Gezond blijven

5 maart - dag 64

Niet roken
Elke dag voldoende bewegen
Gezond eten
Op gezond gewicht blijven
Je bloeddruk in de gaten houden
Je cholesterol in de gaten houden
Je bloedsuikerspiegel zo constant mogelijk houden

Dit zijn de zeven dingen die je volgens de Amerikaanse Hartstichting moet doen om je hart gezond te houden.

Het hart van een mens weegt minder dan 500 gram. Het slaat elke dag ongeveer 100.000 keer en tijdens een gemiddeld leven meer dan 2,5 miljard keer. Ons hele bloedvatenstelsel (slagaders, aders en haarvaten) is meer dan 100.000 km lang. Dat is meer dan twee keer de hele aarde rond.

Het hart is niet alleen een verbazingwekkend orgaan, het is 'het hart' van het menselijk leven. Zonder hart houdt je lichaam er snel mee op. Hartziekten vormen de belangrijkste doodsoorzaak in de westerse wereld.

Jezus had het vaak over het hart. Het hart is een metafoor voor het innerlijk leven. Het woord dat Jezus gebruikt, betekent de zetel van het fysieke, spirituele en geestelijke leven. Het hart is het centrum en de bron van ons hele innerlijk: ons denken, voelen en willen.

Het gaat God vooral om je hart. Hij wil dat je hart gezond is. Hij zei tegen Samuël: 'Het gaat niet om wat de mens ziet: de mens kijkt naar het uiterlijk, maar de HEER kijkt naar het hart' (1 Samuël 16:7, NBV).

Nog belangrijker dan de gezondheid van je lichamelijke hart is de conditie van je spirituele hart. In de gedeelten voor vandaag zien we vijf belangrijke manieren om je geestelijke hart gezond te houden.

1. Waak over je hart

Jezus leerde dat overspel begint in het hart. Hij zei dat 'al wie naar een vrouw kijkt om haar te begeren, in zijn hart al overspel met haar gepleegd heeft (Mattheüs 5:28). Hij grijpt terug op het boek Spreuken waar de schrijver benadrukt hoe belangrijk het hart is: 'Begeer haar schoonheid niet in je hart' (Spreuken 6:25).

Hij waarschuwt voor de verschrikkelijke gevaren van overspel. We hebben hier te maken met iets dat net zo krachtig is als vuur. Op de plaats waar het hoort (net als vuur in een haard) is seks, binnen het huwelijk, een bron van grote zegen.

Maar als je je seksuele verlangens de verkeerde kant op laat gaan, speel je met vuur: 'Zou iemand die met vuur speelt, zich niet branden? Iemand die op kolen loopt, geen blaren op zijn voeten krijgen? Dat geldt ook voor degene die zijn handen niet van andermans vrouw kan afhouden' (vv.27-29a, HB).

Overspel komt meestal niet uit de lucht vallen. Ontrouw begint in het hart. Daar moeten we onszelf beheersen. Neem deze wijze woorden ter harte en 'bind ze voortdurend op je hart' (v.21).

2. Houd van Jezus met je hele hart

Markus 12:28-37
De leer van Jezus heeft iets heel aangenaams: 'En de grote menigte hoorde Hem graag' (v.37). Als iemand mij zou vragen om zijn leer samen te vatten in één woord, zou ik 'liefde' zeggen.

Als een rechtsgeleerde Jezus vraagt welk van de geboden het belangrijkst is, antwoordt Hij: '“U zult de Heere, uw God, liefhebben met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel uw verstand en met heel uw kracht.” Het op een na belangrijkste is dit: “U zult uw naaste liefhebben als uzelf”' (vv.30-31). De kern van de boodschap van Jezus is een liefdesrelatie met de Heer je God, die begint in je hart en die overstroomt in liefde voor andere mensen.

Wie is 'de Heer'? De onderliggende vraag van de schriftgeleerden is eigenlijk: 'Wie denkt deze man wel dat hij is?' In de tempelhof keert Jezus de rollen om en vraagt hun naar hun gedachten over de komst van de Messias ('de Christus', v.35).

Hij stelt hun een vraag waarin Hij Psalm 110 citeert. Hij stelt de idee aan de kaak dat Christus gewoon een koning zou zijn uit het geslacht van David. Hij zal niet alleen een zoon van David zijn, maar Hij zal Davids Heer zijn (Markus 12:35-37a).

We weten nu dat Jezus 'de Heer' is. Het gebod om de Heer lief te hebben met je hele hart is een gebod om Jezus lief te hebben met je hele hart. Zet dit in je leven op de eerste plaats.

Het gaat Jezus niet om de letter van de wet, maar om de geest van de wet. Het gaat Hem niet om uiterlijkheden, maar om het hart.

3. Concentreer je op je hart

Markus 12:38-40
Ik moet persoonlijk altijd uitkijken voor schijnheiligheid in mijn leven. Het is zo verleidelijk om je druk te maken over je positie, over wat mensen van je vinden, over je reputatie. En we moeten ook oppassen dat we niet bidden om indruk op andere mensen te maken in plaats van te bidden vanuit ons hart.

Jezus heeft kritiek op de machthebbers van zijn tijd omdat zij hun hart niet op de juiste plaats hebben. Ze zijn veel te veel bezig met uiterlijkheden in plaats van met hun eigen hart. Hij zegt: 'Zij houden ervan in deftige kleren rond te lopen om op te vallen (...) Zij vinden het heerlijk om op straat eerbiedig gegroet te worden. In de synagoge en aan tafel zitten zij graag op de voornaamste plaatsen. Maar houd ze in de gaten! Zij persen de weduwen alles af, zelfs hun huis. En voor de vrome schijn zeggen zij lange gebeden op' (vv.38-40, HB).

Alles wat Hij noemt laat zien dat ze het heerlijk vinden om in hoog aanzien te staan. Ze vinden het geweldig dat anderen naar hen opkijken. Maar God vindt status en uiterlijk vertoon helemaal niet belangrijk (v.40). Het gaat Hem om ons hart.

4. Geef vanuit je hart

Markus 12:41-44
Het maakt Jezus niet uit hoe dik je portemonnee is. Hij kijkt hoe groot je hart is.

Jezus betwist de algemene veronderstelling dat God grote giften meer op prijs stelt dan kleine. Hij bemoedigt ons door te zeggen dat niet alleen de rijken God blij kunnen maken met hun gaven, maar dat de armen dat ook kunnen. Hij houdt de rijken voor dat het niet genoeg is om grotere bedragen te geven dan de armen. Jezus is op zoek naar gulle, opofferingsgezinde harten.

Wat en hoe we geven laat zien hoe het gesteld is met ons hart. Jezus geeft geen kritiek op de rijken die grote bedragen in de offerkist gooien. Maar Hij zegt dat de arme weduwe 'die er twee koperen muntjes in liet vallen, ter waarde van een paar cent' meer heeft gegeven dan alle anderen (v.42, GNB).

Jezus ziet haar hart: '... die arme vrouw heeft het meest gegeven van allemaal. Want de anderen gaven een deel van het geld dat ze overhadden. Maar die vrouw gaf geld dat ze niet kon missen. Ze gaf al het geld dat ze had, alles waarvan ze moest leven' (vv.43-44, BGT). Andere mensen kijken naar uiterlijkheden, maar Jezus kijkt naar het hart. Het gaat God niet om het bedrag, maar om de beweegredenen in je hart.

5. Houd je hart heilig

De wetten in het Oude Testament gaan over alle aspecten van het leven, ook over reinheid, gezondheid en hygiëne. Daarom lezen we in het Oude Testament veel over voorschriften zoals die in dit hoofdstuk aan de orde komen, naast alle brand- en slachtoffers Maar deze regels en voorschriften gaan allemaal over heiligheid en men veronderstelt dat ze voortkwamen uit een verlangen om God een plezier te doen en net te zijn als Hij (Leviticus 11:44). Met andere woorden, de uiterlijke rituelen waren bedoeld als weerspiegeling van de innerlijke gesteldheid van het hart.

In Jezus' tijd legden veel leraren de verkeerde nadruk. Zij dachten dat heiligheid kon worden bereikt door je eenvoudigweg te houden aan een heleboel regels met betrekking tot uiterlijkheden als gedrag en daden, en niet door God te gehoorzamen vanuit je hart.

Jezus liet zien dat er iets is dat nog veel belangrijker is dan al deze regels en voorschriften. Zoals we lezen in het gedeelte van het Nieuwe Testament voor vandaag: 'En Hem lief te hebben met heel het hart en met heel het verstand en met heel de ziel en met heel de kracht, en de naaste lief te hebben als zichzelf, is meer dan alle brandoffers en slachtoffers.' (Markus 12:33). Heiligheid gaat niet over uiterlijk vertoon. Het is een zaak van het hart.