Richt je aandacht

1 november - dag 305

Als de Britten wordt gevraagd wie de grootste Brit aller tijden is, dan staat Winston Churchill meestal bovenaan. Als je Amerikanen zou vragen wie de grootste Amerikaan is, dan gooien George Washington en Abraham Lincoln hoge ogen. Als je een Jood aan het begin van onze jaartelling zou hebben gevraagd wie de grootste Jood was, zou hij ongetwijfeld Mozes hebben gezegd. Mozes was de belangrijkste figuur in hun geschiedenis. Hij had hen bevrijd uit de slavernij en hun de Wet gegeven.

De schrijver van de brief aan de Hebreeën legt aan Joodse christenen uit waarom Jezus groter is dan Mozes. Hij beweert dat Mozes weliswaar groot was, maar dat Jezus van een compleet andere orde is. Jezus is 'de Apostel en Hogepriester van onze belijdenis (...) Christus is zoveel meer heerlijkheid waard geacht dan Mozes, evenals hij die het huis gebouwd heeft, meer eer ontvangt dan het huis zelf' (Hebreeën 3:1-3). 'Mozes is wel trouw geweest in heel Zijn huis, maar als dienaar (...) Christus echter is getrouw over Zijn huis als Zoon' (vv.5-6a).

De thema's van de gedeelten voor vandaag zijn zorgen en nood, beproeving en moeilijke tijden. Maar in diezelfde schriften kun je zien dat je deze problemen kunt doorstaan door je aandacht te richten op Jezus (v.1, NBV).

Zorgen en nood

Op elk moment in ons leven is er wel iets dat ons zorgen baart of verontrust. Het kan iets zijn wat je zelf doormaakt, of een familielid of een goede vriend, of het kan iets zijn op het werk of je dienst aan God en de wereld.

De Amerikaanse predikant Rick Warren heeft ooit gezegd dat hij dacht dat het leven een afwisseling was van worstelingen, gevolgd door perioden van zegen. Nu denkt hij dat het leven als het ware op twee sporen loopt: een spoor van zegen en een spoor van strijd. Deze twee sporen lopen naast elkaar.

De psalmdichter heeft ongetwijfeld tijden van strijd gekend: 'Benauwdheid en nood hebben mij getroffen' (v.143a).

Hoe reageren we hierop? De oplossing van de psalmdichter is om te blijven vertrouwen op de Heer. Hij blijft geloven dat de richtlijnen van God 'volkomen betrouwbaar' zijn (v.138, NBV): 'Uw woord is zeer gelouterd, Uw dienaar heeft het lief (...) Uw geboden zijn mijn bron van blijdschap' (vv.140,143b).

Hij richt zijn aandacht op de Heer: 'U bent rechtvaardig, HEERE' (v.137a). De grote openbaring van het Nieuwe Testament is dat 'Jezus de Heer is' (Romeinen 10:9, NBV). Hij is Degene op wie je je aandacht moet richten.

Tijden van beproeving

Een geloof dat niet op de proef is gesteld, is niet betrouwbaar. Vroeg of laat krijgen we allemaal te maken met beproevingen. Op die momenten is het een uitdaging om trouw te blijven aan God, om ons hart niet te verharden, maar zacht en ontvankelijk te blijven voor God; om te blijven vertrouwen, ondanks alle moeilijkheden en aanvallen op ons geloof.

Telkens als je tijdens deze beproevingen ervoor kiest om het goede te doen, ook al heb je eigenlijk zin om het verkeerde te doen, groei je in wijsheid en trouw, wordt je karakter gevormd en word je geestelijk volwassener.

Mozes was trouw (v.2). Maar Jezus is natuurlijk het ultieme toonbeeld van trouw. Hij onderging een training van jaren en werd zwaar op de proef gesteld. En toch: 'Hij was trouw aan God, die Hem heeft aangesteld' (v.2, WV).

Deze brief is gericht aan een groep van mensen die op de proef werden gesteld en werden vervolgd. De brief is bedoeld om hun een hart onder de riem te steken en aan te moedigen om de 'vrijmoedigheid' en ‘hoop' vast te houden (v.6), en zich hierbij te laten inspireren door Jezus: '... richt uw aandacht op Jezus' (v.1, NBV).

De schrijver citeert in dit gedeelte uit Psalm 95: 7-11 (Hebreeën 3:7-11). Het is interessant dat hij niet schrijft 'De Heilige Geest zei', maar 'De Heilige Geest zegt' (v.7). Hij gelooft duidelijk dat de Heilige Geest de lezers nog steeds op een eigentijdse manier aanspreekt door de Schriften. Als je in de Bijbel leest, mag je verwachten dat de Heilige Geest ook vandaag tot je spreekt.

Ondanks het grote hoogtepunt van de bevrijding uit Egypte is het volk van God tijdens de beproeving in de woestijn afvallig geworden (v.17). Dit is voor ons een waarschuwing: 'Zie er dus op toe, broeders en zusters, dat niemand van u door een kwaadwillig, ongelovig hart afvallig wordt van de levende God, maar wijs elkaar terecht, elke dag (…), opdat niemand van u halsstarrig wordt omdat hij door zonde verleid werd' (vv.12-13, NBV).

