Verkwikking voor je verstand, je hart en je ziel

29 oktober - dag 302

Voormalig tv-dominee Jim Bakker vertelt in zijn autobiografie I Was Wrong (Ik had het mis) hoe hij verviel tot schande en armoede en zelfs in de gevangenis terechtkwam voor fraude. Hij raakte zijn vrijheid, zijn gezondheid, zijn waardigheid, zijn geloofsvertrouwen en uiteindelijk ook zijn vrouw kwijt. Gevangene 07407-058, ooit vriend en raadgever van presidenten, zat volkomen aan de grond.

Op het allerdiepste punt kwam een gevangenbewaarder naar hem toe en zei: "Je hebt bezoek: Billy Graham!" Hij dacht: "Billy Graham is hier, op deze plek, en hij is hier voor mij." Toen hij de bezoekersruimte binnenliep, kwam Billy Graham met open armen naar hem toe.

Op dat moment voelde Jim Bakker zich volkomen geaccepteerd en geliefd: 'Ik zal nooit vergeten dat de man die kort daarvoor was verkozen tot een van de invloedrijkste mensen ter wereld en die miljoenen mensen heeft geholpen, tijd vrijmaakte in zijn overvolle agenda om één gevangene te bezoeken.' Hij beschrijft hoe het bezoek van Billy Graham hem nieuwe kracht en moed gaf toen hij geveld was door een depressie, griep, viezigheid en hopeloosheid. 'Het voelde alsof Jezus Zelf bij me op bezoek was geweest.'

Verkwikking betekent nieuwe kracht, nieuwe energie en levenskracht. Je lichaam kan worden verkwikt door een tussendoortje, slaap, even uitrusten of sport.

Paulus zegt tegen Filemon dat hij de heiligen innerlijk heeft verkwikt (Filemon 1:7). Later in de brief vraagt Paulus hem: 'Verkwik mij innerlijk in de Heere' (v.20). Maar hoe verkwik je je verstand, je hart en je ziel?

De woorden van God

Goud is het waardevolste goed in deze wereld. Het wordt nooit dof. Geen enkel ander metaal glimt als goud.

En toch zijn de woorden van God nog veel waardevoller dan zelfs het zuiverste goud. De psalmdichter schrijft: 'Daarom heb ik Uw geboden lief, meer dan goud, ja, meer dan zuiver goud' (v.127).

De ziel van de psalmdichter vindt verkwikking in de woorden van God. Eerder in de psalm schrijft hij: 'Alles in mij verlangt voortdurend naar Uw voorschriften (...) Mijn hart huilt van verdriet en wanhoop; helpt U mij overeind door Uw woord' (vv.20,28, HB). Laat Gods woorden je verstand, je hart en je ziel verkwikken.

Het volk van God

Paulus schrijft zijn vriend Filemon om hem om een gunst te vragen (v.10). Filemon had een slaaf, Onesimus, die was ontsnapt. Nadat Onesimus was weggelopen, had Paulus hem 'als kind voor de Here gewonnen' (v.10, HB).

Normaal gesproken werd een weggelopen slaaf gedood of gegeseld en voorzien van een merkteken op het voorhoofd. Met deze brief, die een sfeer van welwillendheid, bescheidenheid, oprechte liefde en vriendelijkheid uitademt, wil Paulus Filemon overhalen om Onesimus terug te nemen; niet als slaaf, maar als vriend en broer (v.16). Eeuwen later hebben deze woorden bijgedragen aan een enorme omwenteling in de maatschappij. Het verhaal van een eenling was aanleiding tot een wereldwijde omwenteling.

Paulus verwacht dat zijn verzoek in goede aarde zal vallen. Hij is er volkomen zeker van dat Filemon zal doen wat hij van hem vraagt (v.21). Deze brief geeft een voorbeeld en daagt je uit om overal waar je gaat liefde, vergeving en verzoening te brengen.

Filemon is een goede vriend. Hij staat aan het hoofd van een gemeente die in zijn huis samenkomt (v.2) en is een liefdevol en trouw man (v.5).

Paulus bidt dat Filemon zijn geloof mag delen (v.6a). Het is interessant om te lezen dat Paulus denkt dat Filemons geloof dat hij deelt 'een dieper inzicht geeft in al het goede dat ons nader tot Christus brengt' (v.6b). Het is me bijvoorbeeld vaak opgevallen hoe snel het inzicht van mensen groeit als ze gaan meedraaien in de leiding en organisatie van Alpha. Je groeit door je geloof te delen.

Paulus vervolgt: 'Uw liefde, broeder, waarmee u de harten van de gelovigen hebt verkwikt, bezorgde mij veel vreugde en troost' (v.7, GNB). Hij vraagt Filemon of die hem blij wil maken door deze daad van liefde en zijn 'hart in Christus wil verkwikken' (v.20, HB). Hij doet zijn verzoek voor Onesimus 'terwille van de liefde' (v.9, HB).

Filemon was kennelijk een man die bekendstond om zijn liefde: '... want ik hoor dat u de Here trouw bent en dat u uw medechristenen liefhebt' (v.5, HB).

