Tevreden leven - dag 294

21 oktober - dag 294

Ze droeg veel ringen, armbanden, kettingen, enkelbanden en andere schatten. In het jaar 79 na Chr. barstte de Vesuvius uit en stroomde een stortvloed van lava langs de hellingen naar beneden. Deze vrouw wilde haar kostbare sieraden niet achterlaten bij haar vlucht. Terwijl ze haar schatten met zich mee torste, werd ze bedolven onder de asregens van de vulkaan.

Tijdens bouwwerkzaamheden in de twintigste eeuw werd haar versteende lichaam gevonden buiten de bedolven stad Pompeii, een oude Romeinse havenstad. Overal om haar lichaam lagen juwelen. Ze had haar leven verloren in een poging om haar schatten veilig te stellen.

Jezus waarschuwt ons dat we uiteindelijk moeten kiezen tussen geld en God (Mattheüs 6:24). In het Nieuwe Testament rust er geen verbod op persoonlijk bezit en ook niet op geld verdienen, of zelfs op het genieten van het goede van het leven. De rijken krijgen echter wel de opdracht om hun hoop niet op rijkdom te stellen (1 Timotheüs 6:17). Als we geld voor onszelf oppotten en geobsedeerd zijn door materiële zaken, zal dit nooit tevredenheid schenken. Dingen die veiligheid beloven, zorgen juist voor blijvende onveiligheid.

Uiteindelijk vinden we alleen tevredenheid als we onze hoop op God vestigen (v.6). De belofte in Gods woord is dat mensen die hun hoop stellen op God (v.17) 'een goed fundament voor de toekomst' leggen en 'het ware leven' winnen (v.19, NBV).

Vestig je hoop op Gods woord en investeer daar tijd in

Tijd is je kostbaarste bezit. Je kunt meer geld verdienen, maar je kunt er nooit meer tijd bijmaken. De manier waarop je je tijd besteedt, laat zien waarop je je hoop hebt gevestigd. Als je hoop is gevestigd op God en zijn woord, zul je hier tijd in investeren.

De psalmdichter vestigt zijn hoop vol vertrouwen op Gods woord: '... in uw woord heb ik mijn hoop gesteld' (v.74b, NBV). Wat betekent dit in de praktijk?

Reserveer tijd om inzicht te krijgen in Gods woord (vv.73,79), overdenk het (v.78c), verheug je erin (v.77) en leer het uit je hoofd (v.73).

Blijf ook op Gods woord vertrouwen als je het moeilijk hebt: 'U bent trouw, ook als U op de proef stelt' (v.75b, WV). Vertrouw op Gods trouw, liefde (v.76) en barmhartigheid (v.77).

Tijd doorbrengen met God is de manier waarop God je zijn inzicht kan geven (v.73). Hij troost je zodat je kunt leven en met volledige toewijding zijn wet kunt naleven zonder je te hoeven schamen (vv.77,80, HB).

Als je zo leeft, bemoedig je anderen om jouw voorbeeld te volgen: 'Wie U vrezen, zien mij en verblijden zich' (v.74). Zo is het ook bemoedigend voor ons om andere mensen te zien die hun hoop gevestigd hebben op het woord van God.

Vestig je hoop op God, niet op rijkdom

Paulus begint dit gedeelte met een waarschuwing voor mensen die een valse leer verkondigen en zich niet houden aan 'de gezonde woorden van onze Heere Jezus Christus en aan de leer die in overeenstemming is met de godsvrucht' (v.3). Deze mensen hebben ‘een ziekelijke belangstelling voor strijdvragen en twisten over woorden (v.4, GNB).

Deze valse leraren zijn de oorzaak van 'eindeloos gekrakeel tussen mensen van wie de geest verziekt is, die van de waarheid beroofd zijn en denken dat het geloof hun geldelijk gewin brengt' (v.5, NBV).

Wat Paulus zegt over rijkdom in deze verzen geldt voor iedereen, vooral voor diegenen onder ons die in het rijke Westen leven en veel meer hebben dan mensen in andere delen van de wereld. Paulus schrijft: 'Beveel de rijken in deze tegenwoordige wereld dat zij niet hoogmoedig zijn, en hun hoop niet gevestigd houden op de onzekerheid van de rijkdom, maar op de levende God, Die ons alle dingen in rijke mate verschaft om ervan te genieten' (v.17).

Laat je niet verleiden om te denken dat je tevredener zult zijn als je meer geld hebt (aangenomen dat je voedsel en kleding hebt, v.8). Wees tevreden met wat je hebt in materiële dingen: '... voor wie tevreden is met wat hij heeft, is het geloof grote winst' (v.6, NBV).

Tevredenheid is veel meer waard dan alle materiële rijkdom in de wereld. 'Maar wie rijk willen worden, vallen in verzoeking en in een strik en in veel dwaze en schadelijke begeerten, die de mensen doen wegzinken in verderf en ondergang' (v.9).

