Omgaan met conflicten

20 september - dag 263

G.K. Chesterton, de Britse schrijver, schreef: 'De Bijbel zegt ons dat we onze naasten moeten liefhebben en ook onze vijanden. De reden hiervoor is waarschijnlijk omdat ze vaak een en dezelfde persoon zijn!'

Conflicten zijn onvermijdelijk. Zelfs mensen die conflicten het liefst uit de weg gaan, kunnen ze nooit helemaal ontlopen. Gedurende ons leven komen we gegarandeerd mensen tegen met wie we een conflict krijgen. Bovendien heeft iedere christen te maken met een innerlijk conflict tussen de verlangens van onze zondige aard en de Heilige Geest.

We kunnen ook te maken krijgen met conflicten als we opkomen voor de waarheid in de kerk of als we het opnemen tegen de heersende cultuur. Zelfs in ons land, dat toch van oudsher als 'christelijk' wordt beschouwd, staat men steeds vijandiger tegenover het christelijk geloof.

Conflicten met mensen die ons haten en aanvallen

David roept tot God 'die ik loof' (v.1, NBV). Hij heeft een conflict met 'mensen zonder wet of geweten' die hem 'beschuldigen (...) op valse gronden' (v.2, GNB), 'met een tong vol laster en leugens' (v.2, WV) en 'hatelijke woorden' (v.3): '... ze vergelden goed met kwaad, woorden van haat zijn de dank voor mijn liefde' (v.5, NBV).

Het is zeer schrijnend als mensen van wie we houden en die we als onze vrienden beschouwen ons aanvallen. Hun beschuldigingen en woorden van haat doen veel pijn.

Davids reactie in deze psalm is om zijn pijn en worstelingen bij God te brengen. In al zijn ellende zegt hij: '... alleen door gebed wil ik dit oplossen' (v.4, HB) en hij stort zijn hart uit bij God. In niet mis te verstane bewoordingen doet hij een beroep op God om niet aan de kant te blijven staan, maar om tegen hen op te treden.

Sommige van zijn woorden komen misschien wel erg hard over en laten zien hoe moeilijk het is om te vergeven zonder hulp van God. Ze staan lijnrecht tegenover Jezus' opdracht om je vijanden lief te hebben en te bidden voor wie je vervolgen (Mattheüs 5:44). Als je ten onrechte onder vuur ligt, is het goed om Davids voorbeeld van gebed en eerlijkheid tegenover God te volgen. Vraag God ook om je te helpen over je bitterheid en haat heen te stappen.

Conflicten met ongelovigen en innerlijke strijd

Conflicten en confrontaties zijn nooit eenvoudig, maar ze zijn noodzakelijk voor een moedige leider. Paulus heeft een conflict met de onruststokers. Hij is vol vuur over de waarheid en gebruikt harde woorden voor hen omdat ze de gemeente van het goede pad afbrengen.

Eigenlijk zegt hij dat ze zichzelf net zo goed kunnen laten castreren als ze zo graag een gedeelte van de anatomie van de man willen afsnijden (v.12). Dit zijn woorden die je niet zo snel zou verwachten in het Nieuwe Testament! Maar Paulus is onverzettelijk als het om de waarheid gaat en hij is bereid om het conflict aan te gaan om de waarheid te verdedigen.

Hierna heeft Paulus het over het conflict tussen onze begeerten en de Heilige Geest. De Heilige Geest en onze begeerten met zijn elkaar 'in strijd' (v.17, NBV).

Het gaat Paulus er vooral om de vrijheid te benadrukken. Maar vrijheid van zonde betekent niet vrijheid om te zondigen.

Paulus zet twee vormen van slavernij tegenover elkaar: wetticisme (slaaf van de wet) en losbandigheid (slaaf van de eigen lusten). Jij bent van beide bevrijd. Houd dus niet krampachtig vast aan de wet, maar wees ook niet losbandig: 'Maar gebruik die vrijheid niet om toe te geven aan slechte verlangens. Gebruik die vrijheid om met liefde voor elkaar te zorgen. Dan doe je ook precies waar het in de wet om gaat. Want eigenlijk gaat de hele wet over deze regel: Houd evenveel van de mensen om je heen als van jezelf' (vv.13-14, BGT).

Dat is echte vrijheid; niet de afwezigheid van regels, maar de vrijheid om anderen te dienen in liefde, om je naaste lief te hebben als jezelf (v.14). Als we op conflicten blijven reageren zoals de wereld dat doet, als je ‘elkaar bijt en verslindt’, blijft er niets van ons over (v.15).

Paulus noemt vier voorbeelden van gebieden waar dit conflict zichtbaar is:

Seksuele zonde: 'overspel, hoererij, onreinheid, losbandigheid' (v.19)
Godsdienstige zonde: 'afgoderij, toverij' (v.20a)
Sociale zonden: 'vijandschappen, ruzie, afgunst, woede-uitbarstingen, egoïsme, onenigheid, afwijkingen in de leer, jaloersheid' (vv.20b-21a)
Mateloosheid : 'dronkenschap, zwelgpartijen' (v.21a)

Geef niet toe aan deze begeerten, maar laat je leiden door de Geest (v.18). Als je ervoor kiest om in de Geest te leven, volg je niet de lusten van het vlees die je voortdurend proberen te verleiden. Als je leeft in de Geest, breng je de vrucht van de Geest voort: 'liefde, blijdschap, vrede, geduld, vriendelijkheid, goedheid, geloof, zachtmoedigheid, zelfbeheersing' (vv.22–23). Mijn vriend Michael Timmis schreef me ooit: 'Ik definieer liefde aan de hand van de vrucht van de Geest die begint met liefde. Ik geloof dat vreugde liefde is die zich verheugt, vrede is liefde die rust heeft gevonden, geduld is liefde die wacht, vriendelijkheid is liefde in wisselwerking, goedheid is liefde die het initiatief neemt, trouw is liefde die zich aan zijn woord houdt, zachtmoedigheid is liefde die meeleeft en zelfbeheersing is liefde die de verleiding weerstaat.'

