Vrede in donkere tijden

10 september - dag 253

The Sun, een Brits boulevardblad, schreef: 'Er zijn maar weinig mensen zo stoer en taai als avonturier en durfal Bear Grylls.' Bear Grylls diende bij de Britse elitetroepen. Meer dan 1,2 miljard mensen in meer dan 180 landen hebben zijn survivalprogramma Man vs. Wild gekeken.

Ik ben zelf helemaal niet avontuurlijk aangelegd, maar ik heb zijn autobiografie Modder, zweet en tranen in één ruk uitgelezen. Zijn fysieke en mentale uithoudingsvermogen fascineerden me en deden me versteld staan. Hij heeft gediend bij de Britse elitetroepen, heeft een gebroken rug als gevolg van een parachutesprong overleefd. Hij heeft de Mount Everest beklommen, heeft gediend in het Franse Vreemdelingenlegioen en nog allerlei andere uitzonderlijke uitdagingen tot een goed einde gebracht.

Een van de dingen die ik zo goed vind aan Bears autobiografie is zijn verfrissende openheid over zijn worstelingen, zowel innerlijk als met de buitenwereld. Met bewonderenswaardige kwetsbaarheid geeft hij zijn angsten, zijn hoogtevrees en zijn gevoel van zwakte bloot. In het boek komt zijn vaste christelijke geloof duidelijk naar voren. Hij schrijft: 'Het geloof in Christus is de grote kracht in mijn leven, het helpt me om sterk te zijn als ik me vaak zwak voel.'

Te midden van moeilijkheden en grote uitdagingen is de aanwezigheid van Christus de kracht die ons rust en vrede geeft.

'Volkomen vrede' (Jesaja 26:3) doet me denken aan een mooie, rustige zomerdag, aan de oever van een afgelegen meer, zonder zorgen of verleidingen, zonder problemen of moeilijkheden. In dergelijke omstandigheden is 'volkomen vrede' helemaal niet bijzonder of vreemd. Toch lezen we in de Bijbel dat deze belofte van 'volkomen vrede' niet afhankelijk is van omstandigheden. Gods vrede kun je ook ervaren in donkere tijden, bij je grootste worstelingen en uitdagingen.

Verleiding

De verleidingen waaraan het volk van God vroeger blootstond, verschillen in bepaalde opzichten niet zo veel van de verleidingen waarmee wij vandaag de dag te maken hebben. 'Zij verzetten zich tegen Gods geest', (v.33, NBV), 'zij vermengden zich met de heidenvolken en leerden hun gebruiken. Zij dienden hun afgoden,
die hun tot een valstrik werden' (vv.35-36).

Het is je opdracht om 'in de wereld' te staan, maar niet 'van de wereld' te zijn. Dit is zo'n moeilijk spanningsveld. Als je omgaat met mensen met een ander geloof of een andere levensstijl is het zo verleidelijk om hun gewoonten over te nemen en hun afgoden te vereren. De afgoden van de eenentwintigste eeuw zijn geld, seks, macht en roem. Deze kunnen ons op heel subtiele manieren beïnvloeden.

We moeten kunnen genieten van alle goede gaven die God ons heeft gegeven zonder erdoor geobsedeerd te raken of iets anders te vereren dan de levende God.

In de Brief aan Diognetus, geschreven in de tweede eeuw, wordt de leefwijze van een christen als volgt beschreven:

'Ze leven in hun eigen land, maar wel als vreemdeling. Ze nemen aan alles deel als burger en verdragen alles als vreemdeling. Elk vreemd land is hun vaderland, en toch is elk vaderland een vreemd land (...) Het is waar dat ze lijfelijk aanwezig zijn, maar ze volgen hun vleselijke lusten niet.

Ze leven op aarde, maar zijn burgers van de hemel. Ze gehoorzamen de vastgestelde wetten, maar hun levenswijze gaat veel verder dan deze wetten. (...) Ze zijn arm als bedelaars en maken velen rijk (...) Christenen wonen in de wereld, maar zijn niet van de wereld.'

Beproevingen

De tegenstanders van Paulus zijn verstrikt geraakt in de netten waarvoor we worden gewaarschuwd in Psalm 106. Zij hebben de gewoonten van de wereld om hen heen overgenomen en vereren zijn afgoden. Ze 'scheppen graag op over zichzelf' (v.18, BGT). Ze scheppen op over hun succes en wentelen zich in een cultuur van roem, succes en schreeuwerige grootspraak.

Hun opschepperij dwingt Paulus tot een ander soort opschepperij. Zij scheppen op over hun eigen kracht. Paulus zegt dat als hij dan toch moet opscheppen, hij zal opscheppen over zijn zwakheid (v.30).

Hij noemt een paar dingen die hij heeft meegemaakt. Dat zijn niet de dingen waar mensen normaal gesproken over zouden opscheppen. Het zijn bijna allemaal dingen waar de meeste mensen zich voor zouden schamen en die ze zouden verzwijgen.

