We hebben het niet altijd bij het rechte eind; ik in ieder geval niet. Maar het is niet verkeerd om plannen te maken. Sterker nog, het is goed om vooruit te plannen. Het regende niet toen Noach de ark bouwde. De schrijver van het boek Spreuken zegt: 'Een mens kan van alles van plan zijn' (Spreuken 16:1a, HB); 'Vertrouw je werk toe aan de Heer en je plannen zullen slagen' (Spreuken 16:3, GNB).

Hier zien we de sleutel tot succes. Maak nooit plannen zonder de Heer daarin te kennen. Je wordt geroepen tot een relatie met Hem. Jouw plannen moeten aansluiten op zijn plannen. Je visie en plannen moeten worden gestuurd door de Geest. Als je voelt dat God je leidt, vertrouw je plannen dan aan Hem toe. Breng ze bij Hem. Leg ze voor Hem neer. Dan belooft God je dat 'je plannen zullen slagen' (v.3). Wat betekent het om alles wat je doet toe te vertrouwen aan de Heer?

• Samenwerken
  
  Een van de vertalingen voor het Hebreeuwse woord voor toevertrouwen is 'ergens naartoe rollen'. Je kunt op twee manieren in het leven staan. Je kunt besluiten dat je je leven prima zelf kunt regelen, zonder Gods hulp en bemoeienis. Je maakt je plannen zonder God naar eigen goeddunken. Dat is de weg van de hooghartigheid (v.5) en onafhankelijkheid. Hooghartige mensen nemen niets van anderen aan omdat ze ervan overtuigd zijn dat ze het zelf het beste weten.
  
  De andere manier is dat je bereid bent om je eigen verlangens aan de kant te schuiven. Dat is de weg van geloof en bescheidenheid: 'Bescheidenheid gaat aan eerbetoon vooraf' (15:33b).
  
  God heeft goede plannen voor jouw leven (Jeremia 29:11; Romeinen 12:2; Efeziërs 2:10). Werk nederig met Hem samen, wees bereid om alles op te geven wat zijn doel voor jou in de weg staat.
  

• In vertrouwen nemen
  
  Als je je plannen toevertrouwt aan de Heer, praat je met Hem over zijn plannen en maak je je plannen samen met Hem. Vertrouw elke ochtend je plannen aan Hem toe. Ik vind vakanties altijd een goede tijd om plannen te maken en de komende maanden of zelfs het komende jaar toe te vertrouwen aan God.
  
  Ik hoorde eens op de radio een interview met de acteur David Suchet, kort nadat hij christen was geworden. Hij kreeg de vraag of hij bepaalde rollen af zou slaan. Zijn antwoord was: “Dat is een heel moeilijke vraag. Het enige wat ik kan zeggen is dat ik me terugtrek en bid als ik een rol krijg aangeboden. Als ik dan het gevoel heb dat de rol niet goed is, zeg ik nee. Vroeger zou ik gevraagd hebben: 'Wat levert het op?' ”
  

• Raadplegen
  
  De Heer zegt: 'Wee jullie (...) die plannen uitvoeren tegen mijn wil (...) die zonder mij te raadplegen op weg gaan naar Egypte' (Jesaja 30:1-2). Als je je plannen toevertrouwt aan God, betekent dat dat je Hem raadpleegt en met Hem over je plannen praat, dat je zijn wijze raad vraagt (Spreuken 15:33a). Bij belangrijke beslissingen vraagt een verstandig mens anderen om raad om te bevestigen dat hij de Heer goed heeft begrepen (vv.31–32).

Als je je plannen hebt toevertrouwd aan de Heer, mag je vertrouwen op zijn belofte dat je zult slagen. God heeft de controle over jouw plannen. 'Een mens kan van alles van plan zijn, maar de HERE bepaalt de loop van de gebeurtenissen' (16:1, HB). Dit is de oorsprong van het gezegde 'de mens wikt, maar God beschikt'.

God geeft jou de vrijheid en verantwoordelijkheid om plannen te maken. En het is heel goed als je dat doet. Maar God bekijkt je beslissingen in het licht van je bestemming. Dat betekent niet dat je achterover kunt gaan zitten of fatalistisch kunt zijn. Het is juist geruststellend dat je er zeker van kunt zijn dat God uiteindelijk de touwtjes in handen heeft. Het is niet nodig dat je als verlamd bent omdat je geen besluit kunt nemen.

