Een dankbare houding

4 oktober - dag 277

Jean Smith vertelde me haar verhaal. Ze was halverwege de zestig. Ze kwam uit Cwmbran in Wales. Ze was al zestien jaar blind. Ze had een blindenstok en een geleidehond, Tina. Een infectie had het netvlies en het weefsel achter haar ogen weggevreten en de schade was onherstelbaar. Ze had altijd pijn.

Jean ging naar Alpha bij haar in de buurt. Ze gingen samen een dag weg om zich te richten op het werk van de Heilige Geest. Die dag verdween de pijn. Ze ging de volgende zondag naar de kerk om God te bedanken. De voorganger zalfde haar met olie. Toen ze de olie wegwreef, zag ze de avondmaalstafel. God had Jean op een wonderbaarlijke manier genezen.

Ze had haar man al zestien jaar niet gezien. Ze verbaasde zich erover hoe wit zijn baard was! Ze had haar schoondochter nog nooit gezien. Haar kleinzoon van zes en een half was gewend om haar altijd te helpen om de plassen te ontwijken zodat haar voeten niet nat werden.

Hij vroeg haar: “Wie heeft dat gedaan, oma?”
Zij antwoordde: “Jezus heeft me beter gemaakt.”
“Ik hoop dat je dankjewel hebt gezegd, oma.”
“Ik bedank Hem de hele tijd en blijf dat altijd doen”, antwoordde ze.

Gisteren lazen we Paulus' bemoediging: ‘Vertel God al uw problemen en verlangens en vergeet vooral niet Hem te danken voor alles wat Hij doet' (Filippenzen 4:6, HB). Vandaag zien we hoe hij zijn eigen aanwijzingen in praktijk brengt. Net als Jean bedankte Paulus God voortdurend. Hij had een dankbare houding.

Lofprijzing is God eren om wie Hij is. Danken is God eren om wat Hij voor ons heeft gedaan. Dankbaarheid is de bril waardoor we ons hele leven zouden moeten bekijken. Uiteindelijk kunnen we de wereld in twee groepen verdelen, zoals we lezen in de gedeelten voor vandaag: mensen die God erkennen en Hem danken, en mensen die dat niet doen.

Hoe ontwikkel je een dankbare houding?

Breng een dankoffer in het openbaar

Het is niet genoeg om God te danken in de beslotenheid van je eigen huis. Het is zinvol om samen te komen en God in het openbaar te danken 'in de tegenwoordigheid van al Zijn volk' (v.14). De psalmdichter stelt een retorische vraag: 'Wat zal ik op mijn beurt aan de HEER geven voor al het goede aan mij besteed?' (v.12, WV).

God is zo goed voor hem geweest. Hij is dankbaar dat de Heer zijn boeien heeft losgemaakt (v.16).

Soms is het gemakkelijk om dankbaar te zijn. Andere keren voelt het meer als een offer (v.17). Johannes van Avila (1500-1569) schreef: 'Een dankbetoon op een moment dat het niet goed met ons gaat is even veel waard als duizend dankbetonen als de dingen gaan zoals we graag zouden willen.'

De psalmdichter zegt: 'Ik zal de Heer offers brengen, ik zal hem danken, ik zal hem eren. Ik zal alles doen wat ik beloofd heb, en heel Gods volk zal dat zien, iedereen in de tempel van de Heer, midden in Jeruzalem. Halleluja!' (vv.17-19, BGT). Halleluja is een van de weinige Hebreeuwse woorden die hun weg hebben gevonden in de Nederlandse taal. Het is een oproep om de Heer te loven.

De psalmdichter herinnert zich zijn ellende en angst (vv.1-4). Hij herinnert zich Gods genade (vv.5-11) en eindigt de psalm in grote dankbaarheid (vv.12-19).

Bedank God steeds weer

Zelfs in onze seculiere maatschappij zijn de meeste mensen het erover eens dat Jezus een grote historische figuur was. Hij past in het rijtje van Mozes, Boeddha, Socrates en andere belangrijke religieuze leiders.

Maar is Jezus de unieke en universele Redder van de wereld? Net als in onze tijd was dit in de eerste eeuw een vraagstuk. In Kolosse werd Jezus op dezelfde waarde geschat als een aantal kosmische krachten.

In zijn brief zegt Paulus in alle bescheidenheid en mildheid dat Jezus de unieke en universele Redder van de wereld is. Het is de God en 'Vader van onze Heere Jezus Christus' (v.3) die al onze aanbidding, lof en dank waard is.

Als hij bidt voor de Kolossenzen, dankt hij God voor hun geloof en liefde die voortkomen uit de hoop op wat in de hemel voor hen gereedligt (v.5).