Paulus vertelt dat hij herhaaldelijk in de gevangenis heeft gezeten, dat hij vijf keer veertig - min- één zweepslagen heeft gehad van de Joden, dat hij drie keer stokslagen heeft gehad, dat hij een keer met stenen is bekogeld, dat hij schipbreuk heeft geleden, dat hij heeft blootgestaan aan vele gevaren, dat hij honger, dorst en kou heeft geleden en dat hij geen kleren had (vv.23-27). Hij besluit zijn opsomming met een schijnbaar beschamende ontsnapping (vv.32-33).

Naast al deze dingen noemt Paulus zijn gezwoeg (v.23), zijn reizen (v.26), 'Ik heb gezwoegd en geploeterd, vaak zonder te slapen' (v.27a, NBV), de voortdurende last van zijn zorgen om de gemeenten (v.28) en de woede die hij voelt als iemand een andere gelovige laat zondigen (v.29, BGT). Zijn leven was vol angst, stress en uitdaging.

En toch, ondanks dit alles, sprak Paulus vaak over de vrede van God die hij ervoer, en hij bad dat ook anderen die vrede zouden ervaren. Gods 'volkomen vrede' betekent niet dat er geen beproevingen op je pad komen. Het bijzondere aan deze vrede is dat deze je wordt beloofd ondanks alle beproevingen. Ik kan me niet voorstellen hoe het mogelijk is om volkomen vrede te ervaren als je in de gevangenis zit, wordt geslagen, schipbreuk lijdt, voortdurend blootstaat aan gevaar en nog veel meer ellende meemaakt. En toch zegt Paulus dit te hebben ervaren.

Hij schrijft: 'Wees in geen ding bezorgd, maar laat uw verlangens in alles, door bidden en smeken, met dankzegging bekend worden bij God; en de vrede van God, [de ‘volkomen vrede’], die alle begrip te boven gaat, zal uw harten en uw gedachten bewaken in Christus Jezus' (Filippenzen 4:6-7).

E. H. Bickersteth, de voormalig bisschop van Exeter, schreef: 'Vrede, volkomen vrede in deze wereld vol zonde? Het bloed van Jezus fluistert ons deze vrede in.'

Vertrouwen

Jesaja schrijft: 'Degenen die op Hem vertrouwen, die vaak hun gedachten aan de HERE wijden, zal Hij in volkomen vrede laten leven! Vertrouw altijd op de HERE God, want de Oppermachtige HERE is uw eeuwige toevlucht.' (26:3-4, HB). Dit is het geheim van volkomen vrede. Volkomen vrede krijg je als je vertrouwt op de Heer, ondanks alle beproevingen en verleidingen: 'Dit is onze God, op Wie wij vertrouwden (...) Hij [is] gekomen om ons te redden' (25:9, HB).

Als we te veel nadenken over morgen, over de problemen, uitdagingen en verantwoordelijkheden die ons te wachten staan, lopen we het gevaar dat we ten prooi vallen aan zorgen en angst. Toch belooft God je volkomen vrede bij alle beproevingen en verleidingen van het leven als je op Hem vertrouwt en je blik op Hem gericht houdt.

In het gedeelte voor vandaag lijkt Jesaja het einde van de wereld te voorspellen. Er komt een verwoestend oordeel (hoofdstuk 24). Maar het zal ook een dag van grote overwinning zijn (hoofdstuk 25).

Jesaja voorziet een hemels feestmaal: 'De HEERE van de legermachten zal op deze berg voor alle volken een feestmaal met uitgelezen gerechten aanrichten, een feestmaal met gerijpte wijnen,
met uitgelezen gerechten vol merg, met gezuiverde gerijpte wijnen' (25:6), 'Hij zal de dood voor altijd verslinden, de Heere HEERE zal de tranen van alle gezichten afwissen en de smaad van Zijn volk wegnemen van heel de aarde' (v.8).

Jesaja lijkt een glimp te zien van de nieuwe hemel en de nieuwe aarde waarover wordt gesproken in Openbaring: 'En God zal alle tranen van hun ogen afwissen, en de dood zal er niet meer zijn; ook geen rouw, jammerklacht of moeite zal er meer zijn. Want de eerste dingen zijn voorbijgegaan' (Openbaring 21:4).

De profeet vervolgt: 'Uw doden zullen leven – ook mijn dood lichaam – zij zullen opstaan. Ontwaak en juich, u die woont in het stof' (Jesaja 26:19a). Je zou kunnen zeggen dat dit de eerste duidelijke verwijzing in de Bijbel is naar de lichamelijke opstanding. Het is een verwijzing naar de lichamelijke opstanding van Jezus, de 'Eerstgeborene uit de doden' (Kolossenzen 1:18).

Jezus heeft de dood overwonnen en hierdoor de angst voor de dood verslagen en daarmee alle angst en zorgen. Dankzij Jezus is je toekomst volkomen zekergesteld. Je hoeft je geen zorgen te maken en niet meer bang te zijn voor de dood of iets anders. Leg je toekomst in zijn handen, wijd je gedachten aan Hem en ervaar zijn eindeloze en volkomen vrede.