Paulus wordt vaak verkeerd geciteerd met de woorden 'Geld is de bron van alle kwaad'. Wat hij daadwerkelijk zegt is: 'Geldzucht is een wortel van alle kwaad' (v.10a). Met geld kun je veel goeds doen. Maar geldzucht is een groot gevaar. 'Het verlangen naar geld is de oorzaak van alles wat slecht is. Sommige christenen wilden zo graag rijk worden, dat ze het geloof kwijtgeraakt zijn. En zo brengen ze zichzelf in grote problemen' (v.10, BGT).

Of je nu heel rijk bent of geen cent te makken hebt, het gevaar schuilt in geldzucht. De verleiding is voor iedereen hetzelfde, of je nu houdt van het geld dat je al hebt of van geld dat je graag zou willen hebben.

Jaag liever 'gerechtigheid, godsvrucht, geloof, liefde, volharding en zachtmoedigheid na' en streef hiernaar in plaats van naar geld (v.11). Hij spoort Timoteüs aan: 'Strijd de goede strijd van het geloof' (v.12a). De ‘strijd’ begint in je eigen hart en met je eigen gedachten die op Jezus gericht moeten zijn (vv.13-14).

Hij zegt niet tegen hen dat ze al hun geld moeten weggeven, maar dat ze hun hoop er niet op moeten vestigen. Als je op een gezonde manier met geld omgaat, helpt dit je om ook andere delen van je leven op orde te brengen. Paulus geeft vijf tips om op een gezonde manier met geld om te gaan (vv.17–18):

Wees niet trots
Een van de gevaren die aan rijkdom kleven is arrogantie: 'Vertel de rijke mensen van deze wereld dat ze niet trots moeten zijn' (v.17, BGT).
Vertrouw niet op rijkdom
'Toen we op de wereld kwamen, hadden we niets bij ons. En als we de wereld verlaten, kunnen we ook niets meenemen' (v.7, BGT). Geld biedt slechts schijnzekerheid. 'Ze moeten niet vertrouwen op rijkdom, want die kun je makkelijk verliezen' (v.17b, BGT). De echte maatstaf voor onze rijkdom is hoeveel we waard zouden zijn als we al ons geld zouden verliezen.
Zet God op de eerste plek
Vertrouw op de levende God, Die ons van alles geeft om ervan te genieten (v.17, HB). Er is niets mis met genieten van het goede leven. God geeft ons alle goede dingen om ervan te genieten. Maar besef dat alles van Hem komt en van Hem is.
Doe zoveel goede dingen als je kunt
Paulus spoort de rijken aan om 'goed te doen, rijk te zijn aan goede daden, vrijgevig, en bereid om te delen' (v.18, NBV). Laat je niet leiden door hoeveel geld je kunt verdienen, maar door hoeveel goeds je ermee kunt doen. Je kunt materieel rijk zijn en toch geestelijk arm. Evengoed kun je materieel arm zijn, maar 'rijk aan goede daden' (v.18).
Houd je rijkdom niet voor jezelf
John Wesley heeft gezegd: "Als ik geld heb, zorg ik dat ik het snel weer kwijt ben zodat het zich niet in mijn hart kan nestelen." Vrijgevigheid is de manier om te voorkomen dat geld je leven in zijn greep krijgt. 'Zij moeten rijk zijn in goede werken en met een blij hart geven aan mensen die gebrek lijden' (v.18a, HB).

Alles wat je hebt komt uiteindelijk van God. Daarom moet je bereid zijn om het met anderen te delen. Francis Bacon zei: "Geld is als mest. Het heeft alleen nut als je het uitspreidt."

Vestig je hoop op de Heer, niet op machtige mensen

Sommige mensen vestigen hun hoop op rijkdom. Dit gold bijvoorbeeld voor de Moabieten en de Ammonnieten (48:7, 49:4). Anderen vertrouwen op machtige mensen, zoals de Egyptenaren deden.

De profeet Jeremia besefte dat de Heer (Jahwe) niet alleen de nationale God van Israël was, maar de Heer van alle volken op aarde. De Heer gaf hem een boodschap voor Egypte en de andere volken.

Hij waarschuwt hen om niet op de farao te vertrouwen, ook al is hij een van de machtigste mensen ter wereld. Mensen die op de farao vertrouwen, zullen worden gestraft (46:25).

Mensen die op Hem vertrouwen belooft Hij daarentegen: 'Wees niet bang, Israël, mijn volk. (...) jullie [zullen] in vrede leven, zonder zorgen. Dan hoeven jullie voor niemand meer bang te zijn. Wees niet bang, Israël, mijn volk. Want ik ben bij jullie. (...) Jullie krijgen de straf die jullie verdienen, maar ik zal jullie niet vernietigen' (vv.27-28, BGT). In Christus belooft Hij jou ook vrede, veiligheid en tevredenheid. Hij is bij je. Je hoeft niet bang te zijn.

Uiteindelijk is de Heer onze enige hoop. Paus Johannes Paulus II heeft gezegd: "Christus is de bron van hoop voor de hele wereld (...) Jezus Christus is onze hoop."