De schrijver van het boek Spreuken zegt: 'Rechtvaardigheid verheft een volk, zonde maakt het te schande' (v.34). Zonde richt de maatschappij te gronde. Rechtvaardigheid verheft de maatschappij. Rechtvaardigheid betekent dat de onderlinge verhoudingen goed zijn:

• Vrede met God
  
  De eerste stap naar rechtvaardigheid is 'vrede met God' (Romeinen 5:1). Dat begint met ontzag en respect voor de Heer.
  
  'Wie ontzag heeft voor de Heer kan gerust zijn en ook zijn kinderen weet hij veilig. Ontzag voor de Heer is een bron van leven' (Spreuken 14:26-27a, GNB).
  

• Vrede met anderen
  
  Voor zover het binnen je macht ligt, moet je alles in het werk stellen om met alle mensen in vrede te leven (Romeinen 12:18). Goede verhoudingen met andere mensen worden gekenmerkt door rechtvaardige woorden en daden. Dat betekent dat we de waarheid moeten spreken; 'Een betrouwbare getuige redt levens' (Spreuken 14:25a).
  
  Ten tweede moeten we met onze daden laten zien dat we het goede met iedereen voor hebben. 'Een geduldig man geeft blijk van veel inzicht, een heetgebakerd iemand laat zien hoe dwaas hij is' (v.29, GNB). Wees goed voor mensen in nood. 'Wie een verschoppeling onderdrukt, beledigt zijn schepper, wie zich over een arme ontfermt, eert hem' (v.31). Laat zien dat je mensen die wijs handelen waardeert (v.33,35).
  

• Vrede met jezelf
  
  Rechtvaardigheid betekent ook dat we tevreden zijn met onszelf. Je kunt vrede ervaren: 'Een tevreden geest geeft een goede gezondheid' (v.30a). Woede, wrok, afgunst en jaloezie kunnen je letterlijk ziek maken. Als je alle rottigheid in je leven opruimt, vind je innerlijke vrede die goed is voor je gezondheid.
  
  Uiteindelijk vind je deze gemoedsrust als je tevreden bent met het heden en de toekomst. 'Een rechtvaardig mens weet zich veilig, ook als de dood komt' (v.32b, GNB). God is een schuilplaats, nu (v.26b) en in de toekomst (v.32b), voor mensen die ontzag en respect voor de Heer hebben.

De eerste gemeente bestond uit gewone mensen, zoals jij en ik. En toch veranderden zij de wereld. De hele wereld veranderde ingrijpend door het leven, de dood en de opstanding van Jezus en het uitstorten van de Heilige Geest. In het boek Handelingen lezen we hoe dit in zijn werk ging.

Overal waar ze kwamen, verkondigden de apostelen de boodschap van Jezus (v.4). In dit gedeelte zien we dat ze menigten toespraken, maar ook afzonderlijke mensen, zoals Simon de magiër en een Ethiopische eunuch.

De maatschappij bestaat uit steden en dorpen. De apostelen verkondigden het evangelie in steden en dorpen. Filippus ging naar de stad Samaria (v.5). Petrus en Johannes verkondigden het evangelie in tal van dorpen in Samaria (v.25). Filippus verkondigde het evangelie in alle steden tot hij aankwam in Caesarea (v.40).
Hun verkondiging ging gepaard met en werd geholpen door drie dingen:\

• Vervolging
  
  Het begon met vervolging: 'Degenen die verdreven waren, trokken rond en verkondigden het woord van God' (v.4). Het bleek een grote zegen dat ze werden verjaagd. Overal waar ze kwamen, 'verkondigden [ze] de messias' (v.5).
  
  In de geschiedenis van de kerk zien we steeds weer dat vervolging en tegenwerking juist heel productief blijken te zijn. Je zou gemakkelijk de moed kunnen verliezen als je wordt geconfronteerd met tegenslag, maar je moet niet vergeten dat God tegenslag juist ten goede keert.
  

• Gebed
  
  In dit gedeelte zien we hoe belangrijk het is om te bidden. Petrus en Johannes bidden dat de Samaritanen ook de Heilige Geest mogen ontvangen (vv.15-17).
  
  Simon was een bekende magiër die iedereen versteld deed staan met zijn tovenarij en naar wie iedereen opkeek (vv.9-11). Hij was een gelovig man en was gedoopt, maar hij wilde de Heilige Geest kopen, want hij was gewend zijn eigen kunsten te verkopen (v.19).
  