Je mag erop vertrouwen dat God alles ten goede keert voor hen die Hem liefhebben (vv.6b,7; Romeinen 8:28).

Paulus was een strategisch denker. Hij plande zorgvuldig. 'Na deze gebeurtenissen vatte Paulus het plan op om eerst nog naar Macedonië en Achaje te reizen en vervolgens naar Jeruzalem te gaan. Hij verklaarde: 'Als ik daar ben geweest, moet ik ook een bezoek aan Rome brengen.' Hij zond twee van zijn medewerkers, Timoteüs en Erastus, naar Macedonië en bleef zelf nog enige tijd in Asia' (vv.21-22).

De visie en plannen van Paulus draaiden om de evangelisatie van de hele wereld. Zijn strategie spitste zich toe op steden: Jeruzalem, Rome, Korinte en Efeze.

Hij bracht veel tijd door in deze steden terwijl hij het evangelie aan zoveel mogelijk mensen verkondigde, in de synagogen en in leslokalen.

Het was niet zo dat hij niet werd tegengewerkt. In Efeze had de tegenwerking verrassend genoeg niet te maken met zijn leer of ethiek, maar met economische redenen. Demetrius dacht dat hij geld zou verliezen als gevolg van Paulus' verkondiging. En dus probeerde hij de mensen op te stoken (vv.24-29).

Maar God had ook een plan. In het gedeelte van Spreuken voor vandaag lezen we: 'De Heer heeft alles wat hij heeft gemaakt zijn doel gegeven' (16:4). In dit geval gebruikte God de stadssecretaris als werktuig (Handelingen 19:35). Hoewel deze blijkbaar niet in God geloofde (vv.35-36), kwam er door zijn toedoen een einde aan de onrust. God gebruikt vaak mensen die niet geloven om zijn plannen uit te voeren.

Het is geen goed idee om te proberen God te slim af te zijn. Dat was Achabs probleem. Hij probeerde mensen en gebeurtenissen naar zijn hand te zetten om zo Gods plannen te dwarsbomen.

Josafat gaf hem de wijze raad om eerst de Heer te raadplegen voor hij ten strijde trok tegen Aram: 'Maar u moet eerst vragen wat de Heer wil' (v.5, BGT). Dit is nog een voorbeeld van het cruciale principe. Als je je plannen wilt laten slagen, moet je God vragen om zijn leiding bij het maken van je plannen.

De 400 nepprofeten waren waarschijnlijk door de regering ingehuurde papegaaien die werden betaald om te zeggen wat de koning wilde horen.

Maar Josafat weet dat dit geen echte profetie is en vraagt: 'Is hier niet nog een profeet van de HEER die wij kunnen raadplegen?' (v.7). De koning antwoordt: 'Er is nog wel iemand die de HEER voor ons zou kunnen raadplegen. Maar ik heb een hekel aan hem. Hij heeft nog nooit iets goeds over mij geprofeteerd, alleen maar onheil. Dat is Micha, de zoon van Jimla' (v.8).

Micha, een echte profeet, spreekt het woord van de Heer. De 400 nepprofeten gaven de mening van het volk, maar Micha was de enige die echt wist wat de Heer wilde. We moeten ons niet van de wijs laten brengen door wat andere mensen vinden als dat niet hetzelfde is als wat de Heer wil. Het doet er niet toe of we in de minderheid zijn.

Micha heeft de moed om de waarheid te spreken: 'Ik zal alleen tegen de koning zeggen wat de Heer tegen mij zegt. Dat is zo zeker als de Heer leeft' (v.14, BGT). Hij waarschuwt de koning om niet tegen Gods plannen in te gaan. Als dank wordt hij in de gevangenis gegooid en op water en brood gezet (v.27).

Achab is vastbesloten om niet te luisteren naar de stem van God. Hij blijft proberen de dingen naar zijn hand te zetten. Hij denkt dat hij God voor de gek kan houden door zich te vermommen (v.30). Maar 'alles heeft de Ene bewerkt omwille van hemzelf' (Spreuken 16:4, NB).

We zien dit principe hier in de praktijk als een soldaat zijn boog spant en nietsvermoedend de koning van Israël tussen de schubben van zijn pantser treft. De koning sneuvelt 'en de honden likten zijn bloed op zoals de HEER had voorzegd' (1 Koningen 22:34,37-38).

Heer, dank U dat U de almachtige Heer bent en dat U de loop van de geschiedenis bepaalt.