De hoogte- en dieptepunten van het leven

15 februari - dag 46

In de afgelopen bijna vijftig jaar als christen heb ik grote spirituele hoogtepunten meegemaakt: momenten waarop ik de Heilige Geest heb ervaren, Gods liefde heb gevoeld, de vreugde van andere mensen zag die Jezus leerden kennen, zag hoe gebeden werden verhoord en hoe het koninkrijk van God steeds meer vorm kreeg. Maar er waren ook spirituele dieptepunten: gevoelens van verlatenheid, rouw, teleurstelling, mislukking, verleiding, tegenstand, gezondheidsproblemen en oververmoeidheid. In de gedeelten voor vandaag zien we dat spirituele hoogte- en dieptepunten onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.

Vertrouw dat lijden uiteindelijk zal eindigen in overwinning

Deze psalm is de achtergrond van Jezus' schreeuw aan het kruis: 'Mijn God, mijn God, waarom hebt U mij verlaten?' (v.2a). Het is geen toeval dat Jezus deze psalm citeerde (Mattheüs 27:46).

Psalm 22 vormt een profetische achtergrond voor het kruis en de opstanding, die we vervuld zien in Jezus. Hij was ‘een smaad van mensen en veracht door het volk’ (v.7) en bespot (v.8). Ze schudden het hoofd en waren vol leedvermaak (v.8b, GNB). 'Hij heeft zijn zaak op de HEERE gewenteld – Laat Die hem bevrijden!' (v. 9a).

Dit is een heel nauwkeurige beschrijving van wat Jezus doormaakt (zie Mattheüs 27:31-46), maar toch eindigt het met een overwinning.

Deze psalm laat zien hoe belangrijk het is om te blijven vertrouwen tijdens de dieptepunten (Psalm 22:5-6,10). Jezus, op het allerdiepste dieptepunt van zijn leven – gekruisigd en door God verlaten – vertrouwde erop dat God Hem zou verlossen. De schijnbare nederlaag van het kruis bleek de grootste overwinning ooit te zijn.

Als je het niet meer ziet zitten, onthoud dan dat lijden niet het laatste woord heeft. In Jezus hebben de opstanding en de overwinning van God het laatste woord. Blijf op Hem vertrouwen.

Groei in gezag door strijd en zegen

Pippa en ik zagen een video van een preek van Billy Graham in Los Angeles uit 1963. Het is een zwart-witfilm. Billy Graham gebruikt de Authorised Version van de Bijbel, vergelijkbaar met de Statenvertaling. Maar zelfs na meer dan vijftig jaar heeft zijn boodschap zijn kracht niet verloren. Het opvallendst is het gezag waarmee hij spreekt. Dit soort gezag weerspiegelt het ultieme gezag van Jezus.

In dit gedeelte zien we dat God Jezus voorbereidde door spirituele hoogte- en dieptepunten in de vorm van zegeningen die Hij ontving en strijd die Hij moest leveren.

Het evangelie van Markus is het kortste evangelie. Het beslaat drie weken van de daden van Jezus, en twintig minuten van zijn woorden. Het is het levendigste evangelie. Het springt van de ene gebeurtenis naar de andere en geeft ons nauwelijks de tijd om op adem te komen. Het is de dringende aankondiging van het goede nieuws van Jezus Christus.

Markus gebruikt erg vaak het woord ‘meteen’. Jezus wist wat het was om onder grote druk te leven. Hij kende zowel spirituele hoogtepunten als dieptepunten. Bij zijn doop ervoer Hij een enorm spiritueel hoogtepunt. Hij had een visioen: 'Hij [zag] de hemelen scheuren' (v.10b). Hij ervoer de Heilige Geest: de Geest daalde als een duif op Hem neer (v.10b). Hij hoorde de stem van God: 'Er kwam een stem uit de hemelen' (v.11a). Hij kreeg bevestiging dat Hij Gods zoon was: 'U bent Mijn geliefde Zoon' (v.11b). Hij wist diep van binnen dat God Hem liefhad: 'Mijn geliefde Zoon' (v.11b). God was blij met Hem: 'in Wie ik Mijn welbehagen heb!' (v.11c).

Direct daarna volgde een spiritueel dieptepunt in de woestijn, waar Satan Hem veertig dagen lang op de proef stelde (vv.12-13).

Laat je niet overvallen door de spirituele aanval die volgt op een geweldig spiritueel hoogtepunt. We proberen mensen hier altijd voor te waarschuwen. Als je bijvoorbeeld tijdens het Alpha-weekend bent vervuld met de Heilige Geest, waarbij je Gods liefde voor jou ten diepste hebt gevoeld in de wetenschap dat je een kind van God bent, wees dan niet verrast door de aanvallen (in de vorm van twijfel en verleiding) die daar vaak op volgen.

Als ik terugkijk op mijn eigen leven, begrijp ik hoe belangrijk deze beproevingen – hoe pijnlijk ze ook waren – zijn geweest om me voor te bereiden op wat me te wachten stond.

Dit hoort allemaal bij de economie van God; het was ‘de Geest’ die Jezus de woestijn in dreef (v.12) om te worden ‘verzocht door Satan’ (v.13). Op een bepaalde manier bevestigt deze tijd in de woestijn met zijn bijna onweerstaanbare verleidingen dat het allemaal echt waar is. De ervaring van de Heilige Geest is echt, maar ook de geestelijke strijd en beproevingen kunnen heel heftig zijn.

