De kracht van eenheid

27 mei - dag 147

In het concentratiekamp Buchenwald werden 56.000 mensen vermoord door een totalitair regime dat het christelijk geloof beschouwde als bedreiging voor de eigen ideologie. Een van de celblokken in het kamp was gereserveerd voor gevangenen die werden beschouwd als extra gevaarlijk of belangrijk. Paul Schneider was een lutheraanse predikant die ook wel de 'prediker van Buchenwald' werd genoemd. Hij werd in dit speciale cellenblok gezet omdat hij zelfs door het kleine raampje van zijn cel met luide stem het evangelie van Jezus Christus verkondigde. Hij ging hiermee in tegen de orders van de Gestapobewakers.

Otto Neururer was een katholiek priester wiens werk voor de Joden en andere zogenoemde 'ongewenste mensen' hem bestempelde als bedreiging voor de Nazi-krijgsheren en ook hij werd in dit celblok geplaatst. Ook hij hielp zijn medegevangenen in het concentratiekamp in Jezus' naam, totdat hij ondersteboven werd gekruisigd.

Deze twee mannen, de ene katholiek en de ander protestant, getuigden samen van hun gemeenschappelijke Heer, Jezus Christus. Eenheid geeft zoveel kracht.

Het volk en het land

David denkt na over de uittocht, de berg Sinai en de verovering van Kanaän. Dat waren een paar hoogtepunten in de geschiedenis van het volk van God, waarbij het volk daadwerkelijk één was.

Dit gedeelte gaat over de erkenning dat alle zegen en eenheid uiteindelijk bij God vandaan kwamen. Het is een psalm van dankzegging en lofprijzing aan God voor alles wat Hij heeft gedaan. In de psalm worden zijn leiderschap (v.8), zijn macht en zorg (vv.9-10), zijn gulheid, zijn rechtvaardigheid (v.11) en zijn overwinningen (vv.12-15) bezongen.

God had het volk naar het beloofde land geleid. Maar in onze tijd is eenheid in ditzelfde gebied ver te zoeken. De zoektocht naar vrede in het Midden-Oosten blijft een van de grootste uitdagingen voor onze wereld.

De kerk en de wereld

In de evangeliën lezen we regelmatig over het gebedsleven van Jezus. Maar we horen maar weinig over waar Hij voor bad. In dit prachtige gebed van Jezus aan de vooravond van zijn kruisiging zien we wat Hij belangrijk vindt.

Jezus bidt niet alleen voor zijn leerlingen, maar ook voor de mensen die in de toekomst zullen geloven. Dat betekent dat Hij bidt voor de hele kerk, ook voor jou en mij (v.20).

Dit hele gebed is doordrongen van het thema eenheid. Jezus bidt niet alleen voor eenheid onder zijn leerlingen (v.11), maar ook voor de kerk (v.20). Hij bidt voor een eenheid zoals de eenheid van de Drie-eenheid: 'opdat zij één zullen zijn zoals Wij.' (v.11).

Het motief voor eenheid is de grote opdracht van Jezus
Jezus bad voor volkomen eenheid opdat de wereld kan geloven (v.23, WV) en alle gelovigen één kunnen zijn met God (v.21, BGT). Een van de grootste belemmeringen van het geloof is de verdeeldheid binnen de kerk. In de politiek werkt het zo dat een partij minder populair wordt zodra er onderlinge verdeeldheid is. Als dat zo is in de wereld, geldt dat des te meer voor de kerk. Jezus zegt dat Hij zijn leerlingen heeft beschermd en over hen heeft gewaakt opdat niemand van hen verloren zou gaan (v.12a, GNB). Hij bidt nu 'dat U hen bewaart voor de boze' (v.15) die probeert om tweedracht te zaaien.

Als kerken onderling vechten, keren mensen zich ervan af. Maar als kerken zich verenigen, trekken ze mensen juist aan. Eenheid is een bron van vreugde. Het is niet de bedoeling dat volgelingen van Jezus ongelukkig zijn. Jezus bidt dat 'zij ten volle Mijn blijdschap in zichzelf hebben.' (v.13). Deze vreugde is het gevolg van eenheid. Verdeeldheid steelt vreugde. Eenheid geeft kracht.
Het middel tot eenheid is de Heilige Geest van Jezus
Jezus bidt voor jouw heiliging. Jezus bidt: 'Heilig hen dan door Uw waarheid. Uw woord is de waarheid' (v.17). Heiligheid komt voort uit de waarheid. De waarheid vind je in Gods woord. Daarom is het zo belangrijk om jezelf onder te dompelen in Gods woord.

Heiligheid komt als je de Heilige, de Geest van de waarheid, verwelkomt die in je komt wonen.

Jezus bidt dat Hij in hen mag zijn (v.26). Dit is de uitzonderlijkste waarheid van het Nieuwe Testament – dat Jezus in jou komt wonen door de Heilige Geest. Dezelfde Heilige Geest woont in alle christenen van elke kerk en elke gezindte. De Heilige Geest brengt ons samen.
Het merkteken van eenheid is de liefde van Jezus
Jezus bidt dat 'de liefde waarmee U Mij hebt liefgehad, in hen is' (v.26). Welke liefde is groter dan de liefde van God de Vader voor zijn Zoon Jezus? Jezus' gebed voor jou is dat de liefde die je in je hart hebt voor andere christenen, voor andere delen van het lichaam van Christus, dezelfde liefde mag zijn als de liefde van God de Vader voor Jezus.
De mate van eenheid is de zichtbaarheid van Jezus
Mensen hebben het wel eens over 'onzichtbare eenheid'. Maar Jezus bad niet om onzichtbare eenheid. Hij bad ook niet dat we 'bijna verenigd' mogen zijn. Hij bad dat we 'volmaakt één zijn en opdat de wereld erkent dat U Mij gezonden hebt' (v.23). Hij wil dat de kerk volkomen en zichtbaar één is.

Dat zal op een dag het geval zijn (zie Efeziërs 1:9-11). Tot die tijd kunnen we zichtbare tekenen van onze onzichtbare eenheid zien als we bruggen bouwen, samenwerken en samenkomen met andere christenen uit andere geledingen van de kerk, als onze harten en hoofden worden samengesmeed in gemeenschap met Jezus, net als in Buchenwald.

Vrienden en rivalen

Twee mensen die de beste vrienden zijn, kunnen op een gegeven moment allebei dezelfde positie willen hebben, hetzij in de politiek, hetzij in het bedrijfsleven of zelfs in de kerk. Hoe gaan we om met de spanning tussen onze ambities en onze liefde voor elkaar?

David en Jonathan hadden een opmerkelijke vriendschap. Ze waren rivalen die beiden aanspraak maakten op de troon. Ze hadden goede redenen om jaloers op elkaar te zijn en elkaar te haten. Maar Jonathan 'had hem [David] lief met de liefde van zijn ziel' (20:17). Dit soort liefde, die Jezus gebood, is de grootste liefde die iemand voor een ander kan voelen (Mattheüs 22:39).

Saul daarentegen, was bezeten van jaloezie. Jaloezie begint als we onszelf vergelijken met anderen, onze prestaties vergelijken met die van de mensen om ons heen. Jaloezie kan ervoor zorgen dat iemand tijdelijk zijn verstand verliest. Jonathan wijst zijn vader Saul erop dat David hem niets misdaan heeft, maar hem juist grote diensten heeft bewezen. Hij zegt dat het verkeerd zou zijn om een onschuldig man als David te vermoorden. Sauls reactie hierop is: 'Zo waar de HEERE leeft, hij zal niet gedood worden!' (1 Samuel 19:6).

Iemand die vervuld is van jaloezie kan soms worden overtuigd met logica en redelijke argumenten. Maar jaloezie is vaak zo sterk dat er geen houden meer aan is als zij iemand eenmaal in haar greep heeft, zoals het geval was met Saul. In Othello noemt Shakespeare jaloezie 'het groenogige monster dat het vlees waarmee ze zich voedt, bespot'.

David en Jonathan hielden van elkaar. Jonathan ‘was David zeer genegen’ (v.1) en hij ‘sprak met zijn vader Saul goed over David’ (v.4). Jonathan zei zelfs tegen David: 'Wat verlang je? Dan zal ik dat voor je doen.' (20:4). Wat een geweldige toewijding voor een vriend! Hun onderlinge betrokkenheid werd vastgelegd in een 'verbond' (v.16) dat zelfs gold voor hun nakomelingen (v.42). En Jonathan ‘liet David opnieuw zweren, omdat hij hem liefhad, want hij had hem lief met de liefde van zijn ziel.' (vv.16-17).

'Toen ontstak Saul in woede tegen Jonathan' (v.30) omdat hij jaloers was. Jonathan wist dat zijn vader van plan was om David uit de weg te ruimen (v.33) en hij ‘stond (…) op van de tafel, heet van woede’ (v.34).

Het verschil tussen de woede van Saul en die van Jonathan was dat die van Saul ongegrond was en voortkwam uit jaloezie. Jonathans woede was gerechtvaardigd: ‘hij was bedroefd om David, omdat zijn vader hem schandelijk bejegend had.' (v.34). Woede is niet altijd verkeerd, maar je moet wel goed nagaan waar je woede vandaan komt.

David en Jonathan schaamden zich er niet voor om hun genegenheid voor elkaar te laten zien: 'Ze kusten elkaar, en huilden met elkaar' (v.41b). Huilen wordt vaak gezien als teken van zwakheid, maar zij schaamden zich niet. Door hun tranen openlijk de vrije loop te laten lieten zien hoeveel ze van elkaar hielden. Dit is een prachtig voorbeeld van vriendschap, liefde en eenheid. Het huwelijk is een van Gods antwoorden op eenzaamheid. Hechte vriendschap is nog zo'n antwoord.

Dankzij deze liefde en vriendschap kon Jonathan volkomen loyaal zijn en zijn vriend steunen en beschermen, ondanks dat ze allebei aanspraak maakten op de troon.

Pippa's bijdrage

1 Samuel 19:1-2

'Saul sprak er met zijn zoon Jonathan en met al zijn dienaren over om David te doden. Maar Jonathan, de zoon van Saul, was David zeer genegen. Jonathan vertelde David: Mijn vader Saul probeert je te doden'

David had het moeilijk. Hij had God en zijn koning, Saul, trouw gediend. Maar wat hij ook deed, het was nooit goed in Sauls ogen. Het enige wat David doen kon, was het goede blijven doen. Hij nam geen wraak en eiste geen gerechtigheid. Uiteindelijk stelde God hem in het gelijk, en dat zal hij ook met ons doen.