Bij sommige mensen straalt de liefde en vreugde van hun gezicht. Hun glimlach stelt ons gerust en geeft ons een goed gevoel. Anderen hebben een onvriendelijke uitstraling en geven ons een onplezierig gevoel.

Je gezicht weerspiegelt vaak je hart. 'Een vrolijk hart brengt een lach op het gezicht ...' (v.13). Een dominee zei eens dat ons gezicht getekend wordt door het leven dat we leiden en dat dus iedereen die ouder is dan veertig verantwoordelijk is voor zijn gezicht!

Zelfs als je je hart verborgen kunt houden voor de mensen om je heen, ziet God het wel: 'De diepten van de hel zijn voor de HERE als een open boek; dus kan Hij de harten van de mensen zeker peilen' (v.11, HB).

God geeft om je hart. In dit gedeelte lees je hoe je je hart kunt voeden: 'Een hart dat inzicht heeft zoekt kennis, (v.14a, WV)'; 'Een blijmoedig hart is als een voortdurende maaltijd' (v.15b, HSV).

De schrijver benadrukt dat het innerlijk veel belangrijker is dan het uiterlijk: 'Beter een karige schotel groenten en liefde dan een vetgemeste os en haat' (v.17). Met liefde en vriendschap heb je een fijne avond.

Vreugde komt uit je hart en heeft niet noodzakelijkerwijs iets te maken met uiterlijke omstandigheden. Soms zijn de moeilijkheden in je leven niet het gevolg van iets wat je verkeerd doet, maar juist van iets wat je goed doet.

Paulus had het heel moeilijk, maar was toch vol vreugde omdat hij iets deed dat een enorm goed effect had op de wereld.

Hij was de eerste die een evangelisatiecampagne op poten zette voor niet-Joden. Dit had tot gevolg dat het christendom niet een Joodse sekte werd, maar het geloof met het grootste aantal volgelingen ter wereld. God had 'door hen (...) ook voor niet-Joden de deur van het geloof geopend' (v.27).

Paulus heeft het over 'alles wat God door hen tot stand had gebracht' (v.27). Maar om hem heen stapelden de problemen zich op. Hij leek zwak en onbetekenend (2 Korintiërs 10:10). In een geschrift uit de tweede eeuw, Handelingen van Paulus en Thekla, wordt Paulus beschreven als 'klein van stuk, kalend, kromme benen, goede lichamelijke conditie, aan elkaar gegroeide wenkbrauwen, een haakneus, innemend: want soms leek hij een mens, maar soms ook zag hij eruit als een engel'.

Hij zag er niet erg indrukwekkend uit omdat hij ziek was (Galaten 4:13). Naast dit alles moet zijn lichaam flink te lijden hebben gehad onder alle mishandelingen die hij had ondergaan. Ook hier lezen we dat de menigte hem stenigde en dacht dat hij dood was (Handelingen 14:19).

Net als zoveel mensen die in Paulus' voetspoor zijn getreden, was zijn hart vol vreugde, ondanks alle lichamelijke pijn, en werkte God door hem. God maakte gebruik van de zwakheid van Paulus. Dit spoort ons aan om te geloven dat God ook door ons en onze zwakheid zijn werk kan doen.
Zijn vreugdevolle hart is een van de twee soorten harten die we in dit gedeelte tegenkomen:

• Een hart vol geloof
  
  Paulus volgde het voorbeeld van de Heer en keek naar het hart. Hij zag 'een man (...) die geen kracht in zijn voeten had; hij was al sinds zijn geboorte verlamd en had nooit kunnen lopen' (v.8). Paulus keek naar hem en zag zijn hart: 'Paulus (...) zag dat hij geloofde dat hij genezen kon' (v.9).
  
  Soms laat God ons in het hart van mensen kijken zodat we kunnen zien dat ze geloven dat ze genezen kunnen worden, dat ze kunnen worden vervuld van de Geest of dat ze een geschenk kunnen ontvangen. Verderop lezen we dat God de deur van het geloof had geopend voor de heidenen (v.27). Geloof is de sleutel tot je redding.
  

• Een wispelturig hart
  
  Toen de mensen zagen dat de man was genezen, beschouwden ze Paulus en Barnabas als goden. Maar Paulus en Barnabas zeiden: 'Wij zijn mensen, net als u. Onze boodschap is nu juist dat u geen afgoden moet vereren, maar de levende God' (v.15). Maar de mensen waren wispelturig. Ze lieten zich ompraten door mensen die niets van Paulus moesten hebben en sloegen om als een blad aan een boom; het ene moment wilden ze offers brengen aan Paulus en het volgende moment wilden ze hem stenigen (vv.18-19).
  

• Een hart vol vreugde
  
  Dit was maar een van de 'beproevingen' (v.22) die Paulus en zijn metgezellen moesten doorstaan. En toch vertelt Paulus hoe God ons hart verzadigt met vreugde (v.17, HSV). Ook hier lezen we dat het innerlijk veel belangrijker is dan het uiterlijk.

Paulus en Barnabas 'bemoedigden' de leerlingen in Lystra, Ikonium en Antiochië en 'spoorden hen aan te volharden in het geloof' (v.21-22a). Ze deden dit niet door hun voor te houden dat het leven van een christen makkelijk was. Paulus zegt tegen hen dat ze hun zonden weliswaar achter zich hebben gelaten, maar dat hun veel beproevingen te wachten staan. Hij zegt: 'Voordat wij in het Koninkrijk van God komen, moeten wij nu eenmaal veel moeilijkheden doormaken' (v.22, HB). Jezus is niet gekomen om het leven makkelijk te maken; Hij is gekomen om het beste in mensen naar boven te halen.

Bij de inwijding van de tempel bidt Salomo tot de Heer: 'HEER, God van Israël, er is geen god zoals u (...) U houdt u aan het verbond en blijft trouw aan uw dienaren die u met heel hun hart toegewijd zijn' (8:23).

Gods eigen hart is voor zijn volk en Hij ziet en kent de harten van alle mensen: 'U alleen kent immers het hart van alle mensenkinderen' (v.39b, HSV).

Salomo erkent in zijn gebed dat wij mensen tekortschieten. We zondigen. Hij zegt niet 'indien' ze zondigen. Hij zegt: 'Wanneer ze tegen u zondigen – er is immers geen mens die niet zondigt' (v.46a) (zie ook Romeinen 3:23).

Gelukkig is er hoop. We kunnen 'tot inkeer komen' (1 Koningen 8:47). We kunnen ons weer met hart en ziel toewijden aan God (v.48). Hij bidt dat God 'ons hart voor Zich [zal] winnen' (v.58a, HSV). God is vol genade en vergeving (vv.30,34,36,39,50). Hij is liefdevol en trouw en houdt Zich aan zijn woord (v.23, HB).

Hoe beter je God leert kennen, zijn hart, zijn karakter en zijn liefde voor jou, hoe makkelijker het is om Hem met heel jouw hart te gehoorzamen.

Neem nooit genoegen met minder dan het beste. In de woorden van Salomo: 'Laat uw harten steeds onverdeeld aan de HEER onze God toebehoren' (v.61, WV). God wil dat je Hem 'met heel je hart oprecht toegewijd blijft' (9:4). Het volk was vastbesloten zich hieraan te houden en ging 'verheugd en goedgestemd van hart' naar huis (8:66, NB). Hun hart was vol vreugde, net als dat van de leerlingen.

We hebben allemaal onze zwakke punten en iedereen maakt fouten. Maar God ziet je hart. Hij houdt van jou en vindt je goed zoals je bent. Laat je vandaag vervullen met zijn vrede.