Verrast door vreugde

10 oktober - dag 283

'Verrast door vreugde', zo beschreef C.S. Lewis zijn gevoel na zijn bekering van atheïsme tot geloof in Jezus Christus. Hij had nooit gedacht dat er een link was tussen God en vreugde. Sterker nog, hij dacht precies het tegenovergestelde: 'Ik dacht dat een van de vereisten was dat ik alle vreugde moest opgeven.'

Overtuigd dat het waar was, gaf Lewis toe: "God is God". Op dat moment was hij 'de meest terneergeslagen en onwillige bekeerling in heel Engeland'. Tot zijn grote verrassing kwam hij tot de ontdekking dat Jezus volgen helemaal niet was zoals hij had gedacht. Hij voelde een enorme vreugde door zijn pasgevonden geloof. Hij ontdekte dat je 'het wezen van de werkelijkheid' kunt vinden in een Persoon. Hij was verrast door vreugde.

Veel mensen halen plezier, tevredenheid en vreugde door elkaar. 'Plezier' heb je van een leuke vakantie, een loonsverhoging of een reep chocola. Plezier kan verslavend zijn, waardoor mensen steeds op zoek gaan naar de volgende kick. Het gevoel van plezier is vluchtig, je raakt het snel weer kwijt.

‘Tevredenheid’ duurt langer, je kunt tevreden zijn met je leven, je huis, je werk en je relaties.

Maar er is nog een ander soort geluk: ‘vreugde’. Dit is geen voorbijgaand gevoel, maar een diepgaande manier van zijn; het is een gemoedstoestand die iedereen kan ervaren. Je vindt vreugde niet in dingen, maar in een Persoon.

Vreugde door te lezen in de Bijbel

Pippa en ik hebben allebei geen goed richtingsgevoel. We verdwalen vaak als we met de auto op pad zijn (zelfs met satellietnavigatie of Google Maps!). We zijn altijd heel blij als we iemand vinden die ons de weg kan wijzen.

De Bijbel wijst je hoe je moet leven en helpt je om niet af te dwalen (v.10) en de weg niet kwijt te raken. Het geeft zoveel vreugde als iemand je de weg wijst naar een leven in overvloed.

De Bijbel is voor de meeste mensen de laatste plaats waar ze vreugde denken te vinden. Toch zegt de psalmdichter dat Gods wijsheid en beloften een bron van vreugde zijn. Hij schrijft: 'Leven naar uw richtlijnen geeft mij vreugde (...) Ik verheug mij in uw wetten' (vv.14a,16a, NBV).

In de Bijbel vinden we de weg naar zuiverheid: 'Hoe kan wie jong is zuiver leven? Door zich te houden aan uw woord' (v.9, NBV). Hij schrijft: 'Ik bewaar uw woord in mijn hart, dan zondig ik nooit tegen U' (v.11, WV). Leer Bijbelverzen uit je hoofd, denk erover na (v.15) en spreek ze hardop uit (v.13). Op die manier kun je voorkomen dat je afdwaalt en de weg kwijtraakt (v.10).

Als je voelt dat de Heilige Geest tegen je praat door een bepaald Bijbelvers of -gedeelte, kun je samen met de kerkvader Origenes (tweede eeuw n. Chr.) zeggen dat de Schriften jouw schriften zijn. Je kent de vreugde van het horen van de stem van God en het leven naar zijn richtlijnen (v.14).

Vreugde door anderen naar Jezus te leiden

Paulus had ervoor gezorgd dat de Thessalonicenzen Jezus Christus hadden leren kennen. Het geeft zoveel vreugde om mensen tot geloof in Christus te zien komen. Ik denk dat dat een van de redenen is waarom mensen zo graag helpen bij Alpha. Ze ervaren zo'n vreugde als ze mensen bij Christus zien komen, vervuld zien worden van de Heilige Geest en enthousiast zien worden over Jezus.

De Thessalonicenzen waren Paulus' 'eer en vreugde' (2:20). Ze hadden zo'n hechte band met elkaar. Hij verlangde er zo naar hen te zien (v.19). Hij schrijft: 'Want wie is onze hoop en vreugde? Wie is onze erekrans wanneer we voor Jezus, onze Heer, staan bij zijn komst? Wie anders dan u? Ja, u bent onze eer en vreugde' (vv.19-20, NBV).

Beloningen zijn op zich niet verkeerd en als we mogen meemaken dat anderen hun vertrouwen op Jezus stellen is dat een grote beloning ('erekrans'). Hoe groot is het verschil tussen onze eer en die van de wereld; de wereld vereert geld, succes en macht. Maar wij vereren Jezus en vinden eer in het voorrecht dat we mensen tot Hem mogen zien komen door onze woorden en gebeden.

De vreugde van Paulus was niet het gevolg van zijn eigen omstandigheden. Hij had het heel moeilijk: 'verdrukking en nood' (3:7). Paulus maakte zich, vreemd genoeg, geen zorgen over zijn eigen omstandigheden, maar wel over het effect dat de beproevingen en vervolging zouden hebben op het geloof van de Thessalonicenzen (v.3).

