Liefdevolle grenzen

13 maart - dag 72

Jaren geleden was ik bij een voetbalwedstrijd met tweeëntwintig jongetjes van een jaar of acht, onder wie mijn eigen zoon. Mijn vriend Andy zou scheidsrechter zijn. Helaas was hij er nog niet om half drie. En de jongens konden niet langer wachten.

Ik moest hem vervangen als scheidsrechter. Maar ik had geen fluit, de lijnen van het veld waren niet gemarkeerd en ik kende de spelregels lang niet zo goed als sommige jongens.

De wedstrijd ontaardde al gauw in chaos. Een paar jongens schreeuwden dat de bal binnen was, andere dat hij uit was. Ik wist het allemaal niet zeker en liet ze hun gang maar gaan. Toen begonnen de overtredingen. Een paar riepen: “Overtreding!” Anderen schreeuwden: “Dat was geen overtreding!” Ik wist niet wie er gelijk had. En dus liet ik ze maar doorspelen. Toen kwamen de blessures. Tegen de tijd dat Andy arriveerde, lagen er drie jongens ‘geblesseerd’ op het veld en was de rest aan het schreeuwen, vooral tegen mij!

Maar Andy blies gelijk op zijn fluitje, haalde de teams uit elkaar, maakte duidelijk waar de lijnen liepen en had alles volledig in de hand. Hierna hadden de jongens een geweldige wedstrijd.

Waren de jongens nu vrijer zonder regels, of waren ze eigenlijk minder vrij? Zonder effectief gezag konden ze precies doen waar ze zin in hadden, Met ze wisten niet waar ze aan toe waren en raakten geblesseerd. Ze vonden het veel fijner toen ze zich aan de regels hielden. Toen konden ze volop van het spel genieten. De spelregels van het voetbal zijn niet bedoeld om het plezier uit het spel te halen. Ze zijn er om optimaal van het spel te kunnen genieten.

Gods 'regels' zijn zijn grenzen voor het leven, die Hij geeft uit liefde voor ons. Zijn grenzen zijn niet bedoeld om onze vrijheid te beperken, maar om ons vrijheid te geven. Net als de spelregels van het voetbal vergallen ze het plezier van het spel niet, maar laten ze ons optimaal van het spel van het leven genieten.

Gods liefdevolle grenzen

God nodigt ons niet uit ons te houden aan zijn wetten; Hij draagt ons dat op. Het zijn echter niet de geboden van een dictator, maar geboden van een liefhebbende Vader, die bedoeld zijn om te zorgen voor rechtvaardigheid, vrede en volheid van leven.

De schrijver van Spreuken lijkt op een ouder die zijn kinderen bemoedigt en Gods geboden aan hen doorgeeft. Hij spoort zijn kinderen aan: 'Mijn zoon, neem mijn woorden in acht, berg mijn geboden bij jou op. Neem mijn geboden in acht en leef, en neem mijn onderricht in acht als je oogappel. (…) schrijf ze op de tafel van je hart.' (vv.1-3). Dit is wat de Heilige Geest doet. Hij schrijft Gods wet in je hart en helpt je om je eraan te houden (Jeremia 31:33-34).

Gods geboden geven ‘wijsheid’ en ‘verstand’, en verstand is als ‘een goede vriend’ (Spreuken 7:4, HB). Ze geven ‘inzicht’ (v.4b) en behoeden ons voor problemen (v.5).

Het voorbeeld van anderen

Een van de dingen die mij het meest heeft geholpen in het leven, is het inspirerende voorbeeld van anderen. Soms waren het oudere mensen die, net als Zacharias en Elizabet, 'onberispelijk [wandelden] volgens alle geboden en verordeningen van de Heere' (v.6). Dan weer waren het jonge mensen die, net als Johannes de Doper, vervuld waren van de Heilige Geest en zijn kracht. Iedereen kan, ongeacht zijn of haar leeftijd, een inspirerend voorbeeld zijn.

Lukas was een ontwikkeld man, een historicus van wie van oudsher gedacht werd dat hij dokter was. Hij was de enige niet-Joodse schrijver van het Nieuwe Testament. Dit is het eerste deel van zijn tweedelige werk: het evangelie van Lukas en de Handelingen der apostelen.

Lukas ging grondig na wat er allemaal precies was gebeurd rondom Jezus (v.3). Hij schreef 'een verslag' (v.1) op basis van 'ooggetuigen' (v.2) 'opdat u de zekerheid kent van de dingen waarin u onderwezen bent.' (v.4). Je kunt een zeker vertrouwen hebben over het leven, sterven en de opstanding van Jezus.

Hij begint zijn verslag met de geboorte van Johannes de Doper, in het bijzonder met de ouders van Johannes, Zacharias en Elizabet: 'Zij waren beiden rechtvaardig voor God en wandelden onberispelijk volgens alle geboden en verordeningen van de Heere.' (v.6). (Het is interessant dat er geen enkele aanwijzing is dat Elizabets onvruchtbaarheid het gevolg was van een of andere zonde die ze begaan hadden, integendeel.)

