Een spirituele facelift

30 augustus - dag 242

Raniero Cantalamessa, een kapucijner monnik van 81 jaar die voorgaat aan het pauselijk hof, sprak tijdens onze Leadership Conference in de Royal Albert Hall in Londen. Het valt veel mensen op dat zijn ogen en gezicht stralen dankzij de glans van Gods aanwezigheid. Hij zat ooit in Italië in een trein toen er een vrouw naar hem toekwam die helemaal nergens in geloofde. Ze zei tegen hem: “Als ik naar uw gezicht kijk, moet ik wel geloven.”

Mensen zeggen wel dat we onze gelaatstrekken niet kunnen veranderen, maar dat we wel invloed hebben op onze gezichtsuitdrukking. Dit verhaal laat zien dat we veel kunnen aflezen aan iemands ogen en gezicht. We zeggen: “Je had de uitdrukking op hun gezicht moeten zien!” Een oud Latijns spreekwoord luidt: 'Het gezicht is de graadmeter van de geest'.

En men zegt ook vaak dat de ogen de spiegel zijn van de ziel. Als we willen dat iemand echt naar ons luistert en ons gelooft, zeggen we: “Kijk me aan”, wat betekent dat je iemand in de ogen kijkt.

In de Bijbel gaat het vaak over ogen en gezichten.

Gods gezicht

Er is een spirituele honger in ons hart die alleen kan worden gestild door God zelf. De psalmen staan vol met het verlangen naar een relatie met God en de wens om dicht bij God te zijn. Dit wordt hier beschreven in termen van een menselijke relatie waarbij het gezicht een grote rol speelt: 'Verbergt U Uw aangezicht, zij worden door schrik overmand' (v.29a), 'Ademt u over de aarde, dan ontstaat er weer leven en krijgt zij een nieuw gezicht (v.30, GNB).

De psalmdichter zet de voldoening die het zien van Gods gezicht geeft tegenover de angst die we voelen als Hij zijn gezicht voor ons verbergt. Zonde zorgt voor een muur tussen ons en God. Toen Adam en Eva hadden gezondigd, konden ze God niet meer in de ogen kijken. Ze verstopten zich voor Hem. Ze mochten niet meer vlak bij Hem zijn. God verborg zijn gezicht voor hen. Ze waren doodsbang.

Als we God kunnen aankijken is het precies omgekeerd: '... allen zien ernaar uit dat u voedsel geeft, op de juiste tijd (...) opent zich uw hand, dan worden zij verzadigd' (vv.27-28, NBV). Dit geldt niet alleen voor tastbaar voedsel, maar ook voor het geestelijke voedsel dat God ons geeft.

Ons gezicht

Ons gezicht zou meer moeten stralen dan dat van Mozes. 'Toen Mozes de wet meebracht, had zijn gezicht een hemelse glans. De Israëlieten konden er niet naar kijken! Maar dat was een glans die weer zou verdwijnen' (v.7, BGT).

Het oude verbond was op zich een goed verbond. Het was 'met letters in stenen gegrift' en verscheen 'in heerlijkheid' (v.7). Mozes was in Gods nabijheid geweest en hierdoor glansde zijn gezicht (zie Exodus 34:29 e.v.). Mozes moest zijn gezicht bedekken met een sluier om te voorkomen dat de Israëlieten zagen dat de glans weer verdween (2 Korinthe 3:13).

Hoewel het oude verbond een goed verbond was, bracht het toch de dood (v.7). We kunnen ons niet op eigen kracht aan Gods geschreven wet houden. We zondigen en 'het loon van de zonde is de dood' (Romeinen 6:23).

Paulus contrasteert het oude verbond met de bediening van de Geest. Het oude verbond was op zich een goed verbond (2 Korintiërs 3:7). Maar de bediening van de Geest brengt nog meer luister en die is blijvend (vv.9-11).

Onder het oude verbond moest Mozes een sluier dragen. Een sluier verhult, zodat de mensen niets kunnen zien. Paulus zegt dat zelfs tegenwoordig mensen het verbond niet werkelijk zien of begrijpen; 'hun gedachten werden verhard' (v.14a). Pas als ze zich wenden tot de Heer, wordt de sluier weggenomen (v.16).

Zo heb ik het in ieder geval ervaren. Ik had zo vaak horen voorlezen uit de Bijbel en had talloze lezingen over het christelijk geloof gehoord, maar toch begreep ik niet waar ze het over hadden. Ik snapte er echt helemaal niets van. Mijn geestelijke ogen waren blind. Maar zodra ik me naar de Heer wendde, leek het wel alsof de sluier werd weggehaald. Opeens begreep ik het.

Paulus schrijft nog iets werkelijk fantastisch: 'De Heer is hier de Geest, en waar de Geest van de Heer is, is vrijheid. En wij allen weerspiegelen de heerlijkheid van de Heer omdat ons gezicht ongesluierd is; we worden omgevormd naar datzelfde beeld en komen tot steeds grotere heerlijkheid, tot een heerlijkheid zoals die afstraalt van de Heer die de Geest is' (vv.17-18, GNB).

De hele Drie-eenheid is erbij betrokken. De heerlijkheid van God (de Vader) wordt weerspiegeld op het gezicht van Jezus onze Heer. Jezus en de Heilige Geest zijn zo nauw met elkaar verweven dat Paulus kan schrijven: 'De Heere nu is de Geest (...) de Geest van de Heere' (vv.17-18). De Heilige Geest is de Geest van Jezus (Handelingen 16:7, NBV).

De Geest van de Heer geeft ons leven radicale vrijheid; bevrijding van wetticisme, schuld, schaamte, afwijzing, zelfverachting en zelfhaat; bevrijding van de macht van de zonde, egoïsme, manipulatie en overheersing; bevrijding van angst voor de dood en voor wat anderen van ons vinden en denken; bevrijding van de neiging om jezelf altijd met anderen te vergelijken.

Je bent vrij om God te kennen, lief te hebben en te dienen. Je bent vrij om je leven en energie te besteden aan het liefhebben van anderen. Je bent vrij om jezelf te zijn. Je kunt God met veel vrijmoedigheid tegemoet treden (2 Korinthe 3:12). Je hoeft je gezicht niet te bedekken.

Als je Jezus aankijkt, verandert Hij je zodat je steeds meer op Hem gaat lijken. Deze verandering gaat geleidelijk, stukje bij beetje, 'van heerlijkheid tot heerlijkheid' (v.18). Als je tijd met iemand doorbrengt, ga je steeds meer op hem of haar lijken. Mensen kijken op naar beroemdheden en imiteren hun gedrag en uiterlijk. Als je wordt gegrepen door Jezus, zul je veranderen naar zijn beeld.

Je ziet elke dag duizenden gezichten, overal om je heen zijn beelden, maar de Geest laat je het allerbelangrijkste gezicht zien. Als je tijd met de Heer doorbrengt, ga je steeds meer op Hem lijken. Je wordt veranderd naar zijn beeld met een steeds grotere luister.

Gods ogen

De ogen van de Heer zien alles wat je doet, zegt en denkt. We kunnen ons verbergen voor de ogen van mensen, maar niet voor de ogen van de Heer.

De tragische geschiedenis van het volk van God gaat verder in het gedeelte van vandaag. De menselijke aard blijft onveranderd. Er waren gevechten, veldslagen, ruzies, aanvallen en oorlogen (35:20-21). Josia werd opgevolgd door koningen die zijn goede voorbeeld niet volgden. Jojakim, Jojachin (zijn zoon) en Zedekia (Jojachins broer) doen allemaal ‘wat slecht was in de ogen van de HEERE’ (36:5,9,12).

Zedekia was 'halsstarrig, en verstokte zijn hart, zodat hij zich niet bekeerde tot de HEERE, de God van Israël' (v.13). Halsstarrigheid is een krachtig beeld van trots; het hoofd niet willen buigen voor God. Een verstokt hart is een beschrijving van een manier waarop we de Heilige Geest kunnen weerstaan.

'De Heer wilde niet dat het slecht zou gaan met zijn volk en met zijn tempel. Daarom stuurde hij steeds weer boodschappers om het volk te waarschuwen. Maar de mensen lachten die boodschappers uit. Ze luisterden niet naar de woorden van de God van hun voorouders, en maakten zijn profeten belachelijk' (vv.15-16, BGT). Ook vandaag de dag lachen mensen boodschappers uit en luisteren niet naar ze. Uiteindelijk leverde God zijn volk uit (v.17) aan de grote machthebbers van die tijd, Babylon (het huidige Irak) en Perzië (het huidige Iran).

En toch eindigt het boek Kronieken met een glimpje hoop. In het gedeelte voor vandaag lezen we een beschrijving van de verwoesting van Jeruzalem en de tempel in 597 v. Chr. en van de ballingschap. Maar het gedeelte eindigt met de hoop van herstel en wederopbouw, die begon in 538 v. Chr.

Dit herstel wijst vooruit naar de grotere hoop van wat zou gebeuren met de komst van Jezus Christus onze Heer. Het oude verbond zou in alles ruimschoots worden overtroffen door Jezus en de Heilige Geest. Onze hoop is van een totaal andere orde. Paulus schrijft: 'Omdat wij dan een dergelijke hoop bezitten, gaan wij met veel vrijmoedigheid te werk' (2 Korinthe 3:12). Het is de hoop dat we de luister van de Heer zullen weerspiegelen en dat we worden veranderd naar zijn beeld met een steeds grotere luister (v.18).