De schrijver van Spreuken spoort ons aan om verder te kijken dan onze neus lang is. Hij stimuleert ons om op de weg van de rechtvaardige te blijven die naar het leven leidt en die vrij is van de dood (12:28). Ga de verleiding uit de weg om alleen naar het hier en nu te kijken en handel met het oog op de eeuwigheid.

Hoe ziet een rechtvaardig leven eruit?

• Luister naar de raad van je ouders
  
  'Wijze kinderen luisteren naar de raad van hun ouders' (13:1a, BGT). Het eren van je ouders staat hoog op Gods prioriteitenlijst. Het gezinsleven en goed ouderschap zijn zo belangrijk. Ik kan het boek 'Jongleren' van Nicky en Sila Lee van harte aanbevelen.
  

• Denk na voordat je iets zegt
  
  'Als je nadenkt voordat je iets zegt, bescherm je jezelf, maar als je zomaar dingen roept, loopt het slecht met je af' (v.3, BGT). Ik kan niet genoeg benadrukken hoe groot de invloed van woorden is en hoe belangrijk het is dat je niet alles zegt wat in je opkomt.
  

• Werk hard
  
  'Mensen die hard werken, zullen veel ontvangen' (v.4b, BGT). Werk is een zegen. Soms vraagt succes veel van je. Het vergt doorzetten en doorwerken. Winston Churchill heeft gezegd: 'Succes is als je fout op fout maakt en toch je enthousiasme niet kwijtraakt.'
  

• Heb de waarheid lief
  
  'Een rechtvaardige verafschuwt leugens' (v.5a). We moeten oneerlijkheid verafschuwen en de waarheid liefhebben. Mark Twain heeft gezegd: 'Als je de waarheid vertelt, hoef je niets te onthouden.'
  

• Wees oprecht
  
  'De gerechtigheid beschermt wie oprecht leven' (v.6a, HB). Oprechtheid betekent niet dat je perfect moet zijn. Het betekent dat je eerlijk en authentiek bent, en niet hypocriet of schijnheilig. In zijn boek 'Integrity' schrijft klinisch psycholoog Dr. Henry Cloud: 'Integriteit is een belangrijke factor om te slagen. Een integer persoon heeft de vaak zeldzame gave om alles samen te brengen en resultaten te boeken, hoe moeilijk de omstandigheden ook zijn.'

Ben je ongerust, bezorgd, verdrietig of bang? Jezus wil niet dat je ongerust bent. Hij wil je innerlijke vrede en rust geven (vv.1,27).

Jezus wist dat zijn leven op deze aarde ten einde liep. Hij stond op het punt zijn leerlingen achter te laten (v.27); Hij ging terug naar de Vader (v.2). Toch zei Hij tegen hen: 'Wees niet ongerust' (v.1a). 'Ik laat jullie vrede na' (v.27a). Jezus laat je niet alleen, maar geeft je een prachtige nalatenschap.

• Jezus heeft goede plannen voor jouw toekomst
  
  Jezus zegt: 'In het huis van mijn Vader is plaats voor veel mensen (...) ik ga weg om voor jullie een plaats klaar te maken' (v.2, BGT). In Christus is je toekomst op de lange termijn helemaal veiliggesteld.
  

• Jezus komt terug om je mee te nemen
  
  Het einde van dit aardse leven is niet het definitieve einde. Jezus zegt tegen zijn volgelingen: '[Ik] kom terug. Dan zal ik jullie met me meenemen, en dan zullen jullie zijn waar ik ben' (v.3). Je zult voor altijd bij Jezus zijn.
  

• Jezus heeft de weg gebaand, zodat jij God kunt leren kennen
  
  Thomas vraagt: 'Hoe zouden we dan de weg daarheen kunnen weten?' Jezus antwoordt: 'Ik ben de weg, de waarheid en het leven. Niemand kan bij de Vader komen dan door mij' (vv.5-6).
  

• Jezus laat je God zien
  
  Filippus zegt: 'Laat ons de Vader zien' (v.8a). Jezus antwoordt: 'Wie mij gezien heeft, heeft de Vader gezien' (v.9b). Als je wilt weten hoe God eruitziet, moet je naar Jezus kijken.
  

• Jezus zal nog grotere dingen doen door jou
  
  Jezus zal nog grotere wonderen verrichten door zijn leerlingen dan toen Hij zelf op aarde was (v.12).
  

• Jezus blijft je gebeden verhoren
  
  'En ik zal doen wat jullie vragen, omdat jullie bij mij horen. Zo zal ik de hemelse macht van mijn Vader laten zien. Ik zal doen wat jullie mij vragen, omdat jullie bij mij horen' (vv.13-14, BGT).
  

• Jezus laat je nooit alleen
  
  Jezus zegt: 'Ik laat jullie niet als wezen achter' (v.18). Hij zegt: 'En ik zal de Vader vragen om jullie een nieuwe helper te geven: de heilige Geest. Die zal voor altijd bij jullie zijn. Door hem zullen jullie de waarheid kennen (...) Hij zal bij jullie blijven en in jullie zijn' (vv.16-17, BGT).
  

• Jezus blijft van je houden
  
  'Wie mij liefheeft zal de liefde van mijn Vader en mij ontvangen, en ik zal mij aan hem bekendmaken' (v.21b).
  

• Jezus en de Vader zullen bij je wonen
  
  Jezus heeft gezegd: 'Wanneer iemand mij liefheeft zal hij zich houden aan wat ik zeg, mijn Vader zal hem liefhebben en mijn Vader en ik zullen bij hem komen en bij hem wonen' (v.23).
  

• Jezus laat je vrede na
  
  'Ik laat jullie vrede na (...) Maak je niet ongerust en verlies de moed niet' (v.27). Vrede ervaar je als je erop vertrouwt dat Jezus bij ons en in ons is. Jezus is onze vrede.

Hoe kan dit allemaal? Jezus laat ons zijn erfenis na door de Heilige Geest. Hij heeft de Heilige Geest (de parakleet) gestuurd die in je hart zal wonen: 'De Vader zal hem als helper naar jullie toe sturen. Dat doet hij voor mij (...) En hij zal ervoor zorgen dat jullie het begrijpen' (v.26, BGT).

Het Griekse woord parakletos betekent letterlijk 'hij die langszij wordt geroepen'. Het heeft een scala aan betekenissen: raadgever, bemiddelaar, trooster, bemoediger, helper, iemand die je bijstaat, hij die je vriend zal zijn. Zo is een moeder de parakleet van haar kind. Ze neemt de angst en eenzaamheid weg. Ze brengt nabijheid, veiligheid, vrede en verbinding.

De Heilige Geest leeft nu in ons om ons nieuwe kracht te geven en nieuwe liefde, opdat wij, de kerk, de missie van Jezus in de wereld kunnen voortzetten.
Jezus had heel goed over alles nagedacht en had een geweldig plan voor zijn opvolging.

Het begon allemaal zo goed met Saul. God had hem veel successen gegeven. In het gedeelte voor vandaag kunnen we een voorbeeld nemen aan Sauls leiderschap in zijn begindagen. Hij keek steeds uit naar 'heldhaftige en moedige mannen' en nam die in dienst (14:52).

Maar hij bracht de dingen niet tot een goed einde en was ongehoorzaam en arrogant. Als je de regels maar gedeeltelijk gehoorzaamt, ben je toch ongehoorzaam. Hij was niet alleen ongehoorzaam aan God, maar richtte ook nog een gedenkteken voor zichzelf op (15:12b). Wat een verschil met Jezus die, zoals we lezen in het gedeelte van het Nieuwe Testament voor vandaag, slechts één doel had in het leven, namelijk om de grootheid van zijn Vader te laten zien (Johannes 14:13).

Samuel zegt tegen Saul: 'De Heer heeft jou toch koning gemaakt van Israël? Dan ben jij dus de leider van alle stammen van Israël. (...) Waarom heb je dan niet geluisterd naar de Heer? (...) Doen wat de Heer vraagt, is belangrijker dan een offer brengen. En goed luisteren is beter dan het offeren van dieren. Het is slecht om je tegen de Heer te verzetten. Net zo slecht als het voorspellen van de toekomst of het vereren van afgoden. De Heer wil niet dat jij nog langer koning bent. Want je hebt niet gedaan wat hij wilde' (1 Samuel 15:17-23, BGT).

Macht is zo gevaarlijk. Corruptie ligt op de loer. Succes kan zo makkelijk naar je hoofd stijgen en je hoogmoedig en arrogant maken. En dat kan weer leiden tot afgoderij. Blijf de Heer eren.