David ontving de zegen van rechtvaardiging door geloof en werd aangenomen als kind van God. Hij zegt: 'Hoor mijn gebed, HEER, luister naar mijn smeken' (v.6). Zoals een ouder zich liefdevol buigt zodat een kind iets in zijn oor kan fluisteren, zo luistert God naar de gebeden van zijn kinderen.

David had niet het voordeel van een leven onder het nieuwe verbond. Hij leefde eerder dan het leven, de dood en de opstanding van Jezus. Maar op een bepaalde manier werkt het kruis buiten de tijd. Het was ook al van kracht voor de mensen die eerder dan Jezus leefden, zoals Abraham en David. Paulus laat zien dat David de geweldige zegen had ervaren van Gods vergeving (Romeinen 4:6-8; Psalm 32:1-2a).

Eigenlijk zegt Paulus dat David was gerechtvaardigd door geloof, hoewel de gebeurtenis die dit mogelijk heeft gemaakt nog niet had plaatsgevonden.

Ten eerste begreep hij Gods liefde. Hij wist dat 'ieder die U aanroept, zich mag koesteren in Uw goedheid en liefde' (Psalm 86:5b, HB).

Ten tweede wist hij dat God genadig is en vol vergeving. 'Wees mij genadig, Heer (...) U, Heer, bent goed en tot vergeving bereid' (vv.3a,5a).

Ten derde had hij het vertrouwen om te geloven dat God hem zou redden vanwege zijn geloof, ook al wist hij dat hij Gods vergeving en genade niet verdiende: 'Red uw dienaar die op u vertrouwt, u bent mijn God' (v.2b).

Met andere woorden, David begreep alle aspecten van rechtvaardiging door geloof, behalve één. Het ontbrekende stukje was de dood van Jezus die stierf voor onze zonden.

Hoe kunnen wij, mensen met al onze fouten, 'in ons recht' staan voor God? Hoe kun je 'gerechtvaardigd' zijn in zijn ogen? Moet je hier je hele leven hard voor werken en dan maar hopen op het beste?

“Nee”, zegt Paulus. Er is iets verbijsterends gebeurd door het leven, het sterven en de opstanding van Jezus. We kunnen deze rechtvaardiging nu helemaal gratis ontvangen als geschenk. Je krijgt het niet door heel hard te werken, maar door te geloven (vv.1-5).

Bij Alpha vragen mensen vaak: “Als Jezus is gestorven voor onze zonden, hoe zit het dan met mensen die eerder dan Jezus leefden?”

Paulus weet dat hij iets moet met het geval van Abraham. Zijn tegenstanders beweerden mogelijk dat Abraham was gerechtvaardigd vanwege zijn goede werken en dat hij zich daarover dus op de borst kon slaan (v.2). Paulus laat zien dat in de Schriften staat: 'Abraham geloofde God, en het is hem tot gerechtigheid gerekend' (v.3 (HSV), Genesis 15:6). Dit impliceert dat het een geschenk was en geen verdienste (Romeinen 4:5).

'Welnu, hij die werkt, krijgt zijn loon niet aangerekend als gunst, maar als zijn verschuldigd recht. Aan degene echter die niet werkt, maar gelooft in Hem die de goddeloze rechtvaardigt, wordt zijn geloof als gerechtigheid aangerekend' (vv.4-5, WV).

Paulus' tegenstanders brachten hier mogelijk tegenin dat dit geschenk alleen bedoeld is voor Joden (de besnedenen). Maar Paulus zegt dat Abraham pas later is besneden (Genesis 17) en dat daarom de zegen van rechtvaardiging door geloof geldt voor zowel besnedenen (Joden) als onbesnedenen (de rest van de mensheid) (Romeinen 4:9-10).

Besnijdenis was niet de reden van rechtvaardiging. Het was de bezegeling ervan. 'Pas nadat hij door zijn vertrouwen op God vrijgesproken was, werd [Abraham] besneden. Dat was het teken waarmee zijn onschuld werd bezegeld' (vv.10-11, HB).

Het verhaal van Abraham laat zien dat het feit dat hij als rechtvaardig werd beschouwd niet was vanwege zijn werken, besnijdenis of de wet, maar door Gods genade door geloof in Jezus. Als Abraham werd gerechtvaardigd door geloof is hij de vader van iedereen die gelooft, ook van de mensen die niet besneden zijn (v.11).

Het kruis werkt door alle tijden heen. Door wat Jezus heeft gedaan aan het kruis, werden mensen die nog nooit van Hem hadden gehoord, maar wel vertrouwden op God gerechtvaardigd door hun geloof.

Moet je dit allemaal begrijpen om te worden gerechtvaardigd door geloof? Zeker niet. Rechtvaardiging krijg je door geloof, dus je hoeft niet eens te begrijpen wat het is om door je geloof te worden gerechtvaardigd; je hoeft alleen maar te geloven. 'Maar de belofte had alles te maken met vertrouwen omdat ze een gave van God moest zijn, want alleen zo kon ze voor heel het nageslacht blijven gelden' (v.16a).

Het maakt God niet uit hoe 'godsdienstig' je bent. Hij vindt integriteit, rechtvaardigheid en gerechtigheid veel belangrijker. Zonder die drie is alle godsdienstigheid schijnheilig. Hij zegt:

'Ik haat jullie feesten. Ik wil er niets mee te maken hebben.
De offers die jullie brengen, wil ik niet. Al jullie offers, ik kijk er niet naar.
Val me niet lastig met muziek en liedjes. Ik wil jullie harpen niet horen. Zorg liever dat er weer eerlijke rechters komen. Dat moet net zo gewoon zijn als dat er water door een rivier stroomt' (vv.21-24, BGT).

Een van de gevolgen van rechtvaardiging door geloof is dat het volk van God erop reageert met rechtvaardigheid en recht. Johannes Calvijn heeft gezegd: 'Alleen door geloof is rechtvaardiging mogelijk, maar het geloof dat rechtvaardigt mag nooit op zich staan.' Onze natuurlijke reactie op wat God voor ons heeft gedaan zou moeten zijn dat we leven zoals Hij dat van ons vraagt.

Gerechtigheid en rechtvaardigheid staan centraal in dit gedeelte en in het hele boek Amos. God wil gerechtigheid voor de armen. God spreekt bij monde van de profeet Amos:

'De Heer zegt: “Er zijn eerlijke mensen in de stad. Maar jullie hebben geen respect voor hen.
Er zijn mensen die de waarheid spreken. Maar jullie hebben een hekel aan hen.
Jullie onderdrukken arme mensen, en pakken hun koren af. Daarom straf ik jullie.
Jullie hebben huizen gebouwd, maar jullie zullen er niet in wonen. Jullie hebben mooie wijngaarden aangelegd, maar jullie zullen er geen wijn van drinken.
Ik weet hoe slecht jullie je gedragen hebben. Jullie misdaden zijn niet te tellen.
Jullie maken het leven voor eerlijke mensen onmogelijk. Jullie laten je omkopen. En jullie geven arme mensen geen eerlijk proces” ' (vv.10-12, BGT).

God zal niet toestaan dat menselijk onrecht eeuwig blijft bestaan. Hij zal optreden en zijn recht doen gelden. God haat onrecht. In vers 24 lezen we het belang dat God hecht aan recht en gerechtigheid: 'Laat liever het recht stromen als water, en de gerechtigheid als een altijd voortvloeiende beek.'

We moeten allemaal ons best doen om onrecht te bestrijden, zoals slavenarbeid en andere vormen van moderne slavernij, mensenhandel voor de seksindustrie en andere vormen van onrecht. Het is duidelijk dat God dit heel belangrijk vindt.