In veel landen ontlopen schuldige mensen hun straf en zitten de gevangenissen vol onschuldige mensen die vaak zonder enige vorm van proces gevangen zijn gezet. 'De Heer wil niet dat onschuldige mensen worden gestraft, en dat schuldige mensen worden vrijgesproken' (v.15, BGT). Dat is allebei verschrikkelijk onrechtvaardig. Beide zijn God een gruwel en hebben een schadelijk effect op de samenleving.

Een groot deel van het probleem is corruptie. 'Een goddeloze haalt een buidel geld tevoorschijn, hij koopt om en kromt de paden van het recht' (v.23). Een advocaat in een ontwikkelingsland heeft me verteld dat als je een zaak sneller door de rechtbank wilt laten afhandelen dan de gebruikelijke tien jaar, je de zaak 'een handje moet helpen', een eufemisme voor corruptie.

De strijd om gerechtigheid is een zware verantwoordelijkheid. Het vraagt veel en je raakt er gemakkelijk overbelast door. Het boek Spreuken staat vol uitgebalanceerde wijsheden.

We worden eraan herinnerd dat we onze familie en vrienden nodig hebben: 'Een vriend blijft je altijd trouw. Een broer of zus helpt je in moeilijke tijden' (v.17, BGT). Doe je uiterste best om onzinnige ruzies uit de weg te gaan. 'Wie van ruzie en onenigheid houdt, geeft blijk van liefde voor de zonde' (v.19, HB). Onnodige ruzies kunnen gezinnen en zelfs de beste vrienden uit elkaar drijven.

Naast familie en vrienden is het ook belangrijk dat je plezier hebt: 'Een vrolijk hart bevordert een goede gezondheid, een sombere geest verzwakt het lichaam' (v.22). Je moet jezelf niet al te serieus nemen. Je moet om jezelf kunnen lachen. Lachen is als sport voor de ziel en houdt je gezond.

Hoe zie je jezelf? Wat vind je van jezelf? Hoe denk je dat God jou ziet? Wat denk je dat Hij van je vindt?

Genade betekent dat God ons ziet als rechtvaardig (v.19). Rechtvaardiging is een geschenk van God uit genade. Onze zonde heeft geen schijn van kans tegen de vergeving die we genade noemen. Bij de confrontatie tussen zonde en genade, wint de genade het altijd (vv.20-21).

In dit gedeelte vertelt Paulus meer over het wonder van de genade. Hij schildert twee rijken: het rijk van Adam en het rijk van Christus.

Uiteraard horen we allemaal bij het rijk van Adam. Zonde, dood en scheiding van God zijn in de wereld gekomen door Adam (vv.12-14).

Maar Paulus beschrijft ook een nieuw rijk dat Jezus tot stand heeft gebracht door zijn dood en opstanding. Het geweldige is dat iemand kan overgaan van het rijk van Adam naar het rijk van Jezus; niet door zijn best te doen om bij God in een goed blaadje te komen, maar door heel eenvoudig het geschenk van Gods genade aan te nemen dat Jezus mogelijk heeft gemaakt.

Paulus vergelijkt eerst de dood die Adam heeft geïntroduceerd met het leven dat Jezus Christus heeft gebracht. Waar het hem om gaat is dat deze twee van een heel andere orde zijn: 'Maar het is met de genadegave niet zoals met de overtreding' (v.15a, HSV). Uiteindelijk kunnen ze alleen naast elkaar worden gezet omdat de gave van het leven zoveel groter is dan de overtreding.

De enige overeenkomst is dat beide invloed op een groot aantal mensen hebben gehad. Jouw keuze of je gehoorzaamt of niet heeft niet alleen gevolgen voor jouzelf, maar ook voor anderen. Het gevolg van de zonde van Adam was dat veel mensen stierven. Maar Jezus' gehoorzaamheid heeft veel mensen toegang gegeven tot de genade waarin we leven en heeft veel mensen het geschenk van rechtvaardiging gegeven. En het geschenk is niet zoals de zonde. 'Die ene overtreding heeft tot veroordeling geleid, maar de genade die na talloze overtredingen geschonken werd, heeft tot vrijspraak geleid' (v.16b).

Het gevolg van de zonde van Adam was dat de dood aan de macht kwam. Maar één man, Jezus Christus, heeft dit proces omgekeerd en heeft het geschenk van rechtvaardiging gebracht, zodat jij kunt leven in Gods genade. De dood heeft de wereld niet langer in zijn macht: 'Wie die grote gift van Hem aannemen, zullen samen met Hem leven en als koningen regeren' (v.17d, HB).