Hij bidt dat ook zij, op hun beurt, God dankbaar zijn. Hij noemt een aantal manieren waarop hij bidt dat hun geloof mag groeien. Hij vraagt om 'wijsheid en geestelijk inzicht', om vruchtbaarheid, om ‘kennis van God’, 'kracht (...) om in alles te volharden en geduld te oefenen'. De lijst werkt toe naar een hoogtepunt, waarbij elke eigenschap de volgende inleidt en eindigt met vreugdevolle dankbaarheid aan de Vader (vv.9-12).

Paulus bidt dat ze de Vader zullen bedanken dat Hij hen heeft 'getrokken uit de macht van de duisternis' en dat Hij hen heeft 'overgezet in het Koninkrijk van de Zoon van Zijn liefde. In Hem hebben wij de verlossing, door Zijn bloed, namelijk de vergeving van de zonden' (vv.13-14). 'Hij redde ons allemaal uit de macht van het kwaad. En hij bracht ons in de nieuwe wereld van zijn Zoon Christus, van wie hij zo veel houdt. Omdat we bij Christus horen, zijn we gered en zijn onze zonden vergeven' (vv.13-14, BGT).

Degene die je moet bedanken is het 'Beeld van de onzichtbare God' (v.15). 'Christus heeft ons laten zien wie God is, door hem werd God zichtbaar' (v.15, BGT). Jezus is degene door wie alle dingen zijn geschapen. Alles is door Jezus en voor Jezus gemaakt. 'Alles is door hem en voor hem geschapen' (v.16). Jezus is het hoofd van de kerk (v.18). 'God heeft volledig in hem willen wonen' (v.19, GNB).

Jezus heeft verzoening met God bewerkstelligd 'door het bloed van Zijn kruis' (v.20). Hij heeft je verzoend met God (v.22a). Je kunt nu heilig, smetteloos en zonder schuld voor Hem staan (v.22b, GNB).

Dit is het evangelie waarvoor we God bedanken: Jezus 'is belangrijker dan alles en iedereen. Alles is op hem gericht. Christus is het hoofd van de kerk. Met hem is de kerk begonnen, toen hij als eerste opstond uit de dood. Alles is met hem begonnen! (...) het goede nieuws dat verteld is aan jullie en aan alle andere mensen op aarde' (vv.17–23, BGT).

Vergeet niet te danken

De woorden van Paulus in Romeinen 1 zouden we kunnen zien als een samenvatting van dit gedeelte: ‘Want zij hebben, hoewel zij God kennen, Hem niet als God verheerlijkt of gedankt’ (Romeinen 1:21).

In Jeremia zien we Gods waarschuwing voor zijn oordeel over zijn volk. Ze deden wat slecht is in de ogen van de Heer (Jeremia 7:30). 'Jullie blijven ongehoorzaam, jullie blijven mij ontrouw. (...) Niemand zegt: 'Dat had ik nooit mogen doen!'' (8:5-6, BGT). '... ze schamen zich nergens voor. Ze weten niet eens wat schaamte is' (v.12, BGT). 'want zij gaan voort van slechtheid tot slechtheid, en Mij kennen ze niet’ (9:2). '…door bedrog weigeren zij Mij te kennen' (v.5).

'Want hun tongen zijn net dodelijke speren. Zij praten vriendelijk met hun naasten, terwijl zij van plan zijn hen te doden' (v.8, HB). De oorsprong van hun zonde was dat ze weigerden God te erkennen en Hem te danken; 'ze willen van Mij niets weten' (v.5, NBV21).

God had hun zo veel gegeven, en toch wilden ze niets van Hem weten en Hem niet bedanken. Daarom zegt Hij: 'Wat Ik hun gaf wordt hun ontnomen' (8:13d, NBV21). 'Ik verniel hun oogst (…) Er blijft geen druif aan de wijnstok, geen vijg aan de vijgenboom, de bladeren verwelken' (v.13, WV).

Dit oordeel is heel pijnlijk voor Jeremia: ‘Is er geen balsem meer in Gilead, is daar geen geneesheer meer? Waarom zijn de wonden niet genezen van mijn volk, mijn dierbaar volk?' (vv.21-22, GNB).

In alle gedeelten voor vandaag worden we opgeroepen om God te danken en te loven. We kunnen dat bijvoorbeeld doen door al onze gedachten en gebeden samen te vatten met de woorden van de dienst van de tafel:

Laten we de Heer onze God danken.
Het is goed om Hem te danken en te loven.

Het is werkelijk goed.
Het is onze plicht en onze vreugde,
overal en altijd
om U, onze heilige Vader, de hemelse Koning
de almachtige en eeuwige God
te loven en te danken
door Jezus Christus uw Zoon, onze Heer.

Daarom, met engelen en aartsengelen,
met alle hemelbewoners,
verkondigen wij uw grote, glorierijke naam,
loven we U voor eeuwig met de woorden:

Heilig, heilig, heilig,
Heer God almachtig,
hemel en aarde zijn vol van uw heerlijkheid.
Hosanna in de hoge.