Jezus kwam deze periode van beproeving te boven met een buitengewoon gezag:

Gezag om te evangeliseren
Jezus verkondigde het evangelie en riep de mensen op Hem te volgen. Het allerbelangrijkste in je leven is om een band met Jezus te ontwikkelen.
Gezag om te leiden
Als Jezus wilde dat iemand zijn werk achterliet om voor het koninkrijk te gaan werken, ging Hij naar hem toe en vroeg het gewoon (vv.17,20). Het leven van de eerste leerlingen veranderde volkomen. Eerst draaide het om vissen, maar na de ontmoeting met Jezus hielden ze zich bezig met mensen.
Gezag om te onderwijzen
De mensen stonden versteld van Jezus' onderricht omdat Hij hen toesprak als 'gezaghebbende' (v.22). De mensen waren zo verbijsterd dat ze elkaar vroegen: 'Wat is dit allemaal? Een nieuwe leer met groot gezag!' (v.27, NBV).
Gezag om te genezen
Jezus geneest de man die is bezeten door een onreine geest. Hij heeft het gezag om tegen de onreine geest te zeggen: 'Zwijg! Ga uit hem weg!' (v.25). De mensen staan niet alleen versteld van zijn onderricht, maar ook omdat Hij 'de onreine geesten met gezag bevel geeft en zij Hem gehoorzaam zijn' (v.27).

Waar je ook doorheen gaat, geloof dat God je voorbereidt en je meer gezag geeft om te kunnen doen waartoe Hij je roept.

Vraag Hem om je weer te vervullen met de Heilige Geest. Weet dat God blij met je is. Luister naar Hem als Hij tegen je zegt: 'Jij bent mijn geliefde [kind], de man[/vrouw] naar mijn hart' (v.11b, GNB).

Bid en doe wat nodig is om dieptepunten te veranderen in hoogtepunten

Mozes kende diepe spirituele dieptepunten. Het volk 'kreeg onenigheid met Mozes' (17:2), het 'morde tegen Mozes' (v.3), het scheelde niet veel of ze zouden hem stenigen (v.4), de Amalekieten vielen hen aan (v.8). Maar God veranderde de dieptepunten in hoogtepunten. Hoe?

Bemoedig en steun elkaar
Mozes bad eerst voor zichzelf. Hij 'riep tot de HEERE: Wat moet ik met dit volk doen?' En God antwoordde hem (vv.4-5a). Ten tweede komt Mozes op voor Jozua en het volk: 'En het gebeurde, als Mozes zijn hand ophief, dat Israël de overhand had, maar als hij zijn hand neerliet, dat Amalek de overhand had.' (v.11).

'De handen van Mozes werden echter zwaar; daarom namen zij een steen en legden die onder hem, zodat hij erop kon gaan zitten. Aäron en Hur ondersteunden zijn handen, de een aan de ene en de ander aan de andere kant. (…) Zo overwon Jozua Amalek en zijn volk met de scherpte van het zwaard.' (vv.12-13) (...) omdat 'handen omhoog [waren geheven] naar de banier van de HEER' (v.16, WV).

Dit gedeelte laat de kracht en de noodzaak van gebed en voorbede voor elkaar zien. Het laat ook zien hoe belangrijk de liefdevolle steun en bemoediging zijn die we elkaar kunnen geven als we het niet meer zien zitten.
Leer delegeren
De schoonvader van Mozes, Jetro, gaf Mozes een heel goede raad (18:19). Hij zei dat hij zichzelf zou overbelasten als hij geen taken zou overdragen: 'Dit is te zwaar voor je. Je kunt dit niet alleen doen' (v.18b). Mozes was bescheiden en wijs genoeg om naar zijn schoonvader te luisteren.

Het is 'niet goed' om alles zelf te willen doen (v.17). Het is een kenmerk van slecht leiderschap en veroorzaakt uitputting: ’Je zult er zeker aan bezwijken’ (v.18). Bovendien maak je niet optimaal gebruik van de gaven, tijd en vaardigheden van anderen. Daardoor raken zij gefrustreerd, en jij ook.

Alleen maar delegeren lost het probleem echter niet op. We hebben de juiste leiders nodig. Als je delegeert aan de verkeerde mensen, kun je nog zoveel 'micromanagen', de problemen blijven bestaan. Met de juiste leiders die je kunt vertrouwen, kun je de zaken met een gerust hart uit handen geven.

Neem Jetro's raad ter harte. Hanteer ten minste deze drie criteria bij het kiezen en aanwijzen van leiders. Kies mensen die bekwaam zijn (v.21a). Je hebt bekwame mensen nodig aan wie je je taken met een gerust hart kunt overdragen. Kies leiders op basis van hun spiritualiteit; zij moeten ‘godvrezend’ zijn (v.21b). Het derde criterium betreft hun karakter. Je hebt 'betrouwbare' (v.21c) mensen nodig die loyaal en discreet zijn.

Mozes gaf de leiders verschillende verantwoordelijkheden (leiding over groepen van 'duizend, honderd, vijftig en van tien', v.21d, NBV), waarschijnlijk op basis van wat ze aankonden. Hij delegeerde een gedeelte van de besluitvorming, maar niet alles. De eenvoudige beslissingen liet hij over aan anderen, maar de moeilijke beslissingen nam hij zelf (v.26). Op die manier kon Mozes ‘staande … blijven’ gingen de mensen ‘in vrede’ naar hun woonplaats (v.23).