Uiteindelijk werd hun gebed verhoord (v.13). Als we bidden, hoort God meer dan we zeggen, verhoort Hij meer dan we vragen en geeft Hij meer dan we ons kunnen voorstellen, maar wel op zijn tijd en op zijn manier. Zacharias en Elizabet hadden lang moeten wachten tot hun gebed werd verhoord. Als God je laat wachten, bevind je je in goed gezelschap.

God willigde hun verzoek om een kind in en dit kind bracht hun vreugde. God gaf Zacharias een 'verschijning' (v.22) en maakte hem bekend wat er zou gebeuren. Johannes de Doper werd ‘al van de moederschoot af vervuld met de Heilige Geest’ (v.15). Hij zou 'ouders met hun kinderen verzoenen en zondaars tot rechtvaardigheid brengen' (v.17, NBV).

Het is Gods verlangen om de wereld terug te brengen naar de wijze manieren van leven, en weg te leiden van de chaos die voortkomt uit onze ongehoorzaamheid aan zijn geboden. Jezus maakt dit allemaal mogelijk. Johannes de Doper kwam om de weg te bereiden voor Jezus.

De zegeningen van grenzen

God houdt van jou. Hij wil niet dat je pijn hebt of dat je een puinhoop maakt van je eigen leven of dat van anderen. Daarom geeft Hij je zijn handleiding en waarschuwt Hij voor de gevaren van een leven buiten zijn liefdevolle grenzen.

Het laatste vers van Leviticus is een mooie samenvatting van het hele Bijbelboek: 'Dit zijn de geboden die de HEERE Mozes gegeven heeft, voor de Israëlieten, op de berg Sinaï' (27:34). Zijn grenzen waren bedoeld om zegen te brengen.

In het gedeelte voor vandaag worden de desastreuze gevolgen beschreven als Gods volk ‘niet naar [Hem] luistert en al deze geboden niet doet’, (26:14): 'als u Mijn verordeningen verwerpt en als uw ziel van Mijn bepalingen walgt, zodat u geen enkele van Mijn geboden doet door Mijn verbond te verbreken, dan zal Ik Zelf dit met u doen' (vv.15-16a).

We zien de chaotische wereld die het resultaat is van 'trots op (...) eigen kracht' (v.19). De relatie met God wordt verbroken. Gebeden komen niet aan. God zegt: 'Ik zal uw hemel als ijzer maken' (v.19). Ongehoorzaamheid zuigt je leeg, 'Uw kracht zal voor niets verbruikt worden' (v.20). Hoeveel materieel succes je ook zult hebben, het zal geen voldoening geven: 'U zult eten, maar niet verzadigd worden' (v.26b). Dit wordt letterlijk omschreven als de vervloeking van de ongehoorzaamheid.

God biedt alle kans om berouw te tonen. Hij werpt allerlei obstakels op om ons over te halen naar Hem terug te keren (vv.18,21,23,27). In zijn trouw en ondanks onze voortdurende afwijzing is God altijd bereid ons terug te nemen als we onze schuld belijden en ons vernederen (vv.40-42).

Dit wijst allemaal vooruit naar Jezus. Het verdrietige van al deze geboden is, dat niemand in staat is zich eraan te houden. Uit deze verzen blijkt duidelijk dat God weet dat het volk zijn regels zal overtreden en al deze vloeken over zich zal afroepen. Toch is dat niet het einde van het verhaal. God belooft dat Hij, ondanks alles, zijn volk zal redden en verlossen (vv.42-45). Uiteindelijk heeft God dit gedaan door de vloek van de wet op Zich te nemen.

Pas als we de achtergrond van dit alles begrijpen, kunnen we begrijpen hoe geweldig het kruis is en hoeveel Jezus op Zich genomen heeft door voor ons vervloekt te worden. We begrijpen dan ook de uitzonderlijke zegen van de rechtvaardiging door het geloof en de belofte dat God ons de Geest zal geven (Galaten 3:10-14).

Gods Heilige Geest verandert ons door Gods grenzen in ons hart te schrijven. Zoals Paulus schrijft: 'Laat u leiden door de Geest, dan bent u niet gericht op uw eigen begeerten' (5:16, NBV). Gods Geest geeft je de vrucht van 'liefde, blijdschap, vrede' en nog veel meer (v.22).

God heeft zijn grenzen gegeven uit liefde. Jezus vat de geboden als volgt samen: 'U zult de Heere, uw God, liefhebben (...) en u zult uw naaste liefhebben als uzelf' (Mattheüs 22:37-40). 'Wij hebben Hem lief, omdat Hij ons eerst liefgehad heeft' (1 Johannes 4:19). Uit liefde is Hij voor jou gestorven en nu geeft Hij jou zijn Heilige Geest, opdat jij je kunt houden aan zijn geboden en een leven van liefde kunt leven.