Generaties komen en gaan, maar de naam van Jezus zal altijd worden herdacht.

In het Nieuwe Testament wordt deze psalm toegepast op Jezus (Hebreeën 1:8 e.v.). De vroege kerk zag de eigen relatie met Christus weerspiegeld in de relatie tussen de bruidegom en zijn bruid, zoals deze hier wordt beschreven.

Jezus houdt van de kerk: 'Dan zal de Koning verlangen naar uw schoonheid' (Psalm 45:12a, HSV). We moeten Jezus eren, Hij is onze Heer (v.12b): 'Ik zal uw naam bezingen, geslacht na geslacht, alle volken zullen u prijzen, eeuwig en altijd' (v.18). Jezus de Koning wordt voor eeuwig herdacht. Alle naties zullen Hem voor eeuwig prijzen (Openbaring 5:13).

Als je elke dag te eten hebt, een paar schoenen bezit en een dak boven je hoofd hebt, ben je rijk vergeleken met het grootste deel van de wereldbevolking. Als je een auto hebt, of een fiets, ben je heel rijk vergeleken met de rest van de wereldbevolking.

Dit gedeelte is voor mij persoonlijk een uitdaging als ik mijn situatie vergelijk met die van de armen in de wereld. Het is ook een uitdaging voor onze maatschappij als we kijken naar onze medewereldburgers in bijvoorbeeld Afrika die nu voor onze poort liggen (16:20) dankzij de televisie en andere massamedia.

D.L. Moody, een negentiende-eeuwse dominee, gaf zijn lezingen vaak de titel: 'Kind, vergeet niet ...' (v.25, WV). Deze gelijkenis is een waarschuwing. Het is een gelijkenis en daarom geen volledige leer over het leven na de dood.

Abrahams woorden voor de rijke man die het heel zijn leven goed had gehad (v.25), zijn onheilspellend: 'Kind, bedenk wel dat jij je deel van het goede al tijdens je leven hebt ontvangen, terwijl Lazarus niets dan ongeluk heeft gekend' (v.25). De rijke man werd veroordeeld omdat hij niet opkwam voor de armen. Ik woon in West-Europa, een van de rijkste delen van de wereld. In vergelijking met het grootste deel van de wereld heb ik een luxe leven (v.19).

De rijke man wist van de armoede van Lazarus omdat deze voor de poort van zijn huis lag 'overdekt met zweren. Hij hoopte zijn maag te vullen met wat er overschoot van de tafel van de rijke man' (vv.20-21a). Dankzij de moderne media zijn we ons steeds meer bewust van de armoede overal in de wereld. We moeten nu iets doen. Ik heb een nog slechter excuus dan de rijke man. In het Oude Testament moest het volk handelen naar het woord van Mozes en de profeten (v.29). Het is onze opdracht om de dood en opstanding van Jezus te gedenken en dit als het uitgangspunt van ons leven te beschouwen (v.31).

Toch is deze gelijkenis meer dan een aanval op de rijken. Abraham was per slot van rekening zeer rijk en van hem wordt verteld dat hij in de hemel is (v.22). De liefde voor geld van de rijke man toont ons zijn geestelijke toestand en zijn gebrek aan een relatie met God op basis van inkeer en vertrouwen.

Als hij beseft dat hij het verkeerd heeft gedaan, zegt hij tegen Abraham: 'Als iemand van de doden naar hen toe komt, zullen ze tot inkeer komen' (v.30). Maar Abraham antwoordt: 'Als ze niet naar Mozes en de profeten luisteren, zullen ze zich ook niet laten overtuigen als er iemand uit de dood opstaat' (v.31).

Als de rijke man naar Mozes en de profeten had geluisterd, zou hij tot inkeer zijn gekomen en zijn vertrouwen op God hebben gesteld. Met deze gelijkenis van Jezus confronteert Lucas de lezer met het feit dat wij een nog slechter excuus hebben, omdat wij het bewijs hebben dat Jezus uit de dood is opgestaan. Hij daagt ons uit om tot inkeer te komen en ons vertrouwen op Jezus te stellen.

Alle stukken van het gedeelte van het Nieuwe Testament voor vandaag hebben een gemeenschappelijk thema: een relatie met God op basis van inkeer en vertrouwen.

Dit gaat verder in het volgende gedeelte (17:1-4). Jezus waarschuwt ons dat we goed moeten oppassen dat we anderen niet tot zonde brengen of in de kuilen vallen die anderen voor ons graven. Wees altijd vergevingsgezind. 'En als ze zevenmaal op een dag tegen je zondigen en zevenmaal naar je terugkeren en zeggen: “Ik heb berouw,” dan moet je hun vergeven' (v.4).

De leerlingen beseffen dat dit alleen kan als ze een groot geloof hebben. Ze vragen Jezus: 'Geef ons meer geloof!' (v.5). Jezus antwoordt: 'Als jullie geloof hadden als een mosterdzaadje, zouden jullie tegen die moerbeiboom zeggen: “Trek je wortels uit de grond en plant jezelf in de zee!” en hij zou jullie gehoorzamen' (v.6).

Dit geloof zet aan tot nederigheid en bescheidenheid. Wat je ook doet in dienst van God, Hij is jou nooit iets schuldig. Alles wat we doen, doen we uit dankbaarheid voor wat Hij voor ons heeft gedaan. Uiteindelijk kunnen we slechts zeggen: 'Wij zijn maar knechten, we hebben enkel onze plicht gedaan' (v.10b).

Geloof is als een spier die groeit als hij wordt uitgerekt. Een van de manieren waarop je je geloof kunt laten groeien is door iets te doen wat God van je vraagt.

Als je die onheilspellende woorden 'Kind, vergeet niet ...' niet meer wilt horen, moet je nu tot inkeer komen, je vertrouwen op Jezus stellen en je geloof in praktijk brengen, vooral in de manier waarop je omgaat met de armen.

In dit gedeelte krijgt het volk van God steeds te horen dat ze moeten 'bedenken' (24:9,18,22) en 'niet vergeten' (25:17). Ze moeten vooral bedenken dat ze slaven waren in Egypte en dat de Heer hun God hen heeft bevrijd (24:18-22). Het gedeelte voor vandaag eindigt zelfs met de woorden 'Vergeet het niet!' (25:19, HSV).

Ook hier wordt een link gelegd met de armen. Omdat ze slaven waren in Egypte moeten ze denken aan de mensen die lijden: de 'vreemdelingen, weduwen en wezen' (24:21). Ze moeten omzien naar de armen en zwakken (v.14).

Vrijgevigheid naar de armen was niet iets dat werd overgelaten aan het persoonlijke geweten van de mensen, het was bij de wet geregeld. Het is goed als een samenleving wetten heeft die voorzien in de behoeften van de armen. Maar dat is niet genoeg. Elke christen heeft deze roeping om te voorzien in de behoeften van armen.

Net als het volk van God in het Oude Testament te horen kreeg dat de mensen niet mochten vergeten dat ze slaaf waren geweest in Egypte en dat God hen had bevrijd, zo mogen wij niet vergeten dat ook wij slaven waren van de zonde. Jezus heeft je uit die slavernij bevrijd.

Vergeet nooit wat Jezus allemaal voor je gedaan heeft. Dat is een van de redenen waarom het Heilig Avondmaal zo belangrijk is. Jezus heeft gezegd: 'Doe dit (...) om mij te gedenken' (Lucas 22:19).

Het doel van de christelijke kalender is om te gedenken. Met Kerst gedenken en vieren we de menswording. Met Pinksteren gedenken en vieren we het uitgieten van de Heilige Geest.

Met Pasen gedenken en vieren we de dood en opstanding van Jezus. De opstanding is het hoogtepunt van het kerkelijk jaar. Als sinds de eerste dagen hebben christenen de dood en opstanding van Jezus herdacht in een viering waarin brood en wijn werd genomen om Jezus te gedenken.