Paulus doet een heel persoonlijk verzoek en vraagt Filemon om Onesimus terug te nemen. 'En nu niet meer als slaaf, maar als veel meer dan dat, als een geliefde broeder (...) als mens en als christen! (...) ontvang hem dan zoals u het mij zou doen. Mocht hij u benadeeld hebben of u iets schuldig zijn, breng het mij dan in rekening' (vv.16-18, GNB). Hij schrijft: 'Doe het voor onze Heer Jezus Christus' (v.20c, BGT), maar hij schrijft ook dat het hem nieuwe kracht zal geven (v.20b, BGT).

Vergeving betekent dat je iemand die jou onrecht heeft aangedaan liefde en genade bewijst. Het baant de weg voor verzoening en herstel van de onderlinge relatie.

Paulus kijkt ernaar uit om Filemon te zien. Hij schrijft: '... maak voor mij een kamer in orde, want ik heb goede hoop dat ik dankzij de gebeden van u allen aan u teruggegeven word' (v.22, NBV). Je wordt verkwikt als je tijd doorbrengt met mensen van wie jij houdt en die van jou houden, of dat nu familieleden of vrienden zijn.

De nabijheid van God

Het hart van de profeet heeft dringend behoefte aan nieuwe kracht. Jeremia bekijkt de verwoesting van Jeruzalem en ziet overal om zich heen de verschrikkelijkste ellende en enorme verwoesting. De mensen sterven van de honger. De ellende heeft zo'n dieptepunt bereikt dat vrouwen mogelijk hun eigen kinderen opeten... (2:20).

De ellende is niet alleen overal om Jeremia heen. De ellende zit ook in zijn eigen hart en ziel. Hij schrijft: 'Ik ben door tranen verblind, in mijn binnenste schreeuwt het, mijn hart bloedt' (v.11a, GNB). Zijn hart is getroffen door pijlen (3:13, NBV). Hij voelt zich ingesloten en omringd door 'gal en moeite' (v.5). Hij woont in duisternis (v.6).

Hij voelt zich eenzaam achtergelaten (v.11, HB). Hij wordt uitgelachen en bespot (v.14). En alsof dit alles nog niet genoeg is, is hij 'van vrede verstoten' (v.17).

Net als bij Jeremia, lijken onze gebeden soms niet verhoord te worden: 'Ook wanneer ik het uitschreeuw en om hulp roep, sluit Hij Zijn oren voor mijn gebed. Hij heeft mijn wegen versperd met gehouwen stenen, mijn paden heeft Hij krom gemaakt' (vv.8-9).

De oplossing ligt bij de Heere. Hij schrijft: 'Sta op, weeklaag in de nacht, vanaf de eerste nachtwake! Stort uw hart uit als water voor het aangezicht van de Heere!' (2:19).

Hij vervolgt: 'Mijn ziel denkt er onophoudelijk aan,
zij buigt zich neer in mij.
Dit zal ik ter harte nemen, daarom zal ik hopen:
Het is de goedertierenheid van de HEERE
dat wij niet omgekomen zijn,
dat Zijn barmhartigheid niet opgehouden is!
Nieuw zijn ze, elke morgen;
groot is Uw trouw!
Mijn deel is de HEERE, zegt mijn ziel,
daarom zal ik op Hem hopen.
Goed is de HEERE voor wie Hem verwacht,
voor de ziel die Hem zoekt.(…)
Want wanneer Hij bedroefd heeft, zal Hij Zich ontfermen
naar de grootheid van Zijn goedertierenheid' (3:20-25,32)

'... tijden van verkwikking zullen komen van het aangezicht van de Heere' (Handelingen 3:19). Je mag deze verkwikking, deze nieuwe kracht, elke dag ontvangen.

Gods genade is elke morgen nieuw. Je kunt elke dag een frisse, nieuwe start maken. Elke dag kun je Hem zoeken, je hoop op Hem vestigen en verkwikt worden door zijn nabijheid.

Als je je realiseert hoeveel God je heeft vergeven en hoe groot zijn liefde en genade is, is het veel makkelijker om mensen die je gekwetst hebben te vergeven en hen met genade te behandelen. Dat is de sleutel tot goede relaties.

Dit zijn geen naïeve of oppervlakkige woorden ter bemoediging. Deze woorden ontkennen de realiteit en de diepte van onze ellende en worstelingen met onszelf en de wereld om ons heen niet. En toch kunnen we in al onze ellende vasthouden aan de goedheid en liefde van God: 'Het is de goedertierenheid van de HEERE dat wij niet omgekomen zijn' (Klaagliederen 3:22).

Hier zien we iets van de manier waarop deze liefde mogelijk wordt gemaakt. De profeet schrijft: 'Laat hij zijn wang geven aan wie hem slaat, laat hij met smaad verzadigd worden' (v.30). Jezus keerde zijn wang naar de mensen die Hem sloegen (Johannes 19:3; zie ook Mattheüs 5:39) en droeg onze smaad aan het kruis. Het is het bloed van Christus dat ons reinigt van al onze zonden (1 Johannes 1:9) en door zijn dood mag jij elke dag vergeving ontvangen, gereinigd, vernieuwd en verkwikt worden in je hart en je ziel.