Paulus' vreugde was het gevolg van hun vreugde. Het is echt waar dat het geheim van geluk schuilt in iemand anders gelukkig maken.

Paulus schrijft: 'Wij leven weer op, nu blijkt dat u standhoudt in de Heer' (v.8, WV). Zijn kwaliteit van leven wordt ten diepste bepaald door de relatie die ze hebben met de Heer. Hij is vol vreugde: 'Kunnen we God ooit genoeg voor u danken, voor alle vreugde die u ons schenkt ten overstaan van onze God?' (v.9).

De vreugde welt op vanuit de hechtheid van de band die Paulus met de Thessalonicenzen heeft. Zijn liefde en zorg voor hen is overduidelijk. Die liefde en zorg bleef hij voelen, ook nadat hij was weggegaan. Hij verlangde ernaar om hen weer te zien (2:18;3:10-11) en stuurde Timotheüs om hen te helpen (ook al betekende dit dat hijzelf een tijd alleen zou zijn, 3:1-2). Hij bad 'nacht en dag meer dan overvloedig' voor hen (v.10).

Als je ten diepste verbonden bent met het leven van de mensen om je heen kan dat een zware taak zijn. Soms is het zelfs beangstigend. Toch zien we in het voorbeeld van Paulus dat het ook een bron van vreugde is. Het was vreugde 'voor het aangezicht van onze God' (v.9). Terwijl hij bad moet Paulus' hart vol vreugde zijn geweest toen hij aan hen dacht. Veel van Paulus' brieven staan vol dankbetuiging en vreugde. Als we in Gods aanwezigheid komen, neemt Hij de last van onze schouders en zien we de dingen zoals God ze ziet: Je vindt 'overvloedige vreugde in uw nabijheid' (Psalm 16:11b, NBV).

Vreugde in de vriendschap van Jezus

Als je dicht bij Jezus blijft, stroomt zijn vreugde over in jou en is je vreugde volmaakt. Gordon Fee, een Amerikaans theoloog, schrijft: 'Absolute, onvervalste vreugde is het teken waaraan je iemand die in Christus Jezus gelooft herkent (of zou moeten kunnen herkennen).' De 'rechtvaardie Spruit' waar Jeremia het over heeft (23:5), zal de bron van volmaakte vreugde zijn.

De Heer zegt bij monde van Jeremia tegen zijn volk: 'Zie, Ik houd u de weg naar het leven en de weg naar de dood voor' (21:8).

Hij roept hen op om recht te verschaffen (v.12). Hij zegt: 'Wees rechtvaardig. Doe wat goed is! Help hen die door wreedheid onderdrukt worden en beroofd zijn. Bescherm de rechten van vreemdelingen, wezen en weduwen en vermoord niet langer onschuldige mensen!' (22:3, HB).

De koningen zouden moeten doen als Josia: 'Hij behartigde de rechtszaak van de ellendige en de arme. Toen ging het goed!
Is dat niet: Mij kennen? spreekt de HEERE' (v.16).

Hier zien we Gods zorgen, toen en nu. Hij is bezorgd over gerechtigheid, over de armen en daklozen, over weduwen en wezen, over slachtoffers van onrecht. God vindt onze omgang met mensen aan de randen van de samenleving belangrijk.

Het volk van God kreeg te maken met het oordeel van God omdat het in deze zaken tekortschoot. Daarom kreeg het zijn verdiende loon (21:14). Het zou worden weggevoerd in ballingschap. Toch zien we ook een glimpje hoop tussen al deze profetieën van verdoemenis en ballingschap.

'Zie, er komen dagen, spreekt de HEERE, dat Ik voor David een rechtvaardige SPRUIT zal doen opstaan. Hij zal als Koning regeren en verstandig handelen, Hij zal recht en gerechtigheid doen op de aarde. In Zijn dagen zal Juda verlost worden en Israël onbezorgd wonen. Dit zal Zijn Naam zijn waarmee men Hem noemen zal:
DE HEERE ONZE GERECHTIGHEID' (23:5-6).

Met het Nieuwe Testament in ons achterhoofd zien we hoe deze profetie over de 'rechtvaardige Spruit' tot vervulling komt in Jezus (23:5, zie ook Jesaja 11, Ezechiël 17 en Jeremia 33:15). Hij stamt af van David, koning van de Joden, een Redder, de HEERE onze gerechtigheid.

Jezus is degene in wie wij volmaakte vreugde vinden. Hij is de 'rechtvaardige Spruit' (v.5) waaruit elke andere telg zal ontspruiten. De rechtvaardige Spruit wordt gekoppeld aan een wijnstok (Ezechiël 17). Jezus zegt: 'Ik ben de ware Wijnstok en Mijn Vader is de Wijngaardenier' (Johannes 15:1). 'Deze dingen heb Ik tot u gesproken, opdat Mijn blijdschap in u zal blijven en uw blijdschap volkomen zal worden' (v.11).