister aandachtig naar de 'woorden' van de profeten

Is het je wel eens gebeurd dat je een besluit nam en daarna zocht naar een woord van God om te bevestigen dat je de goede keuze had gemaakt?

Mij in elk geval wel! Het voelt niet goed. Dat is precies wat we hier lezen. Het volk van God had besloten dat ze naar Egypte zouden gaan en zij wilden dat Jeremia hun een boodschap van God zou geven om te bevestigen dat dit goed was. De gevolgen waren desastreus.

Jeremia was een oudtestamentische profeet van wie gezegd werd dat hij 'het woord van de HEERE' kon horen (42:1-7).

Israël had een van de diepste dieptepunten in zijn geschiedenis bereikt. Gedalia, die was aangesteld als gouverneur over de rest van het volk dat nog niet in ballingschap was gevoerd (40:7), was vermoord (40:7 – 41:15). De watervoorziening was heel kwetsbaar in Palestina. Daarom was het zo'n onverantwoorde vandalistische daad om het systeem te verontreinigen (41:9).

Johanan was uitstekend in staat om de situatie met militaire kundigheid het hoofd te bieden. Het enige wat hij echter kon bedenken was om naar Egypte te vluchten en zo de, volgens hem onvermijdelijke, represailles van de Babyloniërs te ontlopen. Met deze beslissing vond hij Jeremia tegenover zich.

Johanan en de bevelhebbers en heel het volk gingen naar Jeremia en vroegen hem: 'Wij zouden u willen vragen om voor ons, overlevenden, tot de HEER, uw God, te bidden (...) Laat de HEER, uw God, ons de weg wijzen en zeggen wat ons te doen staat' (42:2-3, NBV).

Jeremia antwoordde: 'Goed, ik zal doen wat u vraagt en tot de HEER, uw God, bidden. En ik zal u alles zeggen wat de HEER u antwoordt, ik zal niets achterhouden' (v.4, NBV).

Ze beloven: 'Of zijn woorden ons nu wel of niet goed uitkomen, we zullen de HEER, onze God, (...) gehoorzaam zijn' (v.6, NBV).

Het is interessant om te lezen dat zelfs Jeremia de gevraagde leiding niet onmiddellijk kreeg: 'Het gebeurde na verloop van tien dagen dat het woord van de HEERE tot Jeremia kwam' (v.7).

Hij bracht de boodschap woord voor woord over: 'Zo zegt de HEERE, de God van Israël' (v.9). Hij belooft zegen als ze in het land blijven (vv.10-12) en straf als ze naar Egypte gaan (v.13 e.v.).

Dan blijkt dat ze voor zichzelf al hadden besloten wat ze zouden doen en dat ze alleen maar bevestiging van de Heer wilden. Ze maakten de fout dat ze niet luisterden naar het woord van de Heer (v.21). Hier zien we hoe cruciaal het is dat we de Heer raadplegen voordat we een beslissing nemen, en niet pas achteraf!