  Petrus was niet onder de indruk: 'Jij en je geld horen in de hel! (...) Misschien zal God je vergeven. Maar dan moet je bidden, en laten zien dat je spijt hebt van je slechte gedachten' (vv.20-23, BGT).
  
  Simon besefte dat alleen de Heer hem kon redden en vroeg hun om voor hem te bidden (v.24).
  

• Kracht
  
  Een van de kenmerken van de eerste gemeente was een enorme effectiviteit: 'Alle inwoners luisterden met grote belangstelling en vol ontzag naar wat hij zei toen ze de wonderen zagen die hij verrichtte: veel mensen werden bevrijd van onreine geesten, die hen onder luid geschreeuw verlieten, en tal van verlamden en kreupelen werden genezen' (vv.6-7).
  
  Ze vertrouwden volledig op de Heilige Geest. Filippus' ontmoeting met de Ethiopiër was niet gepland: 'De Geest zei tegen Filippus ...' (v.29). Doordat Filippus zich liet leiden door de Heilige Geest, kwam de Ethiopiër tot geloof, een gebeurtenis waarvan de invloed zelfs nu nog te zien is in Ethiopië. De kerk die die dag het licht zag, leeft vandaag de dag nog voort in dat land.
  
  De Heilige Geest geeft de aanzet tot verandering. De Heilige Geest kan een verandering in de maatschappij bewerkstelligen. Die kentering begint met een verandering in het leven van afzonderlijke mensen. Het is interessant om te zien welke factoren deze verandering in het leven van de Ethiopiër teweegbrachten.
  
  Ten eerste werd zijn hart ontvankelijk gemaakt door de Geest van God. De Ethiopiër is zich bewust van zijn onwetendheid (v.31); hij wil graag meer weten (v.31) en voelt zich niet te goed om om hulp te vragen (v.34). Het is geen schande als je niet altijd begrijpt wat je in de Bijbel leest. Het is verstandig om mensen die je vertrouwt om hulp te vragen of om boeken met uitleg over de Bijbel te raadplegen, zodat je wat je leest in praktijk kunt brengen in je leven.
  
  Ten tweede werkt de Geest van God via het woord van God. Als de Ethiopiër het boek Jesaja leest, vindt hij antwoorden op zijn vragen (vv.32-33). Vaak maakt de Heilige Geest gebruik van iemand in je omgeving om je te helpen bij het lezen van de Bijbel, om uitleg te geven en wat je leest in praktijk te brengen. Zo gaat het hier ook. Aan de hand van Jesaja 53 praat Filippus over het 'evangelie van Jezus' (v.35).
  
  De Heilige Geest verandert de Ethiopiër zo ingrijpend dat hij onmiddellijk tot geloof komt en vraagt of Filippus hem wil dopen. Niets of niemand heeft zoveel kracht om je te veranderen als de Heilige Geest.
  

Het lijkt wel alsof er geen einde komt aan Davids ellende. In dit gedeelte lezen we over nog twee problemen.

Eerst is er 'een echte onruststoker, een zekere Seba' (20:1a). Dit doet denken aan Davids strijd met Absalom (16:22). Het volk Israël lijkt wel heel wispelturig: 'Alle Israëlieten keerden David de rug toe en volgden de Benjaminiet Seba' (v.2a). De Heer gaf David de overwinning op Seba, maar meteen dient het volgende probleem zich aan: een hongersnood die drie jaar duurde (21:1a). Het volk ging gebukt onder de ramp en David wendde zich tot de Heer (v.1b). Soms gaan we pas op de knieën als we worden geconfronteerd met een ramp. God sprak tegen David toen hij tot Hem bad.

Hij hield Israël aan de belofte die het had gedaan aan de Gibeonieten (zie Jozua 9). In weerwil van deze belofte had Saul geprobeerd hen weg te vagen, maar beloften aan God hebben veel gewicht en kunnen niet zo maar worden gebroken. Dit geldt bijvoorbeeld voor de huwelijksbelofte en de eed die wordt afgelegd in de rechtbank. Pas nadat David orde op zaken had gesteld en de belofte aan God was nagekomen, verhoorde God zijn gebed voor het land (2 Samuel 21:14).