Een van de remedies voor ongeloof die de schrijver noemt is gemeenschap. Hij roept hen op: 'Spreek elkaar moed in, elke dag' (v.13a, WV). Daarom is het zo belangrijk om deel uit te maken van een christelijke gemeenschap, om tijd door te brengen met andere christenen en elkaar te bemoedigen en zo te groeien in geloof.

'…omdat hij door zonde verleid wordt’ lazen we in vers 13 (NBV). In de HSV staat 'door de verleiding van de zonde'. Zonde is verleidelijk en bedrieglijk. Als dat niet zo was, zouden we niet zondigen. Zonde wordt vaak vergoelijkt met een bedrieglijke smoes: 'Dit is niet echt zondigen en het zal je heus geen kwaad doen.' Maar als we de zonde binnenlaten, vormen zich slechte patronen, wordt ons geweten gesust en wordt ons hart verhard.

Ongeloof ligt aan de basis van de zonde. Sinds de tuin van Eden zijn we door de bedrieglijkheid van de zonde gaan twijfelen aan Gods goedheid, aan zijn liefde voor ons en aan zijn woord: 'Is het echt zo dat God gezegd heeft ...?' (Genesis 3:1), 'U zult zeker niet sterven' (v.4). Voordat je een hap van de verboden vrucht doorslikt, slik je altijd een leugen over God. En bij ons gaat het net zo. Als we echt zouden geloven in Gods liefde voor ons, in zijn goedheid en zijn woord, zouden we niet bezwijken voor de verleiding van de zonde.

Het volk van God bleef maar klagen en daarom konden ze niet binnengaan in Gods rust en dat was nu juist waar ze zo naar verlangden. Ze vertrouwden er niet op dat God voor hen zou zorgen. Ze waren 'vol ongeloof' (Hebreeën 3:12). 'vanwege hun ongeloof', konden ze Gods rust niet binnengaan (v.19). Als we God niet vertrouwen, raken we zijn rust en vrede kwijt. Je vindt rust door je aandacht te richten op Jezus, op Hem te vertrouwen en naar Hem te luisteren, als Hij tegen je blijft spreken door de Schriften.

Tijden van rampspoed

Eugene Peterson zegt: 'Als het noodlot toeslaat, staat het begrip van God onder druk'. Soms worden we geconfronteerd met een onverwachte ziekte of overlijden van iemand van wie we houden, een nationale ramp, sociale ontwrichting, persoonlijk verlies, economische onzekerheid of de verwoestende kracht van natuurrampen. Peterson vervolgt: 'Het is de taak van de profeet om in dat soort tijden van rampspoed op te staan en duidelijk te maken wie God is en wat Hij doet.'

De profeet Joël beschrijft een tijd van rampspoed: de grote verwoesting door een sprinkhanenplaag. Dit kan echt gebeurd zijn of een visioen zijn. Jeruzalem werd getroffen door een sprinkhanenplaag in 915 v. Chr. De verwoesting was ongekend.

Het sprinkhanenleger gaat ongehinderd en onverslaanbaar zijn gang (er waren geen verdelgingsmiddelen). Het verwoest de wijngaarden en de boomgaarden, waardoor de hele oogst mislukt. Het vee heeft niets meer te eten. De sprinkhanen lijken wel een tornado die over het land trekt.

'De dag van de Heer is dichtbij, een rampzalige tijd breekt aan, een tijd van geweld, want de Heer komt, de Almachtige' (1:15, GNB). Dit beeld van sprinkhanen komt terug in het boek Openbaring en wordt gebruikt om de beproeving van het laatste oordeel te beschrijven (Openbaring 9:7-11).

Bij zijn beschrijving van het komende oordeel gebruikt Jezus Zelf beelden uit Joël 2: 'Bij die aanblik beeft de aarde, siddert de hemel; zon en maan worden verduisterd, sterren doven hun glans' (Joël 2:10; zie Matteüs 24:29, NBV).

Hoe moeten we op al deze dingen reageren? Niemand houdt van halfslachtige verontschuldigingen, ook God niet. Hij hoopt op oprecht berouw:
'Daarom zegt de HERE:
'Kom nu bij Mij terug, nu kan het nog.
Geef Mij uw hele hart.
Kom met vasten, tranen en in rouw.
Scheur van verdriet uw hart, niet uw kleren!'
Ga terug naar de HERE, uw God,
want Hij is genadig en heeft medelijden.
Hij is geduldig, vol liefde en goedheid en heeft berouw over de toegezegde straf.'
(Joël 2:12-13, HB)

In deze profetieën over het oordeel gloort hoop. Als je je weer naar God keert en Hem om vergeving vraagt, hoef je niet bang meer te zijn voor het laatste oordeel. Joël gebruikt het beeld van een ramshoorn waarop wordt geblazen om deze dag des oordeels aan te kondigen (v.1).

In het Nieuwe Testament gebruikt Paulus ditzelfde beeld om te beschrijven hoe Jezus de dood heeft overwonnen en vergeving en redding mogelijk heeft gemaakt '... in een oogwenk (...) op het moment dat de laatste trompet schalt. Ja, er zal het machtig geluid van een trompet te horen zijn; en dan zullen de doden voor altijd levend worden gemaakt en wijzelf zullen een nieuw lichaam krijgen. (...) "De dood is opgeslokt in Gods grote overwinning." (...) Maar God zij dank! Hij geeft ons, door onze Here Jezus Christus, de overwinning over de zonde en de dood' (1 Korintiërs 15:52-57, HB).