Deze eigenschappen zien we in Jezus. Paulus vervolgt: 'Maar wie van Christus zijn, hebben het vlees met zijn hartstochten en begeerten gekruisigd' (v.24). De verleiding om terug te vallen ligt altijd op de loer. Maar, 'als wij door de Geest leven, laten wij dan ook door de Geest wandelen' (v.25).

Probeer persoonlijke conflicten zo veel mogelijk te vermijden: 'Laten wij geen mensen met eigendunk worden, elkaar niet uitdagen en benijden' (v.26).

De Heilige Geest woont in je. Je kunt Hem altijd om raad vragen en zijn advies opvolgen. Als je iets denkt, zegt of doet waar je je niet goed bij voelt, kan het heel goed zijn dat de Heilige Geest je aanraadt om te stoppen. Als je een beslissing neemt en er een gevoel van diepe vrede over je heen komt, mag je erop vertrouwen dat je de Heilige Geest volgt.

Conflict met de heersende cultuur

Net als veel christenen vandaag de dag had het volk van God te maken met een heersende cultuur die heel anders was dan hun eigen cultuur. Je wordt niet geroepen om jezelf terug te trekken uit de maatschappij, maar je wordt geroepen om anders te zijn. We moeten tegen de stroom in leven en zo een krachtige invloed ten goede uitoefenen op de heersende cultuur.

Het volk van God leefde in een wrede maatschappij (Babel) die hun geen barmhartigheid bewees (47:6). Een hoogmoedige cultuur (vv.8-9) die zich overgaf aan tovenarij, astrologie en horoscopen – 'occultisme en toverkunsten' (vv.9b,12-13, HB).

Het is heel moeilijk om te leven in een cultuur die volkomen anders is dan je eigen cultuur.

De profeet spreekt vervolgens Israël aan. Hij zegt: 'Och, had u maar acht geslagen op Mijn geboden! Dan zou uw vrede geweest zijn als een rivier en uw gerechtigheid als de golven van de zee' (48:18). Dit zou hun deel zijn geweest als ze maar hadden geluisterd naar de Heer en zijn geboden.

Ondanks al Israëls tekortkomingen en problemen bleef God vasthouden aan zijn plannen voor 'Mijn Knecht, Israël, in Wie Ik Mij zal verheerlijken' (49:3). We lezen over een andere dienaar van de Heer (zie 'De Bijbel met Nicky en Pippa Gumbel’, dag 260), een persoon 'met de opdracht Zijn volk Israël bij Hem terug te brengen' (v.5, HB). Gods oorspronkelijke plan voor zijn dienaar Israël zou in Hem worden onthuld en vervuld. Dit wijst vooruit naar Jezus. Hij was een Israëliet die naar Israël werd gezonden, die Zich helemaal met dit volk identificeerde, maar er toch niet in opging.

De belangrijkste taak van de dienaar was om de waarheid te verkondigen. Zijn mond is 'als een scherp zwaard' (v.2). God sprak tot één volk en gaf de mensen de opdracht om het aan alle andere volken door te geven. De tweede taak van de dienaar is om God zichtbaar te maken; 'Jij zult de wereld laten zien hoe machtig ik ben' (v.3, BGT). De derde taak is om de wereld tot zegen te zijn: 'Ik zal je maken tot een licht voor alle volken, opdat de redding die ik brengen zal tot aan de einden der aarde reikt' (v.6c, NBV).

Jesaja gunt ons vervolgens een korte blik op de manier waarop de dienaar dit zal volbrengen. In een vooruitblik naar Jesaja 53 heeft hij het over 'hem die smadelijk veracht wordt, die door vreemde volken wordt verafschuwd' (49:7, NBV). De dienaar laat Gods glorie zien (v.3, HB). Nu laat God de glorie van de dienaar zien: 'Koningen zullen het zien en opstaan, vorsten – zij zullen zich voor U neerbuigen,
omwille van de HEERE, Die getrouw is, de Heilige van Israël, Die U verkozen heeft' (v.7).

Dit is vervuld toen de magiërs kwamen om Jezus eer te bewijzen (Mattheüs 2:1-12). Het is de laatste 2.000 jaar steeds weer vervuld als koningen, keizers, presidenten en premiers hun knie bogen voor Jezus.

Israël is het niet gelukt, maar Jezus wel. Nu is het onze taak om de dienaar van de Heer te zijn. Paulus en Barnabas citeerden dit vers: 'Ik zal je maken tot een licht voor alle volken, opdat de redding die ik brengen zal tot aan de einden der aarde reikt' (Jesaja 49:6, NBV; Handelingen 13:47).