Door de zonde van Adam staan we allemaal in het beklaagdenbankje. Dankzij Jezus' daad van gerechtigheid aan het kruis kan God je aannemen als rechtvaardig en je leven geven. Jezus' rechtvaardigheid heeft jouw rechtvaardigheid tot gevolg. 'Maar doordat één mens het goede deed, ziet God ons allemaal als goede mensen. Doordat Jezus Christus gehoorzaam was aan God, zal God aan ons allemaal het eeuwige leven geven' (vv.18-19, BGT).

Jezus heeft met zijn dood aan het kruis mogelijk gemaakt dat God ons zijn genade en rechtvaardiging kan schenken (v.15). Het resultaat van onze zonde is veroordeling (v.16). Als we ons alleen zouden verlaten op gerechtigheid, is dat wat we zouden krijgen. Maar omdat Jezus in jouw plaats is gestorven, kun je het geschenk van rechtvaardiging ontvangen.

God kan rechtvaardig zijn en je toch vrijspreken. Dat is alleen maar genade. Jezus heeft Gods overvloedige genade en het geschenk van rechtvaardiging mogelijk gemaakt (v.17). Jij krijgt rechtvaardiging en daarmee het leven (v.18). Je wordt rechtvaardig (v.19). Je krijgt eeuwig leven door Jezus Christus onze Heer (v.21).

En dit alles uit genade (vv.15,17,20-21). Laat deze waarheden diep tot je doordringen. Zie jezelf zoals God je ziet – rechtvaardig in zijn ogen – en geloof dat God, door wat Jezus voor je heeft gedaan, blij met je is als Hij naar je kijkt.

Amos protesteert tegen onrecht:

'Luister goed, Israëlieten! Jullie doen arme mensen kwaad,
mensen die zich niet kunnen verdedigen.
Jullie zeggen: 'Wanneer is deze feestdag voorbij?
Dan kunnen we weer geld verdienen.
Is de sabbat nu nog niet afgelopen?
Dan kunnen we weer graan gaan verkopen.'
Jullie vragen te veel geld.
Jullie gebruiken oneerlijke gewichten.
Jullie verkopen slecht graan.
En jullie laten arme mensen als slaven werken voor een klein beetje geld, of voor een paar schoenen' (8:4-6, BGT).

De toestand van het volk doet denken aan de toestand van onze huidige samenleving. Mensen sterven aan geestelijke honger. Er is 'honger naar de woorden van de HEER' (v.11) Mensen zijn zoekende, ze nemen hun toevlucht tot drugs, alcohol, seks of macht. Dit alles in een poging om die diepe honger te stillen, maar ze vinden geen geestelijk voedsel (v.12).

De wet van het verbond was bedoeld om de minderbedeelden te beschermen. Maar, zoals ook tegenwoordig zo vaak het geval is, werd de armen geen recht gedaan. Ze werden vertrapt. Ze werden misleid en bedrogen. De Heer verafschuwt oneerlijkheid omdat Hij van ons houdt en van de armen houdt. Onrecht en oneerlijkheid lagen ten grondslag aan de misdaden van Israël. Daarom zegt Amos dat de dag van het oordeel zal komen. Israël zal worden weggevoerd in ballingschap (9:1-10).

Maar zo eindigt het boek Amos niet. Het eindigt met de belofte van herstel: 'Het koninkrijk van David lijkt nu op een huis dat oud en zwak is. Maar ik zal het weer sterk maken (...) Een tijd van vrede en geluk (...) Er komt een nieuwe tijd (...) Ik zal zorgen dat er een nieuwe tijd komt voor mijn volk Israël.

Ze zullen nieuwe steden bouwen en daar gaan wonen.
Ze zullen wijngaarden planten en zelf de wijn daarvan drinken.
Ze zullen tuinen aanleggen en zelf de vruchten daaruit eten.
Ik zal de Israëlieten een vaste plek geven in hun land.
Dan worden ze nooit meer weggejaagd uit het land dat ik hun gegeven heb' (vv.11-15, BGT).

De uiteindelijke toekomst van het volk van God is mooier dan je ooit had durven dromen. Zelfs misdaden en onrecht kunnen God niet van zijn oorspronkelijk plan van zegen afbrengen. Dit is hetzelfde als we zagen in het gedeelte van het Nieuwe Testament voor vandaag. Gods genade is veel groter en overvloediger dan onze zonde. Uiteindelijk maakt Jezus het mogelijk dat recht en vergeving samen kunnen gaan.