Doe goed - dag 301

28 oktober - dag 301

Er zijn mensen in onze kerk die altijd goed lijken te doen. Telkens als ik ze zie zijn ze aan het bedienen of afwassen, voor iemand aan het bidden, iemand aan het bemoedigen, eten naar de zieken aan het brengen of bezig met een andere goede daad. Ze geven met gulle hand en dragen zo bij aan het werk van de kerk. Ze doen alles met zoveel charme en enthousiasme. Ik word altijd bemoedigd en geïnspireerd door hun voorbeeld. Het lijkt wel of ze het nooit beu worden om goed te doen.

In onze samenleving wordt soms smalend over 'goede daden' gesproken. Maar dat is niet terecht. Jezus ging het land door ‘terwijl Hij goeddeed’ (Handelingen 10:38).

Paulus schrijft aan Titus: 'Herinner allen eraan dat ze (...) bereid [zijn] om altijd het goede te doen' (Titus 3:1, NBV). Het is zijn wens dat allen die op God vertrouwen 'zich erop toeleggen het goede te doen' (vv.8,14, NBV).

John Wesley, een Britse theoloog uit de achttiende eeuw, schreef: 'Doe al het goede dat je kunt, op elke mogelijke manier, met alle mogelijke middelen, overal waar je kunt, wanneer je maar kunt, voor zoveel mogelijk mensen en zo lang je maar kunt.'

Doe goed, geen kwaad

Het tegenovergestelde van goed doen is kwaad doen. De psalmdichter is vastbesloten om goed te doen. Daarom zegt hij: 'Ga weg van mij, kwaaddoeners' (v.115a). De kwaaddoeners zijn 'halfhartigen' (v.113). Ze dwalen af van Gods wetten, en ze liegen (v.118).

Kies ervoor om het kwade te vermijden en goed te doen. Heb Gods woorden lief (vv.113,119). God is je schuilplaats en je schild (v.114a). Vestig je hoop op zijn woord (v.114b): 'Heer, geef me kracht, help me om steeds op uw regels te letten' (v.117, BGT).

De psalmdichter schrijft: 'Ondersteun mij overeenkomstig Uw belofte, dan zal ik leven; laat mij in mijn hoop niet beschaamd worden' (v.116). Het is moeilijk genoeg als onze hoop onvervuld blijft. In Spreuken staat: 'Almaar onvervulde hoop maakt ziek' (13:12a, NBV). Breng je verwachtingen vandaag bij God en bid, net als de psalmdichter, dat je hoop niet zal worden beschaamd.

Wees altijd bereid om goed te doen

Het verschil tussen Paulus' leven voordat hij een relatie met Jezus Christus kreeg en zijn leven daarna is zo enorm. (Ik heb in mijn leven hetzelfde ervaren.) Paulus schrijft: 'Want ook wij waren voorheen onverstandig, ongehoorzaam, dwalend, verslaafd aan allerlei begeerten en hartstochten, levend in slechtheid en afgunst, hatelijk en elkaar hatend' (v.3).

Maar Jezus verandert ons radicaal: 'Maar toen zijn de goedheid en mensenliefde van God, onze redder, openbaar geworden en heeft hij ons gered, niet vanwege onze rechtvaardige daden, maar uit barmhartigheid' (vv.4-5a, NBV). Goeddoen is een reactie op Gods goedheid en liefde voor jou. We denken vaak aan de goedheid van onze familie en vrienden, maar Gods goedheid is onmetelijk veel groter. Als God zo goed is voor jou, is het een heel voor de hand liggende reactie dat jij goed bent voor anderen.

Vanuit zijn goedheid en liefde heeft God je niet alleen vergeving gegeven, maar ook de Heilige Geest. 'Hij heeft onze zonden afgewassen, ons nieuw leven gegeven en ons vernieuwd door de Heilige Geest, Die Hij rijkelijk over ons heeft uitgegoten. En dat allemaal om wat Jezus Christus, onze Redder, heeft gedaan. Dankzij Zijn genade heeft Hij ons voor God rechtvaardig verklaard. En nu mogen wij vol verwachting uitkijken naar het eeuwige leven dat Hij ons geeft' (vv.5b-7, HB). Het is de Heilige Geest die jou in staat stelt en kracht geeft om goed te doen.

Daarom kan Paulus schrijven over het soort leven dat wij nu moeten leiden: 'Herinner allen eraan dat ze overheid en gezag moeten erkennen en gehoorzaam moeten zijn' (v.1a, NBV). Het is onze burgerplicht om ons te houden aan de wetten van het land, tenzij ze indruisen tegen de wet van God.

Gehoorzaamheid en de overheid en gezag erkennen is echter niet genoeg. We moeten 'bereid [zijn] om altijd het goede te doen, (...) van niemand (...) kwaadspreken, vredelievend en vriendelijk (...) zijn en [ons] tegenover iedereen zachtmoedig (...) gedragen' (vv.1-2, NBV). Hij drukt hun nog twee keer op het hart dat ze 'zich erop toeleggen het goede te doen' (vv.8,14, NBV).

Het is opvallend dat Paulus hier de nadruk legt op hun relatie met andere mensen. Paulus moedigt hen aan om zich op de ander te richten met een houding van bescheidenheid, betrouwbaarheid en zorgzaamheid. Hoewel liefde je drijfveer moet zijn, leer je soms daadwerkelijk van andere mensen te houden door hen te dienen.

Zelfs nadat je bent wedergeboren en bent vernieuwd door de Heilige Geest, kun je van het juiste pad afraken en onproductief worden. Laat je niet verleiden tot oeverloze discussies. Paulus schrijft: 'Maar houd je verre van dwaze speculaties en geslachtsregisters en dat geruzie en geredetwist over de wet, want dat is allemaal nutteloos en dwaas' (v.9, NBV).

Paulus wil dat de christenen op Kreta zich onderscheiden van de cultuur waarin ze leven. Hij schrijft: 'Ook onze mensen moeten leren zich ijverig toe te leggen op het doen van het goede. Daarmee voorzien ze in alles wat nodig is en maken ze zich productief.' (3:14, GNB).

Je leeft je geloof voor aan de wereld om je heen. Als je liegt en je niet nuttig maakt, zullen de mensen dat zien. Je moet de goedheid en liefde van God onze Redder weerspiegelen door goed te doen (v.4).

Goeddoen en je nuttig maken (‘vruchtbaar’ (HSV) of ‘productief’ (GNB) zijn) betekent niet noodzakelijkerwijs dat je ander werk moet zoeken. Toen ik werkte als advocaat vroeg ik me af of God mij riep om te werken in de Anglicaanse kerk. Het viel me toen op dat 'de wetgeleerde Zenas' met naam en toenaam wordt genoemd in dit gedeelte (v.13). Het zei me dat, ook al zou ik stoppen met mijn werk als advocaat, dit niet betekende dat er iets mis was met mijn werk als christelijke advocaat. In welke fase van je leven je ook zit, welk werk of welke dienst aan God en de wereld je ook doet, je kunt altijd het goede doen.

Blijf dicht bij Hem die rondging terwijl Hij goeddeed

In zijn inleiding bij het boek Klaagliederen schrijft Eugene Peterson: ‘Mensen moeten lijden. Niemand wordt hiervan vrijgesteld. Het boek Klaagliederen sluit aan bij het uitgebreide Bijbelse getuigenis dat het lijden waardigheid geeft, door te benadrukken dat God ons lijden binnentreedt en met ons lijden meeleeft.’

Zoals de naam al doet vermoeden gaat het boek Klaagliederen over de ellende, het verdriet, de rouw, de pijn, het verlies en de tragedie die het volk van God moest doormaken tijdens de ballingschap. Onze omstandigheden zijn dan wel anders, maar ook wij lijden.

De schrijver weeklaagt over hoe het ooit zo grote Israël is weggevoerd in ballingschap vanwege zijn vele zonden: ' Overal worden ze aangevallen, ze kunnen nergens heen' (1:3, BGT), 'nu is het er leeg en verlaten' (v.7c, BGT), 'Nu sneuvelt wie zich buiten waagt, maar wie in huis blijft, sterft aan de pest' (v.20, GNB).

In het gedeelte voor vandaag lijkt er weinig hoop te zijn. Het gaat alleen over oordeel en ellende. De schrijver zegt: '... is er leed als het leed dat mij wordt aangedaan?' (v.12, NBV). Zo voelen we ons vaak als we worden geconfronteerd met problemen en beproevingen.

Hij schrijft: 'Hij heeft mijn overtredingen gebundeld en ze vastgemaakt als een juk; ze drukken zwaar op mijn nek, mijn kracht is gebroken. De Heer heeft mij uitgeleverd aan hen bij wie ik weerloos ben' (v.14, NBV).

Hier wordt een beeld geschetst van zonden die als een zwaar juk op zijn nek en schouders drukken. Hij is uitgeput en gaat gebukt onder de last.

Dit verbeeldt de ervaringen in de ballingschap, het oordeel en de enorme ellende. De daadwerkelijke ballingschap duurde ongeveer 70 jaar, maar op een bepaalde manier duurde de spirituele ballingschap langer voort.

God zij dank is Jezus gekomen om te verkondigen dat de ballingschap eindelijk is afgelopen, en dat je niet langer vermoeid hoeft te zijn en niet meer gebukt hoeft te gaan onder de last van je zonden. Jezus heeft gezegd: 'Kom naar Mij toe, allen die vermoeid en belast zijn, en Ik zal u rust geven. Neem Mijn juk op u, en leer van Mij dat Ik zachtmoedig ben en nederig van hart; en u zult rust vinden voor uw ziel; want Mijn juk is zacht en Mijn last is licht' (Mattheüs 11:28-30).

Dit is het geheim van goeddoen: blijf dicht bij Hem die het land door ging, terwijl Hij goeddeed. Geef Hem je last en ontvang zijn rust. Neem zijn juk op je terwijl je van Hem leert – van zijn zachtmoedige, nederige hart – want Hij is de bron van goeddoen.

Vers voor vandaag
Titus 3:1-2 (NBV)

'Herinner allen eraan dat ze (…) bereid [moeten zijn] om altijd het goede te doen, dat ze van niemand mogen kwaadspreken, vredelievend en vriendelijk moeten zijn en zich tegenover iedereen zachtmoedig moeten gedragen.'