De psalmdichter haalt herinneringen op aan de manier waarop Israël is bevrijd van de onderdrukking en slavernij in Egypte. De zegevierende kracht van God heeft hen uit Egypte geleid en door de zee, die 'zag en vluchtte' (v.3).

'Het aanschijn van de Heer' gaf de Israëlieten de overwinning (v.7). Hij was het die 'de rots in een bron, hard gesteente in een stroom van water' veranderde (v.8).

Gods wezen werd aan zijn volk onthuld tijdens de uittocht. Toen redde God zijn volk van de onderdrukking door zijn zegevierende kracht en maakte Hij duidelijk dat slavernij een kwaad is waarvan Hij zijn volk wil bevrijden.

Dit helpt ons bij het overdenken van een van de grote vragen in de lezing uit het Nieuwe Testament voor vandaag. In dit gedeelte geeft Paulus slaven en meesters aanwijzingen (Efeziërs 6:5-9). Waarom deed Paulus nooit een poging om de slavernij af te schaffen?

We moeten niet vergeten dat christenen in die tijd een kleine, vervolgde minderheid waren en dat ze niet in de positie waren om een einde te maken aan een wijdverbreid instituut in de oudheid. Alleen al in het Romeinse rijk waren er 60 miljoen slaven (een groot deel van de bevolking).

Professor F.F. Bruce schrijft: 'Het was beter om de principes van het evangelie duidelijk uiteen te zetten ('er is geen slaaf of vrije [...] u bent allemaal één in Christus Jezus', Galaten 3:28, WV) en die hun beloop te geven op dit wijdverbreide instituut.'

God wil mensen bevrijden, zowel van de letterlijke onderdrukking van moderne slavernij als van onze verslaving aan bijvoorbeeld  overmatig alcoholgebruik, geweld, drugs of porno. En als Jezus zegevierend terugkomt, zal God iedereen bevrijden van elke vorm van slavernij.

Efeziërs 6:1-24

2. Zege op de snode plannen van de duivel

Volgens Raniero Cantalamessa vechten we tegen een 'drievoudige alliantie': 'De wereld, het vlees en de duivel; de vijand om ons heen, de vijand binnenin ons en de vijand boven ons.'

Vertrouwen op Gods zegevierende kracht betekent niet dat we zelf achterover kunnen gaan zitten. Paulus benadrukt dat, als we de strijd willen winnen, we verantwoordelijkheid moeten nemen voor ons eigen leven en onze kracht moeten zoeken in de Heer (v.10).

We moeten in actie komen. Paulus gebruikt woorden als 'neem de wapens op' (v.13a), 'Maak u klaar' (v.14, HB). We moeten actief zijn en onze slechte gewoontes inruilen voor goede. Paulus noemt zeven gewoontes die je je moet aanwennen en die je leven zullen veranderen:

• Houd de waarheid van Jezus voor ogen
  
  '... de waarheid als gordel om uw heupen' (v.14a).
  
  Richt je op de waarheid in je hart. Oprechtheid en authenticiteit zijn het tegenovergestelde van schijnheiligheid. We moeten ook de waarheid van de leer voor ogen houden die we lezen in de Bijbel. Beide zijn vleesgeworden in Jezus die heeft gezegd: 'Ik ben (...) de waarheid' (Johannes 14:6).
  

• Los problemen snel op
  
  '... de gerechtigheid als harnas om uw borst' (Efeziërs 6:14b).
  
  Jezus is gestorven opdat wij de gerechtigheid van God konden ontvangen. Sta snel weer op als je valt. Werk aan een goede relatie met God en met andere mensen.
  

• Draag je steentje bij
  
  '... de inzet voor het evangelie van de vrede als sandalen aan uw voeten' (v.15).
  
  Waarschijnlijk had Paulus hierbij een vers uit het gedeelte van het Oude Testament voor vandaag in gedachten: 'Zie, de voeten van de vreugdebode die vrede meldt gaan over de bergen' (Nahum 2:1, WV). De duivel haat het evangelie, omdat dat de kracht is waarmee God levens verandert.
  
  Paulus vroeg de christenen in Efeze om voor hem te bidden: 'dat mij de juiste woorden gegeven worden wanneer ik verkondig, zodat ik met vrijmoedigheid het mysterie mag openbaren van het evangelie' (Efeziërs 6:19).
  

• Vertrouw op God als je het moeilijk hebt
  
  '... draag bovenal het geloof als schild waarmee u alle brandende pijlen van hem die het kwaad zelf is kunt doven' (v.16).
  
  De pijlen zijn dingen als onterechte schuldgevoelens, schaamte, twijfel, ongehoorzaamheid, kwaadaardigheid en angst.
  

• Win de gedachtestrijd
  
  'Draag als helm de verlossing' (v.17a).
  
  We winnen of verliezen de strijd in ons hoofd. Daarom is het essentieel dat we 'iedere gedachte krijgsgevangene [maken] om haar aan Christus te onderwerpen' (2 Korintiërs 10:5).
  

• Dompel jezelf onder in het Woord van God
  
  '... het zwaard van de Geest, het woord van God' (Efeziërs 6:17b, HB).
  
  Gebruik de Bijbel als je onder vuur komt te liggen, net als Jezus toen Hij op de proef werd gesteld in de woestijn (Matteüs 4:1-11).
  

• Blijf bidden
  
  'Bid voortdurend en laat u daarbij leiden door de Heilige Geest' (Efeziërs 6:18a, HB).
  
  Gebed is een krachtig wapen. Maria Stuart, koningin van Schotland, zei: 'Ik ben beduchter voor de gebeden van John Knox dan voor een leger van tienduizend man.'

We hebben het allemaal wel eens moeilijk. Jezus heeft ons gewaarschuwd dat we het zwaar te verduren zullen krijgen (Johannes 16:33). Hij heeft ons ook beloofd dat we glansrijk zullen overwinnen dankzij Christus die ons liefheeft (Romeinen 8:37).

Je kunt steun en troost putten uit de beloften die God zijn volk heeft gedaan en die ook nu nog voor ons gelden: 'De Heer is goed, altijd een toevlucht in dagen van ellende. Hij draagt zorg voor wie bij hem komt schuilen' (Nahum 1:7, GNB).

Wereldmachten komen op en gaan ten onder. Ooit was Nederland een wereldmacht, maar nu niet meer. Zo is ook het Romeinse Rijk en elke andere wereldmacht opgekomen en ten onder gegaan.

In de tijd van Nahum werd de wereld geregeerd door het Assyrische Rijk dat onverslaanbaar leek. En toch viel Nineve, de trotse hoofdstad van het Assyrische Rijk, in 612 v. Chr., een paar jaar nadat het boek Nahum werd geschreven, en werd de stad overwonnen door de Babyloniërs en de Meden.

Nahum verzekert het volk van God, dat omgeven is door sterke machten, dat God de scepter zwaait en dat geen aardse macht tegen Hem is opgewassen. Volgens Eugene Peterson is de boodschap van Nahum dat we ons niet moeten laten intimideren door deze vijand en hem niet moeten bewonderen. Hij zal volgens dezelfde normen worden beoordeeld als wij.

Het kwaad van Nineve wordt beschreven in hoofdstuk 3: 'Wee de bloedstad, een en al leugen, vol oorlogsbuit, het roven houdt niet op (...) Vele doden, massa’s lichamen, ontelbare lijken, je struikelt over de lijken' (3:1,3b).

Het einde van dit aardse rijk was 'goed nieuws' (2:1, BGT). Het was een enorme opluchting en reden voor grote vreugde. Hoeveel opluchting en vreugde moet de overwinning van Jezus over de kwade geesten dan wel niet brengen? Je wordt nog steeds omringd door vijanden in de vorm van de wereld, het vlees en de duivel, maar met God aan je zijde zul je uiteindelijk zijn zegevierende kracht zien.