In de wereld om ons heen zien we zoveel kwaad: de extremistische, weerzinwekkende wreedheden van IS, Boko Haram en andere kwaadaardige organisaties en regimes.

In deze psalm wordt Gods uiteindelijke overwinning op het kwaad bezongen, in het bijzonder op slechte volken en rijken. Deze psalm nodigt je uit om de zegetocht van God naar zijn tempel bij te wonen. God heeft gezegevierd. Het recht zal zegevieren. Menselijke hoogmoed en opgeblazen arrogantie worden uiteindelijk op de knieën gedwongen voor de majesteit van Gods rechtvaardige gezag.

David beschrijft de zegetocht waarmee de overwinning van God op zijn vijanden werd gevierd: 'God vermorzelt het hoofd van zijn vijanden (...) Wat een feestelijk gezicht is uw optocht, o God, die tocht naar de tempel van God, mijn koning' (vv.22,25, WV).

Hierna volgt een schildering van lofprijzende mensen, zangers, muzikanten, tamboerijnen en meer, die met zijn allen God loven; zelfs de vorsten doen mee (vv.25-28).

Heb je het zwaar gehad in je leven? Misschien zit je wel midden in een heel moeilijke periode en ziet het er allemaal niet zo best voor je uit. Het zag er ook niet al te best uit voor Jezus toen Hij zijn grootste overwinning ging behalen.

Ik herinner me een gesprek met Raniero Cantalamessa, voorganger aan het pauselijk hof, vlak voor een openbaar debat dat hij zou voeren met een van de 'Nieuwe atheïsten'. Ik vroeg hem of hij dacht dat hij zou winnen. Hij zei dat hij dat niet wist. Hij zei dat hij het debat misschien wel zou verliezen. “Maar”, zei hij, “we kunnen God ook verheerlijken als we verliezen.”

Jezus' kruisiging laat zien dat God ook kan worden verheerlijkt door wat eruitziet als een nederlaag. Dit is het moment van Jezus' grootste overwinning.

Drie keer zei Pilatus dat Jezus onschuldig was (18:38; 19:4-6) en bij twee andere gelegenheden probeerde hij onder de toestemming voor Jezus' dood uit te komen (zie ook 19:12,14). Maar uiteindelijk was hij te zwak om zijn geweten te volgen. Hij gaf toe aan hun eisen. Hij leverde Jezus over om te worden gekruisigd (v.16).

De dood van Jezus was geheel vrijwillig. Hoewel Hij geen bewegingsvrijheid had, was Jezus de enige die volledig vrij was. Pilatus zei: 'Weet u dan niet dat ik de macht heb om u vrij te laten of u te kruisigen?' (v.10). Jezus antwoordde: 'U hebt geen macht over mij, behalve de macht die God aan u gegeven heeft' (v.11a, BGT). Het ironische was dat Jezus juist volledige macht had over Pilatus.

Dit was een heel donker moment. Jezus werd gegeseld, Hij kreeg een doornenkroon opgezet, werd in het gezicht geslagen, werd overgeleverd om te worden gekruisigd, zijn kleren werden uitgetrokken en de soldaten lootten om zijn onderkleding. Op deze manier ging de Schrift in vervulling (vv.23–24).

Johannes benadrukt de vervulling van de profetie en het koningschap van Jezus. Tijdens het proces en de kruisiging speelt steeds de vraag of Hij een koning is. De soldaten kleden Jezus aan als een zogenaamde koning en roepen: 'Leve de koning van de Joden!' (v.3). Pilatus zegt met bittere ironie: 'Hier is hij, uw koning' (v.14) en vraagt: 'Moet ik uw koning kruisigen?' (v.15b). De hogepriesters antwoorden: 'Wij hebben geen andere koning dan de keizer!' (v.15c). Daarom laat Pilatus een inscriptie maken met de tekst: 'Jezus uit Nazaret, koning van de Joden' (v.19).

Als Hij wordt gekruisigd, ziet Jezus er bepaald niet uit als een koning. Hij wordt bespot en gehoond. Maar ironisch genoeg komen Gods plannen tot vervulling als Pilatus het opschrift laat opstellen in drie talen, zodat iedereen het kan lezen (v.20) en zo aan de hele wereld verkondigt dat Jezus de koning van God is. Hij is de Koning van de liefde, in verborgenheid en stilte.

Tijdens het proces zegt Jezus tegen Pilatus: 'Inderdaad, Ik ben een koning' (18:37b, HB). Maar in tegenstelling tot Caesar is zijn koninkrijk niet van deze wereld (v.36, HSV), maar een eeuwigdurend hemels koninkrijk. Deze eeuwige Koning overwint, niet door de overmacht zoals Romeinse overwinningen, maar door de schijnbare zwakte van de dood aan het kruis.

Jezus overwint het duister, het kwaad en de zonde. Morgen lezen we de prachtige woorden 'het is volbracht' (19:30). Jezus heeft zijn taak volbracht en heeft de zonden van de wereld op Zich genomen. Dit is de grootste overwinning ooit. Het is de overwinning van het goede op het kwade, van het leven op de dood.

Zijn leven lijkt een gruwelijke mislukking. De haat lijkt de liefde te hebben overwonnen. Maar de overwonnene, die schijnbaar heeft gefaald, is feitelijk de overwinnaar en heeft een hele nieuwe levensbron geopend, een nieuwe visie voor de mensheid en een nieuwe weg naar vrede en eenheid.

Als je worstelt met dingen in je leven, blijf dan dicht bij Jezus en vergeet niet dat je God ook kunt verheerlijken als je een nederlaag lijdt. De grootste overwinningen in ons leven doen zich soms voor in de moeilijkste omstandigheden.

Davids overwinning is niet gemakkelijk. Dat zijn overwinningen in dit leven meestal niet. Vaak gaan er veel moeilijkheden en mislukkingen aan vooraf.

Saul zei tegen David: 'Ik dank je, mijn zoon David (...) Je zult zeker slagen, wat je ook onderneemt' (26:25, GNB).

Het is tragisch om te zien hoe diep Saul was gezonken. Eens was hij een man van God, vervuld met de Geest, die het land bevrijdde van het kwaad. Maar nu raadpleegt hij een geestenbezweerster, terwijl hij eerder geestenbezwering en waarzeggerij had verboden (hoofdstuk 28). Zelfs in het Oude Testament had men iets van kennis van een leven na de dood. De Heer redde Saul, ondanks alles was hij had gedaan: 'Morgen zijn jij en je zonen hier bij mij' (28:19b).

We zien ook een heel donkere kant van David. Hij sluit zich aan bij de Filistijnen, liegt en bedriegt en vermoordt vrouwen en kinderen (hoofdstuk 27). Hij moet heel diep zinken om te verbergen wat hij doet. In de Bijbel wordt David bepaald niet afgeschilderd als perfect, en toch maakt God gebruik van hem, ondanks al zijn fouten en tekortkomingen.

We zien David ook op zijn best. David kreeg de gelegenheid om wraak te nemen op Saul die hem probeerde te vermoorden. Maar David wilde geen wraak nemen. Hij had veel respect voor Saul omdat die een gezaghebbende positie had.

Hij zegt: 'Niemand heft ongestraft zijn hand op tegen de gezalfde van de HEER (...) De HEER verhoede dat ik mijn hand ophef tegen zijn gezalfde' (26:9,11a).

David bleef trouw aan Saul, zelfs toen Saul hem probeerde te vermoorden. Neem een voorbeeld aan David en weiger toe te geven aan de zonde in een poging om los te komen van het gezag dat iemand over je heeft.

Zelfs Saul erkent dat David 'rechtvaardig en trouw' was (v.23). Hij ziet in dat David veel zal doen en 'alles tot een goed einde [zal] brengen' (v.25, HB).

Het leven van David leert ons dat we niet moeten verwachten dat succes en overwinning ons komen aanwaaien. Vaak bereidt God ons voor met jaren van onduidelijkheid, problemen en zelfs nederlagen en mislukkingen. In deze tijden van beproeving moeten we nooit handelen uit wraak, maar iedereen behandelen met liefde, eerbied en respect, net als David.