Zeven gewoontes die je leven veranderen

28 september - dag 271

Lange tijd was Bruce Streather, een geslaagde advocaat, atheïst. Hij ging nooit mee naar de kerk met zijn gezin. In het weekend ging hij meestal naar de golfbaan. Na lang aandringen van zijn vrouw en drie tienerdochters ging hij mee naar Alpha. Hij was uitzonderlijk vijandig en agressief. Geen van de avonden had enige invloed op hem tot de avond over het weerstaan van het kwaad aan het einde van de cursus. Na afloop kwam hij naar me toe en zei: "In mijn werk als advocaat heb ik zoveel kwaad gezien. Ik heb altijd geloofd in de macht van het kwaad. Vanavond drong het opeens tot me door dat, als er een kwade macht is, het logisch is om te geloven dat er ook een goede macht is."

Die avond werd Bruce christen. Sindsdien is hij een toegewijd lid van de kerk en heeft hij met zijn krachtige en doeltreffende dienst aan God het leven van honderden mensen geraakt.

We worstelen met het wereldwijde kwaad van terrorisme, rassenongelijkheid, de tragische situatie van vluchtelingen, dodelijke virussen, honger, armoede, milieuvervuiling, corrupte regimes en ontelbare andere problemen in onze directe leefomgeving, in ons land en in de wereld. We worstelen ook met het kwaad in ons eigen leven: verleiding, zonde en verslaving.

De Bijbel is realistisch over deze worsteling. In het Oude Testament lezen we over fysieke strijd tegen kwade machten. In het Nieuwe Testament wordt deze strijd meestal beschreven als een geestelijke strijd. Paulus zegt: 'Want wij hebben de strijd niet tegen vlees en bloed, maar tegen de overheden, tegen de machten, tegen de wereldbeheersers van de duisternis van dit tijdperk, tegen de geestelijke machten van het kwaad in de hemelse gewesten' (Efeze 6:12).

In de gedeelten voor vandaag lezen we dat de strijd wordt gewonnen door de zegevierende kracht van de Heer.

Overwinning op onderdrukking en slavernij

De psalmdichter haalt herinneringen op aan de manier waarop Israël is bevrijd van de onderdrukking en slavernij in Egypte. De zegevierende kracht van God heeft hen uit Egypte geleid en door de zee, die 'zag en vluchtte' (v.3).

'Het aangezicht van de Heere' gaf de Israëlieten de overwinning (v.7). Hij was het die 'de rots veranderde in een waterplas,
hard gesteente in een waterbron' (v.8).

Gods wezen werd aan zijn volk onthuld tijdens de uittocht. Toen redde God zijn volk van de onderdrukking door zijn zegevierende kracht en aanwezigheid, en maakte Hij duidelijk dat slavernij een kwaad is waarvan Hij zijn volk wil bevrijden.

Dit helpt ons bij het overdenken van een van de grote vragen in de lezing uit het Nieuwe Testament voor vandaag. In dit gedeelte geeft Paulus slaven en meesters aanwijzingen (Efeze 6:5-9). Waarom deed Paulus nooit een poging om de slavernij af te schaffen?

We moeten niet vergeten dat christenen in die tijd een kleine, vervolgde minderheid waren en dat ze niet in de positie waren om een einde te maken aan een wijdverbreid instituut in de oudheid. Alleen al in het Romeinse rijk waren er zes miljoen slaven (een groot deel van de bevolking).

Professor F.F. Bruce schrijft: 'Het was beter om de principes van het evangelie duidelijk uiteen te zetten ('er is geen slaaf of vrije [...] u bent allemaal één in Christus Jezus', Galaten 3:28, WV) en die hun beloop te geven op dit wijdverbreide instituut.'

God wil mensen bevrijden, zowel van de letterlijke onderdrukking die slaven in onze tijd ervaren als van onze slavernij aan zonde en verslavingen (bijvoorbeeld verslaving aan alcohol, geweld, drugs of porno). En als Jezus zegevierend terugkomt, zal God iedereen bevrijden van elke vorm van slavernij.

Overwinning over de snode plannen van de duivel

Volgens Raniero Cantalamessa vechten we tegen een 'drievoudige alliantie': 'De wereld, het vlees en de duivel; de vijand om ons heen, de vijand binnenin ons en de vijand boven ons.'

Vertrouwen op Gods zegevierende kracht betekent niet dat we zelf achterover kunnen gaan zitten. Paulus benadrukt dat, als we de strijd willen winnen, we verantwoordelijkheid moeten nemen voor ons eigen leven en onze kracht moeten zoeken in de Heer (v.10).

We moeten in actie komen. Paulus gebruikt woorden als 'neem de wapens op' (v.13a, NBV), 'Houd dan stand' (v.14). We moeten actief zijn en onze slechte gewoontes inruilen voor goede. Paulus noemt zeven gewoontes die je je moet aanwennen en die je leven zullen veranderen:

Houd de waarheid van Jezus voor ogen
'… uw middel omgord met de waarheid' (v.14a).

Richt je op de waarheid in je hart. Oprechtheid en authenticiteit zijn het tegenovergestelde van schijnheiligheid. We moeten ook de waarheid van de leer voor ogen houden die we lezen in de Bijbel. Beide zijn vleesgeworden in Jezus die heeft gezegd: 'Ik ben (...) de Waarheid' (Johannes 14:6).

Los problemen snel op
'... bekleed met het borstharnas van de gerechtigheid' (Efeze 6:14b).

Jezus is gestorven opdat wij de gerechtigheid van God konden ontvangen. Sta snel weer op als je valt. Werk aan een goede relatie met God en met andere mensen.

Draag je steentje bij
'... de voeten geschoeid met bereidheid van het Evangelie van de vrede' (v.15).

Waarschijnlijk had Paulus hierbij een vers uit het gedeelte van het Oude Testament voor vandaag in gedachten: 'Zie op de bergen de voeten van hem die het goede boodschapt, die vrede laat horen!' (Nahum 1:15). De duivel haat het evangelie, omdat dat de kracht is waarmee God levens verandert.

Paulus vroeg de christenen in Efeze om voor hem te bidden: 'opdat mij het woord gegeven wordt bij het openen van mijn mond, om met vrijmoedigheid het geheimenis van het Evangelie bekend te maken' (Efeze 6:19).

Vertrouw op God als je het moeilijk hebt
'Neem bovenal het schild van het geloof op, waarmee u alle vurige pijlen van de boze zult kunnen uitblussen' (v.16).

De pijlen zijn dingen als onterechte schuldgevoelens, schaamte, twijfel, ongehoorzaamheid, kwaadaardigheid en angst.

Win de gedachtestrijd
'En neem de helm van de zaligheid (=redding)' (v.17a).

We winnen of verliezen de strijd in ons hoofd. Daarom is het essentieel dat we 'iedere gedachte krijgsgevangene [maken] om haar aan Christus te onderwerpen' (2 Korintiërs 10:5, NBV).

Dompel jezelf onder in het Woord van God
'…het zwaard van de Geest, dat is Gods Woord' (Efeziërs 6:17b, HB).

Gebruik de Bijbel als je onder vuur komt te liggen, net als Jezus toen Hij op de proef werd gesteld in de woestijn (Mattheüs 4:1-11).

Blijf bidden
'Bid voortdurend en laat u daarbij leiden door de Heilige Geest' (Efeziërs 6:18a, HB).

Gebed is een krachtig wapen. Maria Stuart, koningin van Schotland, zei: 'Ik ben beduchter voor de gebeden van John Knox dan voor een leger van tienduizend man.'

Overwinning op de kwade machten

We hebben het allemaal wel eens moeilijk. Jezus heeft ons gewaarschuwd dat we het zwaar te verduren zullen krijgen (Johannes 16:33). Hij heeft ons ook beloofd dat we glansrijk zullen overwinnen dankzij Christus die ons liefheeft (Romeinen 8:37).

Je kunt steun en troost putten uit de beloften die God zijn volk heeft gedaan en die ook nu nog voor ons gelden: 'De Heer is goed, altijd een toevlucht in dagen van ellende. Hij draagt zorg voor wie bij hem komt schuilen' (Nahum 1:7, GNB).

Wereldmachten komen op en gaan ten onder. Ooit was Nederland een wereldmacht, maar nu niet meer. Zo is ook het Romeinse Rijk en elke andere wereldmacht opgekomen en ten onder gegaan.

In de tijd van Nahum werd de wereld geregeerd door het Assyrische Rijk dat onverslaanbaar leek. En toch viel Nineve, de trotse hoofdstad van het Assyrische Rijk, in 612 v. Chr., een paar jaar nadat het boek Nahum werd geschreven, en werd de stad overwonnen door de Babyloniërs en de Meden.

Nahum verzekert het volk van God, dat omgeven is door sterke machten, dat God de scepter zwaait en dat geen aardse macht tegen Hem is opgewassen (2:1-13). Volgens Eugene Peterson is de boodschap van Nahum dat we ons niet moeten laten intimideren door deze vijand en hem niet moeten bewonderen. Hij zal volgens dezelfde normen worden beoordeeld als wij.

Het kwaad van Nineve wordt beschreven in hoofdstuk 3: 'Wee de bloedstad, een en al leugen, vol oorlogsbuit, het roven houdt niet op (...) Vele doden, massa’s lichamen, ontelbare lijken, je struikelt over de lijken' (3:1,3b, NBV).

Het einde van dit aardse rijk was 'goed nieuws' (2:1, BGT). Het was een enorme opluchting en reden voor grote vreugde. Hoeveel opluchting en vreugde moet de overwinning van Jezus over de kwade geesten dan wel niet brengen? Je wordt nog steeds omringd door vijanden in de vorm van de wereld, het vlees en de duivel, maar met God aan je zijde zul je uiteindelijk zijn zegevierende kracht zien.