Jouw leven kan van grote betekenis zijn voor je eigen gezin en je buurt, maar ook voor je woonplaats en zelfs voor het hele land waar je woont.

De schrijver van Spreuken laat zien dat onze manier van leven als persoon niet alleen gevolgen heeft voor onszelf, maar ook voor de wereld om ons heen, ten goede en ten kwade.

'Als het rechtvaardigen goed gaat, is heel de stad verheugd' (v.10a). 'Door de zegen van oprechte mensen komt een stad tot bloei' (v.11a). '... de invloed van goddelozen is echter vernietigend' (v.11b, HB). 'Door gebrek aan visie gaat het volk ten onder' (v.14a).

Hoe moet je leven? Beledig andere mensen niet, maar beheers jezelf en zeg niets (v.12, BGT). Roddel niet, maar wees betrouwbaar en houd dingen voor je (v.13, WV).

We hebben allemaal wijze, vrome mensen nodig die ons goede raad kunnen geven: 'Een volk dat geen goede leiders heeft, wordt verslagen, maar een volk met veel raadgevers wordt gered' (v.14, BGT). Als je wijze raadgevers hebt, moet je ze vaak om raad vragen. Als je ze niet hebt, mag je God vragen om ze op je pad te brengen.

Wees zachtaardig, vriendelijk (v.17, HB) en rechtvaardig (v.18). Als je op die manier leeft, heeft dit invloed op de wereld om je heen.

Iedere kerk moet openstaan voor iedereen. Gods liefde is bedoeld voor iedereen. De kerk moet bekendstaan als plaats waar liefde heerst. We moeten alle mensen met open armen ontvangen, ongeacht geslacht, ras of leefstijl. Jezus is gekomen om alle scheidsmuren in onze maatschappij af te breken.

Jezus kreeg steeds meer bekendheid. 'De farizeeën hoorden dat Jezus steeds meer volgelingen kreeg, en meer mensen doopte dan Johannes' (vv.1-2, BGT).

Jezus gaf niet om roem of rivaliteit en het ging Hem niet om een wedstrijd: 'Toen Jezus [dit] hoorde (...) verliet hij Judea en ging weer naar Galilea' (v.1-3). Hij vond het belangrijk om een Samaritaanse vrouw te helpen. Hij neemt uitgebreid de tijd om haar te helpen. Moeder Theresa heeft gezegd: 'Maak je geen zorgen over aantallen. Help één persoon tegelijk en begin met iemand in je directe omgeving.'

In deze ontmoeting laat Jezus zien dat de transformatie van de maatschappij kan worden bereikt door scheidsmuren af te breken.

• Een einde aan de strijd tussen de seksen
  
  Jezus had in het openbaar een langdurig gesprek met een vrouw. Dit druiste regelrecht in tegen de toenmalige mores. Van strenge rabbi's mocht een rabbi een vrouw niet eens groeten in het openbaar, laat staan een langdurig gesprek met haar voeren. Toen de leerlingen terugkwamen, verbaasden ze zich erover dat Hij met een vrouw in gesprek was (v.27).
  
  John Stott schrijft: 'Zonder enige drukte of ruchtbaarheid maakte Jezus een eind aan de vloek van de zondeval, gaf Hij de vrouw haar gedeeltelijk verloren aanzien terug en heroverde de zegen van de gelijkheid van de seksen voor zijn nieuwe koninkrijk, zoals die oorspronkelijk was bedoeld bij de schepping'.
  
  Het is niet de bedoeling dat de seksen met elkaar wedijveren. Paus Benedictus XVI heeft gezegd: 'In Christus kunnen de rivaliteit, vijandigheid en het geweld die de relatie tussen mannen en vrouwen hebben verstoord, worden overwonnen.'
  

• Een einde aan racisme, discriminatie en apartheid
  
  De scheiding tussen Joden en Samaritanen was al lang geleden ontstaan. De Samaritanen waren een machteloze minderheid die werd onderdrukt en geminacht. Johannes legt uit dat Joden in die tijd helemaal niets met de Samaritanen te maken wilden hebben (v.9).
  
  Jezus is heel duidelijk over de waarheid: 'De redding komt immers van de Joden' (v.22b). Toch spreekt Hij deze Samaritaanse vrouw aan. En hiermee heft Hij de vloek op van rassendiscriminatie en apartheid. Als we de samenleving willen transformeren, moeten we de scheidsmuren tussen mensen van verschillende rassen en etnische afkomst afbreken.
  

• Een einde aan de klassenstrijd en de sociale scheidslijnen
  
  God houdt van jou, wat je ook hebt gedaan in je leven en ongeacht je leefwijze. Godzijdank houdt Hij van mensen met tekortkomingen.
  
  Door haar om water te vragen laat Jezus zien hoe we gewonde en gebroken mensen kunnen benaderen; niet door uit de hoogte te doen, maar nederig, als een bedelaar.
  
  Deze vrouw was een sociale paria. Ze heeft een geschiedenis van stukgelopen relaties, afwijzing en bespotting door haar eigen volk en komt helemaal alleen water halen op het heetst van de dag.
  
  Jezus sprak niet alleen met een Samaritaanse vrouw, Hij sprak met een 'zondares'. Deze vrouw had een losbandig leven geleid. 'U hebt vijf mannen gehad, en degene die u nu hebt is uw man niet' (v.18). Ze is verschillende keren gescheiden en leeft nu met een man met wie ze niet getrouwd is. Jezus verbloemt de waarheid niet, maar Hij veroordeelt of wijst de Samaritaanse vrouw ook niet af vanwege haar leef
  
  Religieuze mensen gingen niet om met 'zondaars'. Met zijn gesprek met deze overspelige vrouw slecht Jezus nog een scheidslijn. Hij wil graag betrokken zijn bij alle bevolkingslagen en trekt zich niets aan van de scheidslijnen tussen klassen, leefwijzen en sociale posities.

Uiteindelijk kan alleen de Heilige Geest de transformatie van de samenleving teweegbrengen. De Heilige Geest brengt eenheid en breekt de scheidsmuren af tussen de seksen, rassen en sociale klassen. Mensen in wie de Heilige Geest zijn intrek heeft genomen zouden vooraan moeten staan in de strijd voor gelijkheid van seksen, rassen en sociale klassen.

Jezus' gesprek met deze vrouw had alles te maken met de Heilige Geest. Ze heeft geen behoefte aan een preek, ze heeft behoefte aan levend water. Hij zegt tegen haar: 'Iedereen die dit water drinkt zal weer dorst krijgen (...) maar wie het water drinkt dat ik hem geef, zal nooit meer dorst krijgen. Het water dat ik geef, zal in hem een bron worden waaruit water opwelt dat eeuwig leven geeft' (vv.13-14).

Jezus is gekomen om onze dorst naar acceptatie, verbondenheid en zingeving te lessen. Het leven dat we krijgen is het leven dat we geven. We worden een bron van leven voor andere mensen.

De transformatie van de maatschappij begint met de Heilige Geest die ons eigen leven radicaal verandert. Het begint met het drinken van het water des levens dat Jezus geeft aan iedereen die in Hem gelooft. Als de Heilige Geest zijn intrek in ons neemt, wordt Hij een blijvende bron waaruit water opwelt, ons hele leven lang en tot in eeuwigheid.

Wij worden radicaal veranderd door de Heilige Geest en door onze persoonlijke band met God. Het woord dat hier wordt gebruikt voor 'aanbidden' betekent 'neerknielen om dicht bij elkaar te zijn in een hechte, liefdevolle band'. We moeten aanbidden 'in geest en waarheid' (v.24).

We leven in een chaotische wereld vol wanorde die in bepaalde opzichten veel lijkt op de wereld die in het boek Rechters wordt beschreven.

Als je het boek Rechters begint te lezen is dit best schokkend. Het boek staat bol van geweld, verkrachting, massamoord, wreedheden en bandeloosheid. We zien dat het de mensen niet lukt om de afgoderij en zonde te bedwingen nadat ze zich hebben gevestigd in het Beloofde Land. Ondanks Gods waarschuwingen sluiten ze een verdrag met de volken om hen heen over hun religieuze en ethische gebruiken (2:1-2). Daarom 'zullen [de volken] jullie in hun netten verstrikken en hun goden zullen jullie ondergang worden' (v.3).

God vraagt je onverbiddelijk alle slechte dingen uit je leven te bannen. God wil niet dat wij compromissen sluiten. Hij wil dat je alles uit je leven bant waarvan je weet dat het verkeerd is, dat je radicaal en vastberaden afstand neemt van deze dingen.

Het volk bevond zich in een vicieuze cirkel van ongehoorzaamheid, onderdrukking door hun vijanden en de noodzaak om God om hulp te vragen.

God stuurde rechters (leiders) in antwoord op hun hulpgeroep. Hij wees allerlei onwaarschijnlijke mensen aan als leider; heel hoopgevend voor ons allemaal. Met de kracht van de Heilige Geest bevrijdden deze leiders het volk en transformeerden hun wereld.