Als je God niet begrijpt

15 juni - dag 166

John Newton, over wie we gisteren lazen, was de leermeester van William Cowper (1731-1800). Cowper had een traumatische jeugd gehad. Zijn moeder overleed toen hij zes jaar oud was. Ook zijn vader overleed toen Cowper nog een jongen was. Hij haalde zijn diploma als strafpleiter. Voor de buitenwereld leek hij een geslaagd man. Maar hij was zwaar depressief. Toen hij solliciteerde naar een administratieve baan in het House of Lords waarvoor hij een toelatingsexamen moest doen, maakte hij zich zo daar zo druk over dat hij een zelfmoordpoging deed. De rest van zijn leven bleef hij last houden van psychische aandoeningen.

John Newton moedigde Cowper aan om gezangen te componeren. Hij schreef prachtig over de vreugde en het verdriet van het alledaagse leven. In 1774 had hij zo'n zware depressie dat zijn voorgenomen huwelijk met Mary Unwin niet door kon gaan. Hij vond dit verschrikkelijk. Kort daarna schreef hij zijn misschien wel bekendste gezang, met de volgende woorden:

God gaat zijn ongekende gang

vol donk're majesteit

God is goed. God is liefde. God houdt van jou. God heeft zichzelf bekendgemaakt in Jezus. Dit alles weten we. En dan lees je gedeelten in de Bijbel die je niet kunt rijmen met je beeld van God. Je hebt misschien ook dingen meegemaakt die niet lijken te kloppen.

God laat Zich niet in een hokje stoppen. Hij is veel groter dan je je kunt voorstellen. Sommige stukken van de Bijbel zijn ondoorgrondelijk. Jezus heeft eens gezegd: 'Wat Ik doe, weet u nu niet, maar u zult het later inzien' (Johannes 13:7). Soms komt dat begrip tijdens ons leven. Soms begrijpen we het pas als we de Heer ontmoeten.

Wat moet je doen als je God niet begrijpt?

Wees eerlijk tegen God

Zijn er perioden in je leven dat je echt niet begrijpt waarom bepaalde dingen jou overkomen? Voelt het alsof God je afwijst? Dit gevoel had het volk van God ook regelmatig. Deze psalm begint met een vraag: 'O God, waarom hebt U ons voor altijd verstoten?' (v.1a).

Soms lijkt het wel alsof God zwijgt en niets doet om je te helpen. De psalmdichter zegt: 'God, wij krijgen van u geen enkel teken. Er is niet één profeet meer, en niemand weet hoe lang dat nog duurt' (v.9, BGT).

Als je je zo voelt, weet je nooit ‘hoe lang’ dat zal duren (v.9). Je vraagt je misschien af waarom het in je leven gaat zoals het gaat. Of misschien heb je gewoon het gevoel dat God mijlenver weg is. De heilige Johannes van het Kruis (1542-1591) noemt zo'n periode 'de donkere nacht van de ziel'.

Wat moet je doen als je je zo voelt?

Stel vragen
De psalmdichter draait niet om de hete brij heen. Hij stort zijn hart uit bij God. Hij stelt God moeilijke vragen. 'God, waarom wilt u ons niet meer zien? Waarom bent u woedend op ons? U zou toch voor ons zorgen?' (v.1, BGT).
Vraag om antwoord
'Denk aan het volk dat u eens hebt uitgekozen (...) de plek waar u woonde. Kom terug naar uw stad (...) uw tempel, die verwoest is door uw vijanden (vv.2-3, BGT).

Je bent niet de enige met deze ervaringen en emoties. Een van de grote zegeningen van de psalmen is dat je ze kunt lezen als je niet begrijpt waarom dingen je overkomen, en dat je deze gebeden kunt herhalen in je hart.

Stel je open voor God

Jezus gaf zijn leerlingen de opdracht om zieken te genezen, doden op te wekken en het evangelie te verkondigen. De eerste christenen deden precies wat Jezus hun had opgedragen. Ze waren vast heel verbaasd over alles wat er gebeurde. En toch lieten ze zich door Hem leiden.

Het mysterie van de genezing
Ze bleven steeds Gods geweldige kracht aan het werk zien. Petrus zei tegen een man die al acht jaar aan zijn bed gekluisterd was: 'Jezus Christus maakt u gezond' (9:34). 'En hij stond meteen op' (v.35). Alle mensen 'zagen hem en bekeerden zich tot de Heere' (v.35).

Maar niet iedereen wordt genezen. Waarom geneest God niet iedereen? Ik weet het niet. Soms is het heel moeilijk te begrijpen waarom God iemand voor wie heel veel is gebeden niet geneest. Het is een mysterie.
Het mysterie van de opwekking van de doden
Hierna wekte Petrus een dode op. Er zijn maar weinig verhalen over de opwekking van een dode in de Bijbel. Er staan er twee in het Oude Testament - een met Elia en een met Elisa. Jezus wekte drie keer een dode op, Paulus een keer, en Petrus wekte Dorkas op, zoals we vandaag lezen. De opdracht om doden op te wekken vinden we alleen in Mattheüs 10:8.

Het ging bijna altijd om een jongere die werd opgewekt. Geen van hen leefde eeuwig, maar hun leven werd niet vroegtijdig afgebroken. Heel soms grijpt God op deze manier in. Waarom weten we niet. Het is een mysterie.

Hier greep God wel in. Dorkas 'was overvloedig in goede werken, en in liefdegaven die zij schonk' (Handelingen 9:36). Maar ze werd ziek en stierf. Petrus knielde neer en bad. Ze deed haar ogen op, ging rechtop zitten en stond op met hulp van Petrus. ‘Velen geloofden in de Heere’ door dit voorval (v.42).
Het mysterie van het evangelie
Later zou de apostel Paulus uitleggen: 'Nooit eerder in de geschiedenis heeft God dat geheim aan de mensen bekendgemaakt. (...) de niet-Joden delen door hun verbondenheid met Christus Jezus samen met de Joden in de erfenis, maken met hen deel uit van hetzelfde lichaam en hebben met hen deel aan de belofte door middel van het evangelie' (Efeziërs 3:5-6, GNB).

Tot dat moment in het boek Handelingen waren alle volgelingen van Jezus Joods geweest. Ze dachten zelfs dat het onmogelijk was om als niet-Jood christen te worden. Maar God verraste hen. Hij bereidde Petrus voor met een visioen. In geestvervoering zag hij de hemel opengaan en hoorde een stem die zei dat hij 'onheilige' en 'onreine' dieren en vogels moest doden en eten. Hij reageerde heftig: 'Beslist niet, Heere' (Handelingen 10:14a).

Het visioen en de stem van God maakten Petrus duidelijk dat hij geen onderscheid moest maken tussen rein en onrein voedsel (vv.13-15). Maar Petrus besefte ook dat dit visioen betekende dat hij geen onderscheid moest maken tussen 'reine' en 'onreine' mensen, oftewel tussen Joden en niet-Joden. Morgen lezen we dat Petrus zegt dat geen enkel volk of ras beter is dan een ander (v.28).

Maar in die tijd was het een mysterie. 'Petrus was in de war door de dingen die hij gezien had. Hij wist niet wat hij ervan moest denken' (v.17a, BGT). Hij begreep niet wat God deed. Maar later begreep hij het wel. Gods plannen waren veel groter dan die van de leerlingen. Het goede nieuws van Jezus was niet alleen bedoeld voor het Joodse volk, maar voor alle mensen. Gelukkig stond Petrus open voor Gods leiding in de vorm van een visioen en de stem van de Heilige Geest (v.19).

Laat je verwonderen door God

Dit is een van de ondoorgrondelijkste gedeelten in de hele Bijbel. Alles leek goed te gaan. David werd omringd door goede mensen. Hij kreeg veel hulp en steun van zijn drie helden en van een grotere kring van dertig adviseurs.

En toch gebeurde er iets verschrikkelijks. Wie gaf David het idee om zijn weerbare mannen te tellen? In dit gedeelte lijkt het God te zijn. Maar in het corresponderende gedeelte in Kronieken lezen we: 'Satan keerde zich tegen Israël en zette David ertoe aan in Israël een volkstelling te houden' (1 Kronieken 21:1, NBV). Dit is een van de drie keer dat satan wordt genoemd in het Oude Testament.

David wist kennelijk dat hij niet goed bezig was ('Hij begreep ineens dat hij dat niet had mogen doen', 2 Samuel 24:10, BGT). 'Het hart van David bonsde in hem (…) En David zei tegen de HEERE: Ik heb zwaar gezondigd in wat ik gedaan heb. Maar nu, HEERE, neem de ongerechtigheid van Uw dienaar toch weg, want ik heb heel dwaas gehandeld' (v.10).

Hij had een aantal mogelijkheden, zoals blijkt uit de woorden van de profeet Gad. Hij koos ervoor om in de handen van de Heer te vallen; 'want Zijn barmhartigheid is groot' (v.14). Hij weigerde een offer te brengen dat hem niets kostte (v.24). Nadat hij had geofferd, 'liet de HEERE Zich verbidden ten gunste van het land, en de plaag over Israël werd tot stilstand gebracht' (v.25).

Er blijft veel hier wat we maar moeilijk kunnen begrijpen. Maar het gedeelte eindigt hoopvol met een hernieuwde band.