David denkt na over de uittocht, de berg Sinai en de verovering van Kanaän. Dat waren een paar hoogtepunten in de geschiedenis van het volk van God waarbij het volk daadwerkelijk één was.

Dit gedeelte gaat over de erkenning dat alle zegen en eenheid uiteindelijk bij God vandaan komen. Het is een psalm van dankzegging en lofprijzing aan God voor alles wat Hij heeft gedaan. In de psalm worden zijn leiderschap (v.8), zijn macht en zorg (vv.9-10), zijn gulheid, zijn rechtvaardigheid (v.11) en zijn overwinningen (vv.12-15) bezongen.

God had het volk naar het beloofde land geleid. Maar in onze tijd is eenheid in ditzelfde gebied ver te zoeken. De zoektocht naar vrede in het Midden-Oosten blijft een van de grootste uitdagingen voor onze wereld.

In de evangeliën lezen we regelmatig over het gebedsleven van Jezus. Maar we horen maar weinig over waar Hij voor bad. In dit prachtige gebed van Jezus aan de vooravond van zijn kruisiging zien we wat Hij belangrijk vindt.

Jezus bidt niet alleen voor zijn leerlingen, maar ook voor de mensen die in de toekomst zullen geloven. Dat betekent dat Hij bidt voor de hele kerk, ook voor jou en mij (v.20).

Dit hele gebed is doordrongen van het thema eenheid. Jezus bidt niet alleen voor eenheid onder zijn leerlingen (v.11), maar ook voor de kerk (v.20). Hij bidt voor een eenheid zoals de eenheid van de Drie-eenheid: 'zodat zij één zijn zoals wij één zijn' (v.11).

• Het motief voor eenheid is de grote opdracht van Jezus
  
  Jezus bad voor volkomen eenheid opdat de wereld kan geloven (v.23, WV) en alle gelovigen één kunnen zijn met God (v.21, BGT). Een van de grootste belemmeringen van het geloof is de verdeeldheid binnen de kerk. In de politiek werkt het zo dat een partij minder populair wordt zodra er onderlinge verdeeldheid is. Als dat zo is in de wereld, geldt dat des te meer voor de kerk. Jezus zegt dat Hij zijn leerlingen heeft beschermd en over hen heeft gewaakt opdat niemand van hen verloren zou gaan (v.12a, GNB). Hij bidt nu 'of u hen wilt beschermen tegen de duivel' (v.15) die probeert om tweedracht te zaaien.
  
  Als kerken onderling vechten, keren mensen zich ervan af. Maar als kerken zich verenigen, trekken ze mensen juist aan. Eenheid is een bron van vreugde. Het is niet de bedoeling dat volgelingen van Jezus ongelukkig zijn. Jezus bidt dat 'zij vervuld worden van mijn vreugde' (v.13). Deze vreugde is het gevolg van eenheid. Verdeeldheid steelt vreugde. Eenheid geeft kracht.
  

• Het middel tot eenheid is de Heilige Geest van Jezus
  
  Jezus bidt voor jouw heiliging. Jezus bidt: 'Heilig hen dan door de waarheid. Uw woord is de waarheid' (v.17). Heiligheid komt voort uit de waarheid. De waarheid vind je in Gods woord. Daarom is het zo belangrijk om jezelf onder te dompelen in Gods woord.
  
  Heiligheid komt als je de Heilige, de Geest van de waarheid verwelkomt die in je komt wonen.
  
  Jezus bidt dat Hij in hen mag zijn (v.26). Dit is de uitzonderlijkste waarheid van het Nieuwe Testament – dat Jezus in jou komt wonen door de Heilige Geest. Dezelfde Heilige Geest woont in alle christenen van elke kerk en elke gezindte. De Heilige Geest brengt ons samen.
  

• Het merkteken van eenheid is de liefde van Jezus
  
  Jezus bidt dat 'de liefde waarmee u mij liefhad in hen zal zijn' (v.26). Welke liefde is groter dan de liefde van God de Vader voor zijn Zoon Jezus? Jezus' gebed voor jou is dat de liefde die je in je hart hebt voor andere christenen, voor andere delen van het lichaam van Christus, dezelfde liefde mag zijn als de liefde van God de Vader voor Jezus.
  

• De mate van eenheid is de zichtbaarheid van Jezus
  
  Mensen hebben het wel eens over 'onzichtbare eenheid'. Maar Jezus bad niet om onzichtbare eenheid. Hij bad ook niet dat we 'bijna verenigd' mogen zijn. Hij bad dat we 'volkomen één zijn en zal de wereld begrijpen dat u mij hebt gezonden' (v.23). Hij wil dat de kerk volkomen en zichtbaar één is.
  
  Dat zal op een dag het geval zijn (zie Efeziërs 1:9-11). Tot die tijd kunnen we zichtbare tekenen van onze onzichtbare eenheid zien als we bruggen bouwen, samenwerken en samenkomen met andere christenen uit andere geledingen van de kerk, als onze harten en hoofden worden samengesmeed in gemeenschap met Jezus, net als in Buchenwald.

Twee mensen die de beste vrienden zijn, kunnen op een gegeven moment allebei dezelfde positie willen hebben, hetzij in de politiek, hetzij in het bedrijfsleven of zelfs in de kerk. Hoe gaan we om met de spanning tussen onze ambities en onze liefde voor elkaar?

David en Jonatan hadden een opmerkelijke vriendschap. Ze waren rivalen die beiden aanspraak maakten op de troon. Ze hadden goede redenen om jaloers op elkaar te zijn en elkaar te haten. Maar Jonatan 'had David lief als zijn eigen leven' (20:17). Dit soort liefde, die Jezus gebood, is de grootste liefde die iemand voor een ander kan voelen (Matteüs 22:39).

Saul daarentegen, was bezeten van jaloezie. Jaloezie begint als we onszelf vergelijken met anderen, onze prestaties vergelijken met die van de mensen om ons heen. Jaloezie kan ervoor zorgen dat iemand tijdelijk zijn verstand verliest. Jonatan wijst zijn vader Saul erop dat David hem niets misdaan heeft, maar hem juist grote diensten heeft bewezen. Hij zegt dat het verkeerd zou zijn om een onschuldig man als David te vermoorden. Sauls reactie hierop is: 'Zo waar de HEER leeft, hij zal niet worden gedood' (1 Samuel 19:6).

Iemand die vervuld is van jaloezie kan soms worden overtuigd met logica en redelijke argumenten. Maar jaloezie is vaak zo sterk dat er geen houden meer aan is als zij iemand eenmaal in haar greep heeft, zoals het geval was met Saul. In 'Othello' noemt Shakespeare jaloezie 'het groenogige monster dat het vlees waarmee ze zich voedt, bespot'.

David en Jonatan hielden van elkaar. Jonatan was zeer op David gesteld (v.1) en hield een pleidooi voor hem (v.4). Jonatan zei zelfs tegen David: 'Zeg maar wat ik voor je doen kan' (20:4). Wat een geweldige toewijding voor een vriend! Hun onderlinge betrokkenheid werd vastgelegd in een 'verbond' (v.16) dat zelfs gold voor hun nakomelingen (v.42). 'Jonatan sloot een verbond met het huis van David met de woorden: ‘Moge de HEER je daaraan houden.’ Vervolgens liet hij David dit bekrachtigen met een eed op hun vriendschap, want hij had David lief als zijn eigen leven' (vv.16-17).

'Toen werd Saul woedend op Jonatan' (v.30) omdat hij jaloers was. Jonatan wist dat zijn vader van plan was om David uit de weg te ruimen (v.33) en hij liep woedend van tafel weg (v.34).

Het verschil tussen de woede van Saul en die van Jonatan was dat die van Saul ongegrond was en voortkwam uit jaloezie. Jonatans woede was gerechtvaardigd: 'Het deed hem verdriet dat zijn vader David zo beledigd had' (v.34, GNB). Woede is niet altijd verkeerd, maar je moet wel goed nagaan waar je woede vandaan komt.

David en Jonatan schaamden zich er niet voor om hun genegenheid voor elkaar te laten zien: 'Ze kusten elkaar terwijl hun de tranen over de wangen liepen' (v.41b). Huilen wordt vaak gezien als teken van zwakheid, maar zij schaamden zich niet. Door hun tranen openlijk de vrije loop te laten lieten zien hoeveel ze van elkaar hielden. Dit is een prachtig voorbeeld van vriendschap, liefde en eenheid. Het huwelijk is een van Gods antwoorden op eenzaamheid. Hechte vriendschap is nog zo'n antwoord.

Dankzij deze liefde en vriendschap kon Jonatan volkomen loyaal zijn en zijn vriend steunen en beschermen ondanks dat ze allebei aanspraak maakten op de troon.