De psalmdichter wil net als zovelen van ons de mogelijkheid om opnieuw te beginnen. Hij roept tot God: 'Breng ons weer tot leven' (v.7a).

God is niet halfslachtig. Hij verafschuwt zonde. Er bestaat zoiets als gerechtvaardigde boosheid (vv.4-6, BGT). Dit is de ene kant van de liefde van God. Maar de psalmdichter weet dat deze gerechtvaardigde boosheid niets afdoet aan Gods niet-aflatende liefde voor ons. In deze psalm lezen we over beide.

God vergeeft: 'U hebt de zonden van het volk vergeven en bedekt. U hebt Uw verontwaardiging laten varen en U afgekeerd van Uw grote toorn' (v.3-4, HB).

Als je je weer naar Hem toekeert, zal God zorgen dat het goed met je gaat en je weer tot leven brengen door zijn liefde (v.8, BGT). De psalmdichter bidt: 'Zorg dat het ook nu weer goed met ons gaat (..) Breng ons weer tot leven’ (vv.5,7, BGT).

God houdt van jou. Hij wil het beste voor jou. Hij wil niet dat je een puinhoop maakt van je leven. Zonde brengt ons in een neerwaartse spiraal (v.1). 'God is goed en geduldig, hij wacht lang met straffen. Jij denkt: Zo'n God hoef ik niet serieus te nemen! Maar dan begrijp je het niet. God is juist goed voor je: hij geeft je de kans om een nieuw leven te beginnen' (v.4, BGT).

Paulus heeft het over de 'toorn' van God (v.8). Dit is Gods liefdevolle, gerechtvaardigde woede over zonde. Maar Gods toorn is niet het eerste wat Paulus noemt. Eerst heeft hij het over 'zijn onbegrensde goedheid, geduld en verdraagzaamheid' (v.4). God is liefde. Zijn woede is zijn laatste redmiddel voor 'wie handelt uit geldingsdrang, de waarheid niet eerbiedigt en zich laat leiden door onrecht' (v.8).

God houdt van iedereen. Hij 'maakt geen onderscheid' (v.11). Hij houdt evenveel van Joden als van niet-Joden. God is onpartijdig. Hij is een rechtvaardige rechter.

We hebben allemaal gezondigd en hebben geen excuus: 'Jij oordeelt over andere mensen en je hebt kritiek op hun gedrag. Maar de dingen waar jij kritiek op hebt, die doe je zelf ook' (v.1, BGT).

Het is zo gemakkelijk om snel een oordeel klaar te hebben over anderen terwijl ze dingen doen die we zelf ook doen. We zien onszelf vaak door een roze bril en anderen door een vergrootglas. Iemand die snel zijn oordeel klaar heeft, kijkt naar wat anderen verkeerd doen en niet naar hun goede kanten.

In de eerste vijf boeken van het Oude Testament wordt de relatie tussen God en zijn volk vastgelegd en vinden we regels voor hoe we moeten leven. Maar 'voor God gaat het er niet om dat je de wet kent. Het gaat erom dat je je aan de wet houdt. Alleen dan zul je gered worden' (v.13, BGT). En dus worden we allemaal beoordeeld op wat we weten. Voor sommigen is dat de wet van God, voor anderen hun eigen geweten: Je ziet 'aan hun daden dat ze de wet in hun hart hebben. Diep van binnen weten ze wat goed en slecht is' (v.15, BGT).

We moeten allemaal berouw tonen en tot inkeer komen. Gods goedheid is bedoeld om ons tot inkeer te brengen. Zodra je tot inkeer komt en je weer op God richt, krijg je een nieuwe kans, de mogelijkheid van een nieuw leven. Het gaat niet alleen om je afkeren van de zonde maar om je toekeren naar God.

Jona is anders dan alle andere profeten. Eugene Peterson schrijft over hem: 'Hij is geen held die zo heldhaftig is dat we ons niet in hem kunnen verplaatsen, hij doet niets groots.'

Aan het begin van het boek gehoorzaamt Jona God niet en aan het einde klaagt hij over wat God heeft gedaan. Hij leed aan zware depressies. God gebruikt Jona's zwakheid en werkt er omheen om zijn doel te bereiken.

Elk van deze vier korte hoofdstukken vertelt ons iets over Gods liefde:

• Gods liefde laat je nooit los (hoofdstuk 1)
  
  Je kunt niet weglopen van God of zijn roeping. Jona was een beroemd prediker (2 Koningen 14:25). Hij krijgt de opdracht om naar Nineve te gaan (Jona 1:2). Maar hij gaat de andere kant op naar Tarsis, wat nu de Costa Brava is, in het zuidwesten van Spanje (en hij gaat er niet op vakantie!).
  
  Je kunt weglopen voor God, maar Hij weet je altijd weer te vinden. Jona komt in de problemen. Het is zo gemakkelijk om te denken dat niemand anders er last van heeft als we ongehoorzaam zijn. In dit verhaal lezen we dat onze ongehoorzaamheid ook gevolgen heeft voor anderen.
  
  Soms zijn de stormen in ons leven het gevolg van onze eigen ongehoorzaamheid. Er steekt een hevige storm op, en Jona weet dat het zijn schuld is. Hij is bereid te sterven en vraagt of ze hem overboord willen gooien, maar 'de Heer liet Jona opslokken door een grote vis' (2:1). Gods liefde liet hem niet los.
  

• Gods liefde kan je bereiken, hoe diep je ook bent gezonken (hoofdstuk 2)
  
  Hoe hopeloos de omstandigheden ook lijken, het is nooit te laat. Op zijn allerdiepste punt bidt Jona in het binnenste van de vis: 'In mijn nood roep ik de HEER aan (...) u hoort mijn stem!' (2:3).
  
  Hij besefte wat we mislopen als we de Heer niet volgen. 'Wie afgoden vereren, keren de genade van de HERE de rug toe!' (v.8, HB). Het is zo gemakkelijk om op iets anders te vertrouwen dan op God. Vaak vertrouwen we op geld, succes, roem of seks, en dat zijn ook 'afgoden'. Alles wat tussen jou en God in staat, zorgt ervoor dat je de genade die God je wil geven niet kunt ontvangen.
  
  Er is geen enkele situatie waaruit God je niet kan redden als je Hem om hulp vraagt.
  

• Gods liefde betekent dat je een nieuwe kans krijgt (hoofdstuk 3)
  
  God volhardde en gaf Jona een nieuwe kans. Toen Jona deze kans aangreep, had dit een eeuwigdurend effect op het leven van heel veel mensen.
  
  Toen zei de Heer nogmaals tegen Jona: 'Maak je gereed en ga naar Nineve, die grote stad, om haar aan te klagen met de woorden die ik je zeg' (3:2). De eerste keer maakte hij er een potje van; de tweede keer gebruikt God hem door zijn kracht.
  
  God gaf niet alleen Jona een tweede kans; Hij gaf ook de stad Nineve een tweede kans.
  
  Nineve was een grote stad (1:2, 3:2). Er woonden meer dan 120.000 mensen (4:11). Dankzij de boodschap van Jona kregen de mensen berouw en geloofden (3:5). De koning geloofde (vv.7-9). De stad herleefde dankzij de verkondiging van één man. Duizenden werden gered (v.10).
  

• Gods liefde geldt zijn hele schepping (hoofdstuk 4)
  
  God houdt van iedereen en wil ieder mens, elke stad en elk volk op aarde zijn genade geven.
  
  Na het succes van zijn evangelisatiecampagne valt Jona weer ten prooi aan een zware depressie. Hij was kwaad op God (4:1). Jona was opvliegend van aard, in tegenstelling tot God die genadig is en liefdevol, geduldig en trouw, en tot vergeving bereid (v.2).
  
  We begrijpen nu waarom Jona in eerste instantie wegvluchtte. Hij was boos omdat ze berouw hadden en tot inkeer kwamen. De inwoners van Nineve waren wrede onderdrukkers. Ze hielden zich bezig met hekserij, martelingen, prostitutie en waren hebzuchtig. Maar ze hadden berouw en God vergaf hen. Dit gebeurt ook nu nog. Sommige mensen vinden het heel moeilijk dat God in- en inslechte mensen vergeeft als ze tot inkeer komen.
  
  God stuurde Jona een zichtbaar teken. Hij gaf hem een plant om in de schaduw te kunnen zitten. Jona was er heel blij mee. En toen maakte God de plant kapot (v.7). Maar God maakte duidelijk dat Hij houdt van zijn hele schepping (in tegenstelling tot Jona die nogal kleinzielig en egoïstisch is, vv.10-11).
  
  Een van de wonderlijkste eigenschappen van God is zijn genade. Genade betekent vriendelijk en goed zijn voor mensen die dat niet verdienen. Gods genade door Jezus Christus is voor ons allemaal en is oneindig groot.