Vijf lasten die je niet hoeft te dragen

29 mei - dag 149

Aan het eind van zijn leven zei Winston Churchill: 'Als ik terugkijk op al mijn zorgen, moet ik denken aan het verhaal van de oude man die op zijn sterfbed zei dat hij veel problemen had gehad in zijn leven, maar dat de meeste nooit waren gebeurd.'

Churchill had het over de last van zorgen over dingen die nooit gebeuren. Denk maar aan het citaat van Nicolaas Beets, dat spreekwoordelijk is geworden: 'Een mens lijdt dikwijls het meest door het lijden dat hij vreest, doch dat nooit op zal dagen. Zo heeft men meer te dragen, dan God te dragen geeft.' Er zijn veel verschillende soorten lasten in dit leven en sommige zijn heel reëel. Jezus zegt: 'Kom naar Mij toe, allen die vermoeid en belast zijn, en Ik zal u rust geven.
Neem Mijn juk op u (…) en u zult rust vinden voor uw ziel; want Mijn juk is zacht en Mijn last is licht.’ (Mattheüs 11:28-30).

Een juk is een gereedschap dat Jezus waarschijnlijk wel gemaakt heeft als zoon van een timmerman. Het is een houten werktuig waarin twee dieren, meestal ossen, bij de nek aan elkaar werden vastgemaakt om samen een ploeg of wagen te trekken. Het juk was bedoeld om de last gemakkelijker te kunnen dragen.

Ik vind de vertaling van Eugene Peterson in The Message heel mooi: 'Ben je vermoeid? Uitgeput? Heb je het helemaal gehad met religie? Kom dan naar Mij. Ga met Mij op pad en Ik geef je je leven terug. Ik zal je laten zien wat echte rust is. Ga met Mij mee en volg mijn voorbeeld, dan doen we het samen. Leer het ongedwongen ritme van barmhartigheid. Ik laat je niets doen dat te moeilijk voor je is of niet bij je past. Blijf bij Mij en Ik leer je vrij en licht door het leven te gaan' (vv.28-30).

1. De last van angst en bezorgdheid

In zijn boek Affluenza wijst de Britse psycholoog Oliver James erop dat 'bijna een kwart van de Britten lijdt aan ernstige emotionele klachten, zoals depressie en angststoornissen en nog eens een kwart op de rand hiervan balanceert.'

David looft God 'die dag aan dag onze lasten draagt' (v.20, WV). Dit kunnen allerlei lasten zijn. Een van de lasten die God elke dag voor ons draagt, is het gewicht van zorgen, stress en angst.

John Newton zei: "We kunnen het gemakkelijk aan als we elke dag alleen maar de last dragen die voor die dag bestemd is. Maar de last is te zwaar voor ons als we de last van gisteren vandaag opnieuw dragen, en dan ook nog de last van morgen al dragen, voor het zover is.'

Elke dag mag je je zorgen en angsten bij God brengen. Dat helpt! Hij draagt dag aan dag je lasten (v.20, WV).

2. De last van mislukking

Ze vroegen aan de grote apostel Petrus: 'Bent ook u niet een van Zijn discipelen? Hij ontkende het en zei: Dat ben ik niet.' (v.25b). Dit is zijn tweede verloochening. Ze vroegen het Petrus nog een derde keer en weer ontkende hij dat hij Jezus kende. Op dat moment kraaide de haan (v.27) zoals Jezus had gezegd.

Petrus besefte dat hij Jezus in de steek had gelaten, net zoals we dat allemaal met enige regelmaat beseffen. Het gevoel tekort te schieten kan een zware last zijn.

Maar dit gedeelte is niet het einde van het verhaal van Petrus. Na zijn opstanding ging Jezus naar Petrus toe en herstelde zijn band met hem. Hij vergaf hem zijn tekortkomingen en gaf hem een nieuwe opdracht (21:15-25). Bij Jezus is een mislukking nooit het einde.

Hoewel Petrus Hem in de steek had gelaten, nam Jezus de last van zijn tekortkoming op Zich. Hij vergaf hem, herstelde zijn band met hem en gebruikte hem op een heel krachtige manier.

3. De last van onrecht

Een van de vele dingen waar Jezus mee te kampen kreeg was een volkomen oneerlijk proces. Een van de basisprincipes van een rechtvaardig rechtssysteem is dat de aanklager de aanklacht tegen de verdachte moet bewijzen. Bij hem berust de ‘bewijslast’. Elk rechtvaardig rechtssysteem moet daarom het vooroordeel negeren dat een persoon schuldig is omdat hij terechtstaat.

Als Pilatus vraagt: 'Welke aanklacht brengt u tegen deze Mens in?', antwoorden ze: 'Als Deze geen misdadiger was, zouden wij Hem niet aan u overgeleverd hebben' (v.30). Met deze woorden probeerden Jezus' aanklagers ten onrechte de bewijslast om te keren.

Pilatus ontneemt Jezus ook ten onrechte het zwijgrecht. Hij vraagt: 'Wat hebt U gedaan?' (v.35c). Hij probeert Jezus Zichzelf te laten veroordelen door Hem een uitspraak te ontlokken. Jezus zegt dat Hij in de wereld is gekomen 'om voor de waarheid te getuigen' (v.37b). Pilatus vraagt: 'Wat is waarheid?' (v.38a).

Het lijkt wel alsof Pilatus betwijfelt dat er zoiets als 'waarheid' (dat wil zeggen absolute waarheid) bestaat. Iets wat we ook zien in onze postmoderne samenleving. Maar Pilatus staat oog in oog met de Waarheid zelf, Jezus Christus, die een oneerlijk proces heeft doorstaan, en, nog veel erger, de oneerlijke straf in de vorm van zijn kruisdood voor jou en mij heeft gedragen.

4. De last van zonde

In weerwil van dit oneerlijke proces komt Pilatus tot de conclusie; ‘Ik vind geen schuld in Hem’ (v.38b). Jezus is volkomen onschuldig. Pilatus wil Hem vrijlaten, maar de menigte schreeuwt: 'Niet Deze, maar Barabbas! En Barabbas was een misdadiger' (v.40). Jezus is onschuldig, maar wordt veroordeeld tot de kruisdood. Barrabas is schuldig, maar wordt vrijgelaten.

De symboliek is duidelijk. Jezus, de onschuldige, is gestorven aan het kruis, opdat wij, de zondaars, vrij zouden zijn. Hij heeft deze last van onze zonden gedragen.

5. De last van schuld

Schuld is een afschuwelijke last. Een gast tijdens Alpha bij ons in de kerk omschreef het gevoel van schuld als 'een steen op de maag'. Maar schuld is meer dan alleen een lichamelijk gevoel. Het heeft verstrekkende emotionele en geestelijke gevolgen.

God heeft ons allemaal een moreel besef gegeven, een geweten. Vaak voelen we ons schuldig omdat we iets hebben gedaan waarvan we weten dat het verkeerd was. Maar ons geweten is niet perfect, we zijn tenslotte mensen van na de zondeval. Soms voelen we ons ten onrechte schuldig. We voelen ons schuldig over iets wat niet onze fout is. We moeten ons geweten laten vormen door het woord van God.

Er zijn ook gevallen dat we ons niet schuldig voelen terwijl dat wel zou moeten. In dat geval moet ons geweten worden wakker geschud door de Geest van God.

David kreeg de gelegenheid om Saul, die hem probeerde te vermoorden, uit de weg te ruimen (24:1-4). Maar David nam de gelegenheid niet te baat en sneed alleen een stuk van Sauls mantel af, om te bewijzen dat hij hem had kunnen vermoorden als hij dat had gewild.

Toch kreeg David last van zijn geweten (v.6, HB). 'Hij voelde zich schuldig' (v.5, MSG). David had duidelijk een heel ontwikkeld geweten en voelde de last van schuld omdat hij 'de gezalfde van de HEERE' iets had aangedaan (v.7). Hij kon tegen Saul zeggen: 'Ziet u wel dat ik niets kwaads of verkeerds tegen u in de zin heb? Ik heb u niets misdaan' (v.12b, NBV).

Even lijkt het alsof ook Saul last heeft van zijn geweten. 'En Saul begon luid te huilen. Hij zei tegen David: Jij bent rechtvaardiger dan ik, want jij bent goed voor mij geweest, en ik ben slecht voor jou geweest.' (vv.17c-18). Hoewel hij vervuld was van jaloezie had Saul toch een helder moment waarin hij zich schuldig voelde.

David voorkwam dat de last van schuld op zijn schouders zwaarder werd. Hij stond op het punt om de manier waarop Nabal hem en zijn mannen had behandeld te wreken. Maar Abigaïl kwam tussenbeide. Met een knap staaltje diplomatie en inzicht bracht ze David geschenken en zei: 'Mij treft alle schuld (...) de HEER heeft u ervan weerhouden om het recht in eigen hand te nemen en bloedschuld op u te laden' (25:24,26, NBV).

Daarna zei ze: 'U [David] zult niet gehinderd worden doordat u uw geweten hebt belast door het recht in eigen hand te nemen en onschuldig bloed te vergieten' (v.31a, NBV).

David besefte dat Abigaïl hem had gered van de last van schuld: 'Gezegend is uw raad en gezegend bent u, dat u mij op deze dag verhinderd hebt tot bloedschuld te komen, en dat mijn eigen hand mij verlossing geschonken zou hebben!' (v.33). Abigaïls mensenkennis kunnen we allemaal gebruiken. Het is goed om diplomatiek en zorgvuldig onze woorden te kiezen als we anderen advies geven, om te voorkomen dat ze iets doen waardoor ze schuld op zich laden.

David zag ervan af om het recht in eigen hand te nemen. 'En na ongeveer tien dagen gebeurde het dat de HEERE Nabal zo trof dat hij stierf.' (v.38). 'Toen David hoorde dat Nabal dood was, zei hij: 'Geprezen zij de HEER; hij heeft het voor mij opgenomen tegen Nabal, die me zo beledigd heeft. Op die manier heeft hij mij ervan weerhouden iets verkeerds te doen en heeft hij toch Nabal zijn verdiende loon gegeven'' (v.39, NBV). Uiteindelijk komt alles goed en trouwt David met Abigaïl die weduwe was geworden.

Of we nu last hebben van schuldgevoel of niet, we hebben allemaal last van echte schuld. Jezus is gestorven aan het kruis om onze schuld op zich te nemen.

Pippa's bijdrage

1 Samuel 25:18-19

Dit gaat over cateringstress van het ergste soort. Abigaïl en haar hele gemeenschap zou worden omgebracht als ze niet op tijd voor voedsel zou zorgen. Ik vind het verbazingwekkend dat Abigaïl het voor elkaar kreeg om 200 broden (dat is nog eens snel bakken!), wijn, gedroogde vijgen, geroosterd graan, rozijnen en vijf schapen ergens vandaan te halen! Ze was de held van de dag. Mijn cateringproblemen vallen